Akademia polskiego filmu

„Pamiętasz, była jesień…” z muzyką Lucjana Kaszyckiego i tekstem Andrzeja Czekalskiego oraz Ryszarda Plucińskiego to chyba najpiękniejsza polska piosenka filmowa. Zaśpiewała ją w Pożegnaniach (1958) Wojciecha Jerzego Hasa przejmująco Sława Przybylska, choć na ekranie zobaczyliśmy… Annę Łubieńską.

Zabrzmiała później jeszcze w Jedenaste: nie wychylaj się (1982), jedenastym odcinku serialu Jana Łomnickiego Dom, Tataraku (2009) Andrzeja Wajdy, Obywatelu (2014) Jerzego Stuhra, a także dwóch etiudach studentów łódzkiej Szkoły Filmowej – Red Lili (2011) Róży Miszteli oraz Dzień oszusta (2012) Bartosza Warwasa. Evergreen z Pożegnań włączyły do swego repertuaru m.in. Magda Umer, Kora, Kasia Nosowska, Anna Maria Jopek, jej jazzowej transkrypcji dokonał Piotr Baron, a aktorską wersję zaprezentowali Magdalena Zawadzka i Jan Kobuszewski.

Kaszycki jest autorem wielu piosenek, niektóre można usłyszeć także w filmach, m.in. Rozstaniu (1960) Hasa, Gangsterach i filantropach (1962) Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego, Domu bez okien (1962) Stanisława Jędryki czy serialu Witolda Lesiewicza Doktor Murek (1979), ale żadna z nich nawet się nie zbliżyła – ani popularnością, ani jakością, ani wykonaniem – do „Pamiętasz, była jesień…”, utworu, który powstał ponoć „na kolanie”. Jej tekst to debiut poetycki… dwóch asystentów Wojciecha Jerzego Hasa – Andrzeja Czekalskiego i Ryszarda Plucińskiego. Czekalski tak się „rozpisał”, że stał się autorem tekstu popularnej piosenki z Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969) Tadeusza Chmielewskiego i ballady stepowej z Pana Wołodyjowskiego (1969) Jerzego Hoffmana. 

Lucjan Kaszycki jest kompozytorem krakowsko-warszawskim. Urodził się w Krakowie 27 września 1932 roku, tu skończył średnią szkołę muzyczną w klasie fortepianu oraz Wydział Kompozycji Akademii Muzycznej w klasie Stanisława Wiechowicza (1957). Oprócz komponowania zajmuje się także pracą pedagogiczną, najpierw na uczelni krakowskiej, a od 1974 roku w Akademii Muzycznej w Warszawie.

Jest artystą wszechstronnie utalentowanym. W jego dorobku kompozytorskim możemy odnaleźć muzykę poważną, elektroniczną, komputerową, jazz, piosenki, musicale (także dla młodzieży), nawet muzyczną baśń czy operę buffo. Jest autorem partytur do wielu filmów, spektakli teatralnych, audycji telewizyjnych i radiowych. Pisze utwory na wielką orkiestrę symfoniczną i na małe składy wokalno-instrumentalne. Jest także cenionym pedagogiem, do jego najzdolniejszych uczniów należą m.in. Ryszard Szeremeta, Andrzej Zarycki i Andrzej Zieliński. Ma na swym koncie muzykę do ponad 40 filmów, m.in. do: Wspólnego pokoju (1959), Rozstania (1960),  Złota (1961) i Jak być kochaną (1962) Hasa, Awantury o Basię (1959) Marii Kaniewskiej, Świadectwa urodzenia (1961) i Rysia (1981) Stanisława Różewicza, ale gdyby nie napisał żadnej z tych partytur, a tylko „Pamiętasz, była jesień…”, i tak na trwałe wszedłby do historii polskiej kinematografii: „Pamiętasz, była jesień / Pokój numer osiem, korytarza mrok, / Już nigdy nie zapomnę hoteliku Pod Różami, / Choć już minął rok”…

Jerzy Armata