Irena Laskowska
Film niewiele miał jej do zaproponowania. Grała na ogół role drugoplanowe i epizody, wcielając się w postacie dostojnych matek, ciotek, życzliwych przyjaciółek, majestatycznych urzędniczek i nauczycielek, właścicielek dworków. Do historii polskiej i europejskiej kinematografii weszła jedną znakomitą rolą – w debiutanckim „Ostanim dniu lata” Tadeusza Konwickiego i Jana Laskowskiego. Zbieżność nazwisk jest nieprzypadkowa, wybitny autor zdjęć i reżyser Jan Laskowski (ur. 1928) jest bratem aktorki, podobnie jak kierownik produkcji Jerzy Laskowski (1930-1989). Skromna ekipa, dwoje aktorów – Irenie Lasowskiej partnerował Jan Machulski – to twórcy awangardowego na owe czasy filmu. Laskowska pokazuje tu klasę, używając dyskretnych środków: oszczędnego gestu, spojrzenia, naturalnie podaje skąpy dialog. Dyskretne, nowoczesne aktorstwo przy „niedzisiejszym” wyglądzie i manierach owocowały zapewne decyzjami o obsadzaniu jej w takich a nie innych rolach nierzadko przez reżyserów wybitnych, jak choćby Andrzej Wajda (Wszystko na sprzedaż, Polowanie na muchy, Człowiek z marmuru) czy ponownie Tadeusz Konwicki (Salto). Ostatnią większą rolę zagrała w Pornografii Jana Jakuba Kolskiego.
Urodzona 15 marca 1925 w Piotrowicach na Wileńszczyźnie, w teatrze zadebiutowała już w grudniu 1945, dwa lata przed ukończeniem warszawskiej PWST. Do 1949 występowała w łódzkim Teatrze Wojska Polskiego, a następnie w teatrach warszawskich: Narodowym, Wojska Polskiego, Dramatycznym, Polskim, Klasycznym i Rozmaitości.
Magda Sendecka
Artykuły
-
„Ostatni dzień lata”
Andrzej Bukowiecki
[w:] 50 lat Polskiej Szkoły Filmowej (DVD), Warszawa 2008
Czyim dziełem jest Ostatni dzień lata (1958), jeden z najoryginalniejszych filmów polskich, w swoim...