Leszek Gałysz
Scenarzysta, autor opracowania plastycznego i reżyser filmów rysunkowych, producent. Urodził się 29 października 1948 w Leszkowicach – zmarł 14 lutego 2018 w Warszawie. Absolwent Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie (1968) i Zaocznego Wyższego Studium Zawodowego Montażu Filmowego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1987).
Artysta o nieprawdopodobnej wyobraźni i wrażliwości, niekonwencjonalnym, pełnym purnonsensu i surrealizmu poczuciu humoru. „Urodziłem się w Leszkowicach, albo i w Krakowie, z tym, że od dziecka w Warszawie, w liceum w Nałęczowie, a na studiach w Łodzi” – mówił o sobie. Przez blisko ćwierć wieku był związany ze Studiem Miniatur Filmowych (od 1970 roku jako animator i autor opracowania plastycznego, od 1978 – reżyser), od 1992 roku prowadził firmę J&P Studio Grafiki Filmowej, a także – wspólnie z żoną Magdaleną Gałysz – Kuchnię Filmową. Ma na swoim koncie wiele odcinków kultowych seriali dla najmłodszych widzów, m.in. Fortele Jonatana Koota (1980-1981), Dixie (1982), 2 koty + 1 pies (1990-1992), a przede wszystkim – O dwóch takich, co ukradli księżyc (1984-1989), Film pod strasznym tytułem (1992-1996) oraz Bukolandia (1997).
Budzi podziw jego adaptacja bestselleru Kornela Makuszyńskiego, poświęconego przygodom niesfornych bliźniaków, cwanych i leniwych, marzących o znalezieniu cudownej krainy, gdzie nie trzeba pracować. Na jego kanwie powstał – jeden z najlepszych w dziejach rodzimej kinematografii animowanej – pełnometrażowy film kinowy, zatytułowany Jacek i Placek (1992). Nie mniej udane okazały się następne pełne metraże Gałysza: Odwrócona góra albo film pod strasznym tytułem (1999), niekonwencjonalna leśno-wodna saga rodzinna, oraz Tytus, Romek i A’Tomek wśród złodziei marzeń (2002), ekranizacja niewiarygodnych przygód bohaterów popularnego komiksu Papcio Chmiela.
Gałysz kojarzony jest z filmem dla dzieci, mało kto pamięta, że pierwsze filmy „ojca Jacka i Placka" – Jego pierwsza miłość (1978) i Agrotechnika (1982) – skierowane były do dorosłego widza. Po ponad trzydziestu latach w Jazzie albo Janku Muzykancie najnowszym (2015) – nawiązującym tytułem do pamiętnego Nowego Janka Muzykanta (1960) Jana Lenicy – powraca do dojrzałej widowni. „Rozterki, jakich doznaję współcześnie, pomieszanie oczekiwań z abstrakcyjną, groteskową rzeczywistością, która mieści się również w środku mnie, chciałbym zawrzeć w tym projekcie" – pisał w reżyserskiej eksplikacji. I dodawał: „Chciałbym zadedykować go twórcom naszej politycznej teraźniejszości…".
Jazz albo Janko Muzykant najnowszy to niezwykle oryginalna ucieczka w purnonsensowy i surrealistyczny świat jako antidotum na otaczającą paranoję. Tak czynił kiedyś Antonisz. To dobry trop. W tym filmie jest coś z dramatu, coś z groteski, ale jest w nim i muzyka – z saksofonem w roli głównej (świetna muzyka Michała Górczyńskiego, stałego współpracownika Gałysza) – która scala ten gatunkowy kolaż, bo przecież „muzyka łagodzi obyczaje".
Leszek Marek Gałysz był laureatem wielu prestiżowych nagród na festiwalach m.in. w Los Angeles, Charkowie, Krakowie, Łodzi i Poznaniu. W 2016 roku został uhonorowany na IV Ogólnopolskim Festiwalu Polskiej Animacji O!PLA w Łodzi tytułem Honorowego Obywatela Animacji – Krainy Nieograniczonych Możliwości.
Jerzy Armata
