Antoni Krauze

Antoni Krauze, „Palec boży", fot. Jerzy Troszczyński, źródło: Fototeka FN?>

Antoni Krauze, „Palec boży", fot. Jerzy Troszczyński, źródło: Fototeka FN
http://fototeka.fn.org.pl/

Reżyser filmowy, dokumentalista. Urodził się 4 stycznia 1940 roku w Warszawie. Studiował malarstwo w warszawskiej ASP, był także związany ze Studenckim Teatrem Satyryków STS (1958-1961), gdzie występował jako aktor. Absolwent Wydziału Reżyserii PWSFiT w Łodzi (1966).

Na początku współpracował z łódzką Wytwórnią Filmów Oświatowych, w ciągu dwóch lat zrealizował dla niej liczne filmy krótkometrażowe. Od 1968 roku związał się ze Studiem Filmowym „Tor”. Zadebiutował krótkometrażowym filmem telewizyjnym Monidło (1969) według opowiadania Jana Himilsbacha. Dwa kolejne filmy krótkometrażowe z 1971 roku – Piżama według prozy Leszka Płażewskiego oraz Meta oparta na opowiadaniu Marka Nowakowskiego – utrzymane były w podobnej poetyce małego realizmu. Meta z uwagi na wymowę (ukazanie przyzwolenia społecznego na cwaniactwo i korupcję) stała się na dziewięć lat „półkownikiem” (premiera w 1980 roku). Pokazana na festiwalu w Gdańsku w 1981 roku, otrzymała Nagrodę Specjalną. Pierwszym kinowym filmem Krauzego był dramat psychologiczny Palec boży (1972) według powieści Tadeusza Zawieruchy. Również późniejsze filmy reżysera często oparte były na prozie autorów współczesnych: Strach (1975), Party przy świecach (1980), Stacja (1981), Prognoza pogody (1982, Nagroda Główna na festiwalu w San Remo), Dziewczynka z hotelu Excelsior (1988), Akwarium (1995, także serial tv). Łączy je wrażliwość na człowieka oraz umiejętność kreślenia bogatych portretów psychologicznych postaci.

Od 1990 roku Krauze realizował głównie dokumenty, będące portretami twórców, m.in. Pisarz (1994) o Witoldzie Zalewskim, Preisner, czyli droga do sukcesu (1995), Układanie życia (1997) o Witoldzie Woroszylskim, Idąc, spotykając… (1999) o Stanisławie Różewiczu, Ćwiczenia z niepamięci (2004) o Januszu Morgensternie oraz Radość pisania (2005) o Wisławie Szymborskiej. Jego dwa filmy dokumentalne z 1998 roku – Szwed z „Wesela”, czyli niezdrowo i romantycznie oraz Życie wewnętrzne, czyli hobby – zostały nagrodzone na Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie.

Wrócił do fabuły w 2011 roku. Wyreżyserował wówczas Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł, będący rekonstrukcją dramatycznych wydarzeń Grudnia ’70 w Gdyni, za który otrzymał wiele nagród, m.in. nagrodę FIPRESCI na festiwalu w Montrealu.

Jest bratem grafika i reżysera Andrzeja Krauzego.

Filmografia (wybór)

  • 1969 Monidło (tv)
  • 1971 Meta (tv, premiera 1980)
  • 1971 Piżama (tv)
  • 1972 Palec boży
  • 1975 Strach
  • 1977 Zaklęty dwór (serial tv)
  • 1979 Podróż do Arabii
  • 1980 Party przy świecach (tv)
  • 1981 Stacja (tv, premiera 1987)
  • 1982 Prognoza pogody
  • 1988 Dziewczynka z hotelu Excelsior
  • 1995 Akwarium, czyli samotność szpiega
  • 2011 Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł

Artykuły