Akademia polskiego filmu

Zadebiutował świetnie: rolą porucznika Korwin-Makowskiego w noweli Ostinato lugubre w Eroice Andrzeja Munka. Ale kino nie od razu go pokochało. Po kilku rolach dalszoplanowych zdobył rozgłos i serca publiczności nieoczywistą kreacją Wokulskiego w Lalce Wojciecha Jerzego Hasa według arcydzielnej powieści Bolesława Prusa. Obsadzając go w tej roli, Has szedł pod prąd wyobrażeń czytelniczych o Wokulskim jako mężczyźnie słabym, romantyku, nieszczęśliwym kochanku. Ciężki, zwalisty, stanowczy, obdarzony wewnętrzną siłą Wokulski to w interpretacji Hasa i Dmochowskiego człowiek czynu, który nie umie się odnaleźć w świecie romantycznych czy raczej sentymentalnych konwencji. Bezbronność silnego mężczyzny wobec uczuć to motyw, który najbardziej wyraziście powrócił w Zazdrości i medycynie Janusza Majewskiego.

Atletyczna postura, mocny głęboki głos, wyrazistość środków aktorskich predestynowały Dmochowskiego do ról mężczyzn władczych, panujących nad otoczeniem. Taki był August II Mocny w Hrabinie Cosel, Jan Sobieski (w Panu Wołodyjowskim, Czarnych chmurach, Ojcu królowej) i liczne postaci dyrektorów, prezesów, redaktorów naczelnych, generałów, arystokratów, które kreował. Ale swoich bohaterów, uwikłanych w niesprzyjające okoliczności, stawianych przed niemożliwymi wyborami, obdarzał często rysem tragizmu.

W pamięci widzów zostały też groźne, choć niemal groteskowe postaci rektora z Barw ochronnych Krzsztofa Zanussiego czy skorumpowanego prezesa klubu piłkarskiego w Piłkarskim pokerze Janusza Zaorskiego.

Wśród kilku ról w filmach telewizyjnych do ważniejszych należy pułkownik w Scenach nocnych Marka Nowickiego (ekranizacji Oziminy Wacława Berenta) i redaktor naczelny w Roślinach trujących Roberta Glińskiego.

Dmochowski zagrał w około dziewięćdziesięciu spektaklach Teatru Telewizji, użyczał też swego głosu jako lektor w filmach dokumentalnych.

Urodzony 29 października 1930 roku w Piotrkowie Trybunalskim, zmarł 7 sierpnia 1992 roku w Popowie. Absolwent warszawskiej PWST (1955). Aktor teatrów warszawskich: Polskiego (1955-1965), Powszechnego (1965-1968), Narodowego (1968-1974), Nowego (1975-1982, także dyrektor naczelny i artystyczny), Polskiego (1982-1987), Współczesnego (1987-1992). W latach 1973-1975 był dyrektorem Teatru Ziemi Opolskiej. Przewodniczący Zarządu Głównego Związku Pracowników Kultury i Sztuki, poseł na Sejm PRL z ramienia PZPR. W latach 80. był związany z opozycją demokratyczną.

Magda Sendecka