Akademia polskiego filmu

Właściwie Henryk Szapiro. Reżyser, scenarzysta, twórca kina przedwojennego. Urodził się w 1900 roku w Warszawie. Studiował w Instytucie Inżynierów Komunikacji (dyplom inżyniera łączności) w Piotrogrodzie (dziś Sankt Petersburg) oraz w szkole przy tamtejszym Teatrze Narodowym. Był asystentem wybitnych reżyserów rosyjskich – Wsiewołoda Meyerholda oraz Arbatowa, później zaczął samodzielnie reżyserować spektakle. W 1923 roku wyjechał do Berlina, gdzie związał się ze słynnym kabaretem rosyjskich emigrantów Niebieski Ptak (Sinaja ptica). Rok później przyjechał z nim na występy do Polski i zdecydował, że tu pozostanie. Zamieszkał w Warszawie, gdzie podjął na krótko współpracę z kabaretem Stańczyk, wyreżyserował też dwie cieszące się uznaniem jednoaktówki Nikołaja Jewreinowa. W 1925 zadebiutował filmem Jeden z 36 (Łamed Wow) o tematyce żydowskiej, który nawiązywał do talmudycznej legendy o tytułowych 36 bezimiennych sprawiedliwych, biorących na siebie grzechy doczesnego świata. Film został wysoko oceniony, lecz niestety nie zachował się do naszych czasów. Kolejne dzieła Szaro odnosiły się do współczesności (Czerwony błazen z 1926 roku, Zew morza – 1927, Kłamstwo Krystyny – 1939) bądź stanowiły ekranizacje znanych powieści i utworów scenicznych (Przedwiośnie i Dzikuska 1928, Mocny człowiek 1929, Dzieje grzechu 1933, Ordynat Michorowski i Trójka hultajska 1937). Wyreżyserował także dwa filmy o tematyce patriotycznej: Na Sybir (1930) oraz Rok 1914 (1932). Do wątków żydowskich wrócił w Ślubowaniu (1937), zrealizowanym w języku jidysz.

Był jednym z najbardziej uzdolnionych i cenionych reżyserów okresu przedwojennego. W 1927 roku został współzałożycielem Polskiego Związku Producentów Filmowych, a w 1936 założył Stowarzyszenie Realizatorów i Techników Filmowych. Był członkiem honorowym francuskiego Union des Artistes Cinematographiques w Nicei. Po wybuchu wojny uciekł do Wilna, skąd wrócił w roku 1942. Zginął w getcie po kilku miesiącach, rozstrzelany w akcji likwidacyjnej (czerwiec lub sierpień 1942 roku).