Akademia polskiego filmu

Syn pary aktorskiej: Bolesława Leszczyńskiego i Honoraty Leszczyńskiej z Rapackich, urodził się 6 lutego 1884 roku w Warszawie, zmarł tamże 9 lipca 1959 roku. Aktor teatralny, w filmie występował w okresie międzywojnia. Po wojnie wystąpił w jednej tylko, ale znaczącej roli, doktora Białka w Ulicy Granicznej Aleksandra Forda.

W kinie niemym zagrał wiele ról drugoplanowych. Debiutował w niezachowanych do dziś filmach o rezolutnym Antku, którego kreował Antoni Fertner (Antek kombinator, Antek Klawisz, bohater Powiśla). Grał także w niezachowanej adaptacji Halki Stanisława Moniuszki oraz w Fatalnej godzinie, opowieści grozy o zgubnym wpływie hipnozy.

Upodobał go sobie Ryszard Ordyński, obsadzając najpierw w głównej męskiej roli w Mogile nieznanego żołnierza, a następnie w epizodycznej Stanisława Augusta Poniatowskiego w sekwencji koncertu Jankiela w Panu Tadeuszu. Aktor wcielał się w mundurowych, dumnych, pewnych siebie, do czego predestynowała go postura i wysoki wzrost. Podobną postać stworzył w filmie W lasach polskich Jonasa Turkowa, niezachowanym do naszych czasów.

W przedwojennym kinie dźwiękowym wystąpił w kilku zaledwie znaczących rolach. Zagrał chłodnego hrabiego Bobrowa w Córce generała Pankratowa Mieczysława Znamierowskiego i Józefa Lejtesa. Mniejsze role zagrał w dwóch adaptacjach Stefana Żeromskiego: Dziejach grzechu Henryka Szaro i Wiernej rzece Leonarda Buczkowskiego. Najbardziej wyrazistą rolę, pozwalającą docenić jego warsztat aktorski, stworzył w fantastycznym filmie Szpieg w masce jako idealistyczny profesor Skalski, wynalazca. U jego boku wystąpiła Hanka Ordonówna.

Wiele filmów z udziałem Leszczyńskiego nie zachowało się do dzisiaj, ale dwa najważniejsze – Szpieg w masce i  Ulica Graniczna dobitnie przekonują, że był utalentowanym aktorem. Poświęcił się jednak przede wszystkim teatrowi. Grał w Krakowie i Warszawie – Teatr Polski i Teatr Narodowy.

 Artur Majer