Akademia polskiego filmu

Książę polskich amatorów. Pisarz, scenarzysta, aktor charakterystyczny. Urodzony 1 maja 1931 roku w Mińsku Mazowieckim (data nie jest pewna), zmarł 11 listopada 1988 w Warszawie. Z zawodu kamieniarz. Zadebiutował w Rejsie Marka Piwowskiego, gdzie stworzył niezapomniany duet ze Zbigniewem Maklakiewiczem. Jako uzupełniający się sfrustrowani malkontenci wystąpili razem jeszcze kilkakrotnie.

Himilsbach stworzył postać milczącego obserwatora o plebejskim wyglądzie, człowieka z tłumu, który jest przedstawicielem widza w świecie filmu. Jego epizodyczna obecność w filmach nie zawsze miała wymiar komediowy. Działania bohatera były na przykład metaforą upadku wartości w Trzeba zabić tę miłość Janusza Morgensterna.

Grywał robotników, pijaczków, prostaczków, ale też twardych chłopów. Jego aktorstwo opierało się na charakterystycznym wyglądzie plebejusza o wąskich ustach, zaczesanych do tyłu włosach i niepowtarzalnym, schrypniętym głosie. Całym sobą wyrażał dystans do świata, co twórcy filmowi skrzętnie wykorzystywali, zatrudniając go do małych, acz znaczących ról.

Jako pisarz wydał trzy zbiory opowiadań. Niektóre z jego historii zostały zekranizowane: Monidło Antoniego Krauze czy Fucha Michała Dudziewicza. Jako scenarzysta napisał m.in. Wniebowziętych Andrzeja Kondratiuka, Party przy świecach Antoniego Krauze i Przyjęcie na dziesięć osób plus trzy Jerzego Gruzy.

Sam stał się bohaterem kilku filmów dokumentalnych, m.in. Bez pieniędzy, czyli 24 godziny z życia Jana Himilsbacha Krzysztofa Gradowskiego (1984), Himilsbach. Prawdy, bujdy, czarne dziury Stanisława Manturzewskiego (2002) i Jan według Himilsbacha Andrzeja Wąsika (2011).

Artur Majer