Cześć, Tereska! [2001]
rok produkcji:
- 2001
premiera:
- 28 IX 2001
czas trwania:
- 86 min
Reżyseria:
- Robert Gliński
Scenariusz:
- Robert Gliński, Jacek Wyszomirski
Zdjęcia:
- Petro Aleksowski
Obsada:
- Aleksandra Gietner [Tereska], Karolina Sobczak [Renata], Zbigniew Zamachowski [Edzio], Małgorzata Rożniatowska [matka Tereski], Krzysztof Kiersznowski [Stasiek, ojciec Tereski], Violetta Arlak [pani Jola, nauczycielka w szkole krawieckiej], Janusz Hamerszmit [policjant przesłuchujący Tereskę], Elżbieta Kijowska [dyrektorka szkoły krawieckiej], Monika Kisła [sprzedawczyni w sklepie], Sławomir Orzechowski [sąsiad Kucharski]
Montaż:
- Krzysztof Szpetmański
Dźwięk:
- Lech Brański
Scenografia:
- Elwira Pluta
Kostiumy:
- Dorota Gałęzia
Charakteryzacja:
- Janina Dybowska-Person
Produkcja:
- Telewizja Polska - Agencja Filmowa
Producent:
- Filip Chodzewicz, Sławomir Rogowski
Kierownictwo produkcji :
- Lidia Gibas-Ber, Marta Plucińska
Rok produkcji:
- 2001
Nagrody:
-
- MFF Karlovy Vary, 2001 -Nagroda Specjalna
- Kazimierz Dolny (Lato Filmowe), 2001 - nagroda publiczności w kategorii: najlepszy film polski
- Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (do 1986 Gdańsk; od roku 2012 Gdynia Film Festival; od roku 2014 Festiwal Filmowy w Gdyni), 2001 - Grand Prix (Wielka Nagroda Jury "Złote Lwy") nazwa nagrody: Wielka Nagroda "Złote Lwy Gdańskie"
- Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (do 1986 Gdańsk; od roku 2012 Gdynia Film Festival; od roku 2014 Festiwal Filmowy w Gdyni), 2001 - Złoty Klakier, Nagroda Radia Gdańsk dla najdłużej oklaskiwanego filmu
- Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (do 1986 Gdańsk; od roku 2012 Gdynia Film Festival; od roku 2014 Festiwal Filmowy w Gdyni), 2001 - Nagroda Dziennikarzy
- MFF Chicago, 2001 –Wyróżnienie Aleksandra Gietner, Karolina Sobczak
- FF Denver, 2001 -Nagroda im. Krzysztofa Kieślowskiego
- Nagroda Klubu Krytyki Filmowej SDP Syrenka Warszawska, 2001 - w kategorii filmu fabularnego
- Nagroda Koła Piśmiennictwa Filmowego SFP Złota Taśma, 2002 -w kategorii: film polski za rok 2001
- Nagroda kulturalna tygodnika "Polityka" Paszport "Polityki", 2002 - Nagroda w kategorii: Film za rok 2001
- Przegląd Filmowy "Prowincjonalia" Słupca k. Konina, 2002 -Złoty Jańcio (nagroda główna)
- Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia" Września - Nagroda Specjalna Organizatorów
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 - Nagroda w kategorii: Najlepszy film za rok 2001
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 -Nagroda w kategorii: Najlepsza reżyseria za rok 2001Robert Gliński
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 - Nagroda w kategorii: Najlepszy scenariusz za rok 2001 Jacek Wyszomirski, Robert Gliński
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 - Nagroda w kategorii: Najlepsza główna rola męska za rok 2001, Zbigniew Zamachowski
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 – Nominacja w kategorii: najlepsze zdjęcia; za rok 2001 Petro Aleksowski
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 – Nominacja w kategorii: najlepszy dźwięk; za rok 2001 Lech Brański
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 – Nominacja w kategorii: najlepszy montaż; za rok 2001 Krzysztof Szpetmański
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 – Nominacja w kategorii: najlepsza główna rola kobieca; za rok 2001 Aleksandra Gietner
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 – Nominacja w kategorii: najlepsza drugoplanowa rola kobieca; za rok 2001 Małgorzata Rożniatowska
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 - Nominacja w kategorii: najlepsza drugoplanowa rola męska; za rok 2001 Krzysztof Kiersznowski
- Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2002 - Nagroda Publiczności
- Young Artist Award, 2002 r., w kategorii: najlepsza młoda aktorka w filmie zagranicznym Aleksandra Gietner, Karolina Sobczak
- Nagroda przyznawana przez pismo "Film" Złota Kaczka, 2002 r., w kategorii: najlepszy film polski; za rok 2001 (25.02)
- Festroia International Film Festival Setubal, 2002 -nagroda za reżyserięRobert Gliński
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki, 2002 r.,- za rok 2001Robert Gliński
- Lubuskie Lato Filmowe Łagów, 2002 -Nagroda Organizatorów im. Juliusza Burskiego
O filmie
Aż trudno dziś uwierzyć, że scenariusz tego filmu odrzuciło kolejno kilku producentów, nie wykazując żadnego zainteresowania "obrazkiem z życia polskich blokowisk". Dzieło Roberta Glińskiego okrzyknięto jednogłośnie najlepszym polskim filmem 2001 r., a deszcz nagród był tego dobitnym potwierdzeniem. "Tereska" otrzymała m.in. Złote Lwy Gdańskie na FPFF w 2001 r. (przyznano jej tam również nagrody publiczności i dziennikarzy), Nagrodę Specjalną na festiwalu w Karlovych Varach i Złotą Kaczkę dla najlepszego filmu roku.
Grającym główne role dziewczynom, 15-letniej Aleksandrze Gietner (tytułowa Tereska) i starszej o rok Karolinie Sobczak (Renata), przyznano wyróżnienia na festiwalu w Chicago, a także amerykańskie Nagrody Specjalne dla Najlepszych Młodych Aktorek w Filmie Zagranicznym. Do Hollywood pojechała jednak tylko Karolina. Ola zamiast Kalifornii wybrała ulice rodzinnych Pabianic. Wkrótce po zakończeniu zdjęć obie uciekły z ośrodka wychowawczego w Otwocku, gdzie przebywały od pewnego czasu. Karolina zatrzymała się u babci. Ola, przyłapana po paru miesiącach na kradzieży w sklepie, trafiła do poprawczaka o zaostrzonym rygorze w Falenicy. Pozostanie tam do 21. roku życia. Karolina wydoroślała, stara się być przykładną matką dla swego małego synka, chce zostać w przyszłości aktorką. W "Cześć Tereska" obie właściwie grały siebie: pozostawiły na taśmie kawałek własnych doświadczeń, problemów i marzeń. Ich zasługą są również filmowe dialogi - krwiste, prawdziwe, nieuładzone.
"Cześć Tereska" to film czarno-biały, ale ze zdecydowaną przewagą czerni. Początkowo nic jednak nie zapowiada tragicznego zakończenia. 15-letnia Tereska, skromna, spokojna dziewczyna z szarego, wielkomiejskiego osiedla, nie wyróżnia się niczym szczególnym. Mieszka z rodzicami i młodszą siostrą w ciasnym mieszkanku, śpiewa w kościelnym chórze. Po podstawówce nie dostała się do liceum plastycznego, więc matka postanowiła, że córka pójdzie do szkoły krawieckiej: zawsze chciała przecież projektować ubrania.
W nowym środowisku Tereska czuje się obco. Nie znajdując dość uczucia i zainteresowania swoimi problemami w domu, zawiera dziwną przyjaźń z kalekim portierem Edziem, samotnym alkoholikiem, jeszcze bardziej niż ona złaknionym ciepła i bliskości drugiego człowieka. Ale to w szkole dziewczyna uczy się życia: szybko zrozumie, że trzeba się przystosować do twardej rzeczywistości naśladując tych, którzy swobodniej poruszają się w otaczającym świecie. Przewodniczką Tereski zostaje koleżanka z klasy, Renata, energiczna, pewna siebie, bardziej doświadczona. To ona instruuje Tereskę, jak palić i pić, jak się całować. Ona też organizuje koleżance "pierwszy raz", choć spłoszona Tereska nie potrafi i nie chce skorzystać z "okazji".
Ale pod wpływem Renaty zmienia się coraz bardziej: traci kontakt emocjonalny z domem, rezygnuje z występów w chórze, lekceważy naukę. Gdy brakuje pieniędzy na papierosy i kosmetyki, zaczyna wraz z Renatą kraść w sklepach, "obrabiać" w szatni szafki koleżanek. Już nie czuje strachu czy wyrzutów sumienia. Ciągle jednak nie rezygnuje z marzeń o innym życiu i wielkiej miłości. Wkrótce pada ofiarą gwałtu dokonanego przez kolegę z osiedla. Czara goryczy ostatecznie się przepełnia, kiedy przekonuje się, że i przyjaźń Renaty niewiele jest warta. Tereska szuka rewanżu, chce odpłacić złem za doznane zło. [PAT]
www.filmpolski.pl