Akademia polskiego filmu

Autor zdjęć filmowych, reżyser i scenarzysta – Jarosław Żamojda olśnił uczestników Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 1990 roku swoim pełnometrażowym, fabularnym, kinowym debiutem operatorskim Pożegnanie jesieni (1989), którym debiutował także reżyser filmu Mariusz Treliński. Pełne zarazem ekspresji i malarskiej urody zdjęcia Żamojdy w tej wybitnej adaptacji powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego) pod tym samym tytułem to jedno z największych osiągnięć kreacyjnej fotografii filmowej w polskim kinie. Nie są one przy tym sztuką dla sztuki, służą odzwierciedleniu w obrazach kluczowych motywów fabuły: blichtru życia wyższych sfer w okresie międzywojennym, egzaltacji erotycznej, narastających nastrojów dekadenckich.

W 1989 roku Treliński i Żamojda otrzymali za Pożegnanie jesieni Nagrodę im. Andrzeja Munka, przyznaną przez Państwową Wyższą Szkołę Filmową, Telewizyjną i Teatralną w Łodzi. Autorowi zdjęć film ten przyniósł ponadto Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki oraz Nagrodę Węgierskiej Akademii Filmowej.

Udane były również rezultaty współpracy Żamojdy z reżyserem Krzysztofem Zanussim, która rozpoczęła się od filmu dokumentalnego Witold Lutosławski w rozmowie z Krzysztofem Zanussim (Wielka Brytania, 1990). I tak w europejskiej koprodukcji Dotknięcie ręki (Polska/Wielka Brytania/Dania, 1992) czuło się – także dzięki zdjęciom – epicki oddech, mimo iż była ona w zasadzie kameralną opowieścią o sztuce i metafizyce. Natomiast w autobiograficznej komedii Zanussiego Cwał (1995), w której reżyser powracał wspomnieniami do dzieciństwa, ciepła tonacja obrazu oddawała na ogół pogodny – mimo umiejscowienia akcji w czasach stalinowskich – nastrój filmu, zaś żółto-brązowa dominanta barwna była tym, co psychologia określiła mianem „kolorów pamięci″.

Jarosław Żamojda urodził się 17 kwietnia 1960 roku w Bydgoszczy. Od roku 1985 jest absolwentem Wydziału Operatorskiego i Realizacji Telewizyjnej PWSFTviT w Łodzi.

Jest autorem zdjęć również m.in. do takich kinowych pełnometrażowych filmów fabularnych, jak: Odjazd Magdaleny Łazarkiewicz i Piotra Łazarkiewicza (Polska/Niemcy, 1989-1991), Lazarus (1993) i Pierwszy milion (2000) Waldemara Dzikiego czy Nie kłam, kochanie Piotra Wereśniaka (2008).

W dorobku operatorskim Żamojda ma również seriale telewizyjne (całe lub wybrane odcinki), na przykład: Crimen Laco Adamika (1988), Nianię Jerzego Bogajewicza (2005-2009), Ojca Mateusza Macieja Dejczera, Andrzeja Kostenki, Macieja Dutkiewicza, Wojciecha Nowaka, Filipa Zylbera, Artura Żmijewskiego i Jakuba Miszczaka (2008-2015). Był także autorem zdjęć do serialu dokumentalnego Jerzego Hoffmana Ukraina. Narodziny narodu (2007).

Jako scenarzysta i reżyser Jarosław Żamojda zapisał się w kinematografii polskiej głównie jednym z jej największych przebojów kasowych z lat 90. XX w. – sensacyjnym filmem Młode wilki (1995). Wyreżyserował ponadto filmy: Młode wilki 1/2, 6 dni strusia (2000), Rh+ (Polska/USA, 2004), Skorumpowanych (2008) oraz kilka seriali TV.

Jesienią 2015 roku Żamojda powrócił za kamerę jako autor zdjęć filmem Kingi Lewińskiej 7 rzeczy, których nie wiecie o facetach.

Poniższa filmografia ogranicza się do kinowej twórczości operatorskiej Jarosława Żamojdy.

Andrzej Bukowiecki