Akademia polskiego filmu

Jedna z czołowych twarzy kina moralnego niepokoju. Często pojawiał się w realizowanych na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych filmach Agnieszki Holland, Feliksa Falka, Krzysztofa Kieślowskiego, Janusza Zaorskiego.

Urodził się 1 maja 1948 roku w Krakowie. Absolwent Wydziału Aktorskiego krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej (1970). Po studiach związał się z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1970-1974), a następnie ze Starym Teatrem (od 1974).

Na ekranie zadebiutował w 1969 roku epizodyczną rolą – radzieckiego partyzanta – w Dniu oczyszczenia Jerzego Passendorfera. Pierwszą główną rolę – a zarazem chyba najważniejszą w jego filmowym dorobku – zagrał w Aktorach prowincjonalnych (1978) Agnieszki Holland. Wcielił się w postać Krzysztofa, młodego aktora, który ma wystąpić w głównej roli w spektaklu Wyzwolenia według dramatu Stanisława Wyspiańskiego, przygotowywanego w prowincjonalnym teatrze przez stołecznego reżysera. Artystyczny konflikt poważnie rzutuje na życie osobiste aktora. Dwa lata później pojawił się – jako „Chemik” przygotowujący bombę – w kolejnym filmie Holland Gorączka (1980), opartym na Dziejach jednego pocisku Andrzeja Struga.

Wystąpił w blisko 50 filmach i serialach telewizyjnych, tworząc wiele intersujących ról, zarówno w obrazach zanurzonych w przeszłości – Couthon w Dantonie (1982) Andrzeja Wajdy czy bohater Gwiazdy Piołun (1988) Henryka Kluby, którego losy są wyraźnie inspirowane biografią Stanisława Ignacego Witkiewicza, jak i współczesnych – pisarz w Oknie (1981) Wojciecha Wójcika, opartym na opowiadaniu Ireneusza Iredyńskiego, czy major Kusz w Demonach wojny wg Goi (1998) Władysława Pasikowskiego, nawiązującym tytułem do słynnego cyklu sztychów Francisco Goi, pełnego suspensu filmie, rozgrywającym się na ogarniętych wojną ziemiach byłej Jugosławii, którego bohaterami są polscy żołnierze odbywający służbę na terenie Bośni i Hercegowiny w pokojowych siłach NATO.

Jerzy Armata