Wacław Dybowski
Urodził się w 1929 roku w Uniejowie; zmarł w 1984 roku w Białogardzie. Absolwent Wydziału Operatorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi (1954). Spośród ponad 50 filmów i seriali, przy których pracował w ciągu 30 lat kariery zawodowej (1954-1984), najlepiej znana i najwyżej ceniona jest Ziemia obiecana Andrzeja Wajdy (film kinowy: 1974, serial TV: 1975). Znalazł się wśród trzech autorów pamiętnych, barwnych i niezwykle ekspresyjnych zdjęć do tego arcydzieła, obok Witolda Sobocińskiego i Edwarda Kłosińskiego. Sfilmował m.in. sekwencję przyjazdu Anki (Anna Nehrebecka) z ojcem Karola Borowieckiego (Tadeusz Białoszczyński) do Łodzi.
Wacław Dybowski, ceniony w środowisku filmowym za znakomicie opanowany warsztat operatorski, nawet gdy był już autorem zdjęć (od 1964 roku), nie odmawiał stawania za kamerą jako jej operator (szwenkier). Tu najważniejszym i najwybitniejszym dziełem w jego dorobku jest Sanatorium pod Klepsydrą Wojciecha Jerzego Hasa (1973), ze zdjęciami Witolda Sobocińskiego.
Dybowski był operatorem kamery filmów Aleksandra Forda, Andrzeja Kondratiuka, Janusza Nasfetera, Jerzego Passendorfera, Ewy i Czesława Petelskich, Stanisława Różewicza. Szwenkował też Polowanie na muchy Wajdy (1969), ze zdjęciami Zygmunta Samosiuka, a także jedyny film wyreżyserowany przez wybitnego aktora Gustawa Holoubka – Mazepę (1975, zdjęcia: Mieczysław Jahoda). Jako autor zdjęć, czy to czarno-białych, czy barwnych – obie te technologie i estetyki filmowe nie były mu obce – współpracował m.in. z takimi reżyserami, jak Jan Budkiewicz, Wojciech Fiwek, Andrzej Jerzy Piotrowski, Waldemar Podgórski, Bohdan Poręba (z tym ostatnim przy dwuczęściowych superprodukcjach Polonia Restituta i Katastrofa w Gibraltarze).
Swoimi umiejętnościami i doświadczeniem zawodowym wsparł reżyserów debiutantów – m.in. Jerzego Domaradzkiego, Feliksa Falka i Agnieszkę Holland w nowelowych Obrazkach z życia (1975) oraz pisarza Ireneusza Iredyńskiego w Zakręcie (1977). Był autorem zdjęć do pierwszego pełnometrażowego filmu fabularnego w karierze Grażyny Szapołowskiej – polsko-jugosłowiańskiego Zapachu ziemi Dragovana Janovicia (1977). Wcześniej zrobił, wspólnie z Janem Laskowskim i Jerzym Łukaszewiczem, zdjęcia do półgodzinnego filmu Laskowskiego Ewa Demarczyk (1970).
Dużym powodzeniem cieszył się serial ze zdjęciami Dybowskiego – Samochodzik i templariusze (1971)
w reżyserii Huberta Drapelli, adresowany do widowni dziecięcej.
Wacław Dybowski pracował do końca życia – jeszcze w roku 1984, roku swej śmierci, sfotografował Pobojowisko Jana Budkiewicza.
Andrzej Bukowiecki
Filmografia (wybór)
-
1958
Małe dramaty (operator kamery)
reż. Janusz Nasfeter
-
1960
Kolorowe pończochy (operator kamery)
reż. Janusz Nasfeter
-
1964
Pierwszy dzień wolności (operator kamery)
reż. Aleksander Ford
-
1965
Kapitan Sowa na tropie (operator kamery)
reż. Stanisław Bareja
-
1966
Kochajmy syrenki
reż. Jan Rutkiewicz
-
1969
Jarzębina czerwona (operator kamery)
reż. Ewa i Czesław Petelscy
-
1970
Dziura w ziemi (operator kamery)
reż. Andrzej Kondratiuk
-
1970
Pułapka
reż. Andrzej J. Piotrowski
-
1970
Romantyczni (operator kamery)
reż. Stanisław Różewicz
-
1973
Sanatorium pod Klepsydrą (operator kamery)
reż. Wojciech Jerzy Has
-
1974
Pójdziesz ponad sadem
reż. Waldemar Podgórski
-
1974
Ziemia obiecana
reż. Andrzej Wajda
-
1976
Olśnienie
reż. Jan Budkiewicz
-
1978
Pogrzeb świerszcza
reż. Wojciech Fiwek
-
1980
Polonia Restituta
reż. Bohdan Poręba
-
1983
Katastrofa w Gibraltarze
reż. Bohdan Poręba