Akademia polskiego filmu

Urodził się w 1951 roku w Krakowie. Studiował polonistykę i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1974-1982 pracował na Uniwersytecie Śląskim. W stanie wojennym internowany. Od 1983 roku związany jest z Uniwersytetem Jagiellońskim. Doktorat uzyskał w 1980, habilitację w 1990, a tytuł profesora w 2011 roku. Pełnił różne funkcje administracyjne, m.in. dyrektora Instytutu Sztuk Audiowizualnych i prodziekana Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej. Obecnie jest kierownikiem Katedry Historii Filmu Powszechnego. Jego zainteresowania naukowe początkowo koncentrowały się na teorii filmu i historii myśli filmowej. Od pewnego czasu prowadzi również badania historyczno-filmowe, ze szczególnym uwzględnieniem historii kina amerykańskiego. Uchodzi za wybitnego znawcę westernu. Jest autorem sześciu książek oraz wielu artykułów i rozdziałów w pracach zbiorowych poświęconych zagadnieniom teorii i historii filmu (w języku polskim, angielskim, francuskim i hiszpańskim) oraz ok. 400 haseł encyklopedycznych. Razem z Rafałem Syską współredaguje serię wydawniczą zatytułowaną „Mistrzowie kina amerykańskiego″.

 

Wybrane publikacje:

Książki

• Twarze westernu, Rabid, Kraków 2009, s. 766.

• 100 filmów wojennych. Leksykon, Rabid, Kraków 2002, s. 154.

• 100 westernów. Leksykon, Rabid, Kraków 2000, s. 124 (współautor: Jacek Ostaszewski).

• Semiotyka filmu, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1990, s. 166.

• Sposób istnienia i budowa dzieła filmowego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1990), s. 280.

• Studies in Film Semiotics, S. & B. Publishers, Wien/Vienna–Sydney–Los Angeles, s. 70 (współautor: Wacław M. Osadnik).

 

Rozprawy i artykuły

• Figura ojca w filmach Clinta Eastwooda, w: Sławomir Bobowski (red.) „Studia Filmoznawcze” 33, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012, s. 127-143.

• Hollywood: pod znakiem Wielkiego Kryzysu, w: Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska i Rafał Syska (red.), Historia kina, t. 2: Kino klasyczne, Universitas, Kraków 2011, s. 73-133.

• Kino amerykańskie lat 50.: złota dekada, w: Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska i Rafał Syska (red.), Historia kina, t. 2: Kino klasyczne, Universitas, Kraków 2011, s. 789-857 (współautor: Rafał Syska).

• Brudny Harry w ogrodzie dobra i zła, „EKRANy – Film & Media”, nr 1-2, 2011, s. 25-28.

• Clint Eastwood: miłość i gniew, w: Łukasz A. Plesnar i Rafał Syska (red.), Mistrzowie kina amerykańskiego. Współczesność, Rabid, Kraków 2010, s. 13-63.

• Hollywood: epoka jazzu, w: Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska i Rafał Syska (red.), Historia kina, t.1, Kino nieme, Universitas, Kraków 2009, s. 617-684.

• Od opowiadania przez film do powieści: „Hondo″ Louisa L’Amoura i Johna Farrowa, w: Sławomir Bobowski (red.), „Studia Filmoznawcze″ 30, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław   2009, s. 141-147.

• Sam Peckinpah – „Zabić ich wszystkich!”, w: Łukasz A. Plesnar i Rafał Syska (red.), Mistrzowie kina amerykańskiego. Bunt i nostalgia, Rabid, Kraków 2007, s. 111-151.

• Świat westernów Johna Forda, w: Łukasz A. Plesnar i Rafał Syska (red.), Mistrzowie kina amerykańskiego. Klasycy, Rabid,  Kraków 2006, s. 115-151.

• Czarno-biały świat westernu, „Nomos”, nr 49/50, 2005, s. 75-90.

• Semiotyczne aspekty systemów identyfikacji organizacji, w: Stanisław Ślusarczyk, Jarosław Świda, Dariusz Tworzydło (red.), Public Relations w kształtowaniu pozycji konkurencyjnej organizacji. Materiały z konferencji, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Rzeszów 2001, s.39-55.

• A jak poszedł Johnny na wojnę... czyli o kinie wojennym, w: Krzysztof Loska (red.), Wokół kina gatunków, Rabid, Kraków 2001, s.115-150.

• Introduction to Film Semiotics, w: Wacław M. Osadnik, Jeff Bernard (eds.): Leopards. The Cracow-Silesian School of Film Semiotics and Poetics, Angewandte Semiotik 14, Wien 2001, s. 3-39 (współautorzy: Wacław M. Osadnik, Eugeniusz Wilk).

• The Problem of Diachrony in Film Analysis. ‘Semanticized’ Codes in ‘Arsenal’ by A. Dovzenko, w: Wacław M. Osadnik, Jeff Bernard (eds.), Leopards. The Cracow-Silesian School of Film Semiotics and Poetics, Angewandte Semiotik 14, Wien 2001, s.131-140 (współautorzy: Wacław M. Osadnik, Eugeniusz Wilk).

• Categorial Grammar and Film Interpretation: ‘Gone With the Wind’ , w: Wacław M. Osadnik, Jeff Bernard (eds.), Leopards. The Cracow-Silesian School of Film Semiotics and Poetics, Angewandte Semiotik 14, Wien 2001, s.141-144 (współautorzy: Wacław M. Osadnik, Eugeniusz Wilk).

• Baśniowy świat reklamy, w: Andrzej Stanisław Barczak, Andrzej Pitrus (red.): Ze świata reklamy, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MCCXXXI. Prace Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej, z. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999, s. 11-17.

• Kowboje wolą blondynki, czyli kobiety w westernie, w: Grażyna Stachówna (red.), I film stworzył kobietę, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999, s. 139-148.

• Piękne kobiety, pejzaże i zwierzęta, czyli kicz w reklamie telewizyjnej, w: Grażyna Stachówna (red.), Niedyskretny urok kiczu. Problemy filmowej kultury popularnej, Universitats, Kraków 1997, s. 185-197.

• Pić albo nie pić, czyli alkohol w kinie amerykańskim, w: Grażyna Stachówna (red.), Wstydliwe przyjemności, Universitas, Kraków 1995, s. 45-53.

• 1941, „Kino”, nr 12, 1995.

• Some Remarks on the Application of Ingarden’s Theory of Film Studien, „Analecta Husserliana” XLI, 1994 (współautorzy: Alicja Helman, Wacław M. Osadnik, Eugeniusz Wilk).

• Western i polityka, „Kino”, nr 10, 1990.

• Wprowadzenie do semiotyki gry aktorskiej, „Studia Semiotyczne”, t. 16/17, Warszawa 1990, s. 93-108.

• Sobre la naturaleza quasi-linguistica de la comunicacion filmica, „Semiosis”, Cuadernos del Seminario de Semiotica del Centro de Investigaciones. Linguistico-Literarias de la Universidad Veracryzana, Numero 21 (Julio–diciembre de 1988) (współautor: Wacław M. Osadnik).

• Reaganomatografia, czyli Hollywood lat osiemdziesiątych, „Arka”, nr 25, Kraków 1989, s. 34-44.

• Polish Semiotic Tradition in Film Studies. Towards the Formal Interpretation of the Representing Stratum in a Film Work of Art , w: Wacław M. Osadnik (ed.), Polish Film Semiotics and Poetics, vol. 1, Wien/Vienna–Sydney–Los Angeles, 1988,  s. 30-45 (współautor: Wacław M. Osadnik).

• Wietnam w oczach Hollywoodu, „Arka”, nr 24, Kraków, 1988, s. 28-44.

• Filmologie, semiologie et linguistique, „Linguistica Silesiana”, nr 9, Wrocław 1987, s. 51-68 (współautor: Wacław Osadnik).

• Rambo i inni, „Arka”, nr 19, Kraków 1987, s. 44-48.

• Język komunizmu: erystyka i propaganda, „Arka”, nr 15, Kraków, 1986, s. 80-92 (pod pseudonimem Marek Kusza).

• Organizacja struktury fabularnej „Obywatela Kane” Orsona Wellesa, w: Alicja Helman i Tadeusz Miczka (red.), Analizy i interpretacje. Film zagraniczny, Uniwersytet Śląski, Katowice 1986, s. 44-57.

• Trzeba głośno mówić, czyli o Józefie Mackiewiczu piórem antykomunisty, „Arka”, nr 11, Kraków 1985, s. 16-28 (pod pseudonimem Michał Spis).

• Jezik filma a jezik logike, „Filmske sveske” 4, sveska XVII, broj 4 (Jesen 1985): Poljska semiologija filma, s. 360-369.

• Widz zniewolony, czyli perswazja w kinie polskim lat 1948-1956, „Arka”, nr 9, Kraków 1984, s. 53-67.

• Propaganda polityczna okresu stalinizmu w Polsce, „Arka”, nr 6, Kraków 1984, s. 31-41.

• Poetyka kina synestetycznego, „Studia Estetyczne” XIX: 1982, Warszawa 1984, s. 161-180.

• W poszukiwaniu absolutu („Iluminacja” Krzysztofa Zanussiego), w: Alicja Helman i Agnieszka Ćwikiel (red.), Analizy i interpretacje. Film polski, Uniwersytet Śląski, Katowice 1984, s. 179-191.

• Struktury fabularne westernu, w: Alicja Helman i Karol Lubelski (red.), Studia z poetyki historycznej filmu, Uniwersytet Śląski, Katowice 1983, s. 115-138.

• Pierwiastek dokumentalny w dziele filmowym, „Powiększenie”, 1981, s. 19-34.

• Język filmu a język logiki, w: Alicja Helman i Eugeniusz Wilk (red.), Problemy semiotyczne filmu, Uniwersytet Śląski, Katowice 1980, s. 27-41.

• Fenomenologiczne koncepcje warstwowej budowy dzieła filmowego, w: Alicja Helman i Wiesław Godzic (red.), Próby nowej interpretacji historii myśli filmowej, Uniwersytet Śląski, Katowice 1978,

          s. 165-181.

• Strukturalizm w badaniach filmoznawczych, w: Alicja Helman (red.), Współczesne problemy metodologii filmu, Uniwersytet Śląski, Katowice 1977, s. 25-41.

• Związki rosyjskiej szkoły formalnej z filmem, w: Alicja Helman (red.), Z dziejów awangardy filmowej, Uniwersytet Śląski, Katowice 1976, s. 57-71.

 

Hasła encyklopedyczne

• 95 haseł, w: Rafał Syska (red.), Słownik filmu, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2005.

• 298 haseł, w: Tadeusz Lubelski (red.), Encyklopedia kina, Biały Kruk, Kraków 2003.

 

Redakcja tomów

• Mistrzowie kina amerykańskiego. Współczesność, Rabid, Kraków 2010, s. 696 (razem z Rafałem Syską).

• Mistrzowie kina amerykańskiego. Bunt i nostalgia, Rabid, Kraków 2007, s. 534 (razem z Rafałem Syską).

• Mistrzowie kina amerykańskiego. Klasycy, Rabid, Kraków 2006, s. 450 (razem z Rafałem Syską).

• Wróć do wykładowców