Andrzej Chyra

Andrzej Chyra w filmie "Dług", źródło: Fototeka FN?>

Andrzej Chyra w filmie "Dług", źródło: Fototeka FN
http://fototeka.fn.org.pl/

Jeden z najpopularniejszych i najzdolniejszych aktorów filmowych i teatralnych. Urodzony 27 sierpnia 1964 roku w Gryfowie Śląskim. Absolwent Wydziału Aktorskiego (1987) i reżyserii (1994) warszawskiej PWST. Przełomem w jego karierze stał się Dług Krzysztofa Krauze, w którym Chyra stworzył rolę demonicznego Gerarda, będącego ucieleśnieniem lęków młodego kapitalizmu. Niemal jednocześnie przyszedł sukces w teatrze, wraz z rolą Dionizosa w Bachantkach Krzysztofa Warlikowskiego według Eurypidesa (2001).

Pokłosiem sukcesu Długu było obsadzanie go w początkach kariery w rolach postaci niebezpiecznych, bezdusznych, rzadziej zagubionych (Komornik Feliksa Falka). Jednak niemal jednocześnie pojawiły się propozycje pozwalające mu zaprezentować pełnię umiejętności: gorzki, ocierający się o cynizm Dawid w Symetrii Konrada Niewolskiego, Dzieciak w Tulipanach Jacka Borcucha – subtelny wysłannik widza w tekst filmu o drugiej młodości, zagubiony w roli ojca człowiek sukcesu w Zmruż oczy Andrzeja Jakimowskiego.

Chyra jest obsadzany w rolach dramatycznych – Jerzy w Katyniu Andrzeja Wajdy, Jakub w Daas Adriana Panka, W imię… Małgorzaty Szumowskiej, choć w jego filmografii są też komedie (Pieniądze to nie wszystko), filmy familijne (Magiczne drzewo) a nawet – niestety nieudany – melodramat (Samotność w sieci). Grywa ubeków (Mistyfikacja) i alkoholików (Wszyscy jesteśmy Chrystusami), ale i bohaterów jednoznacznie pozytywnych, jak ojciec we Wszystko co kocham Borcucha.

Wyrazów uznania nie skąpi mu publiczność ani jurorzy festiwali: Chyra trzykrotnie zdobył nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (za Dług, KomornikaW imię…), a także Polską Nagrodę Filmową Orzeł (Dług, Komornik) i kilka nominacji oraz nagrody na festiwalach zagranicznych.

Ceniony i nagradzany również za role w spektaklach Teatru Telewizji i w teatrze. Związany z warszawskim Teatrem Rozmaitości a od 2008 z Nowym Teatrem, stworzył wybitne kreacje u Grzegorza Jarzyny i Krzysztofa Warlikowskiego.

W 2013 roku zadebiutował jako reżyser operowy.

 

Magda Sendecka

Filmografia (wybór)

  • 1993 Kolejność uczuć
    reż. Radosław Piwowarski

  • 1994 Zawrócony
    reż. Kazimierz Kutz

  • 1999 Dług
    reż. Krzysztof Krauze

  • 1999 Kallafiorr
    reż. Jacek Boruch

  • 2000 Wyrok na Franciszka Kłosa
    reż. Andrzej Wajda

  • 2001 Pieniądze to nie wszystko
    reż. Juliusz Machulski

  • 2001 Wiedźmin
    reż. Marek Brodzki

  • 2003 Pogoda na jutro
    reż. Jerzy Stuhr

  • 2003 Symetria
    reż. Konrad Niewolski

  • 2003 Zmruż oczy
    reż. Andrzej Jakimowski

  • 2004 Tulipany
    reż. Jacek Boruch

  • 2005 Komornik
    reż. Feliks Falk

  • 2005 Persona non grata
    reż. Krzysztof Zanussi

  • 2006 Palimpsest
    reż. Konrad Niewolski

  • 2006 Samotność w sieci
    reż. Witold Adamek

  • 2006 Strajk
    reż. Volker Schloendorff

  • 2006 Wszyscy jesteśmy Chrystusami
    reż. Marek Koterski

  • 2007 Katyń
    reż. Andrzej Wajda

  • 2008 Magiczne drzewo
    reż. Andrzej Maleszka

  • 2009 Wszystko co kocham
    reż. Jacek Borcuch

  • 2010 Mistyfikacja
    reż. Jacek Koprowicz

  • 2010 Trick
    reż. Jan Hryniak

  • 2011 Daas
    reż. Adrian Panek

  • 2011 Znieważona ziemia
    reż. Michale Boganim

  • 2013 W imię…
    reż. Małgorzata Szumowska

Artykuły