Julian Dziedzina
Był przede wszystkim reżyserem, a także pedagogiem w łódzkiej Szkole Filmowej. Wcześniej, w szkole średniej, prowadził teatr marionetek, następnie występował jako aktor w amatorskim teatrze w Wałbrzychu, zajmował się też krytyką filmową.
Urodził się 21 października 1930 w Lesku – zmarł 21 maja 2007 roku w Łodzi. Absolwent Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi (1956, dypl. 1983). Reżyser blisko 30 filmów fabularnych i dokumentalnych, a także seriali telewizyjnych. Do wielu z nich napisał również scenariusze, m.in. do: Rachunku sumienia (1964) – wspólnie z Ryszardem Liskowackim, autorem adaptowanej powieści Dzień siódmy i znowu pierwszy, Czerwonych cierni (1976) – wspólnie ze Stanisławem Grochowiakiem (adaptacja powieści Władysława Rymkiewicza Czas pojedna, trawa porośnie), Umarli rzucają cień (1978) – wspólnie z Andrzejem Wydrzyńskim, autorem powieści pod tym samym tytułem, Tajemnicy starego ogrodu (1983) – wspólnie z Edmundem Niziurskim, autorem Awantury w Niekłaju, a także serialu telewizyjnego – Ucieczka z miejsc ukochanych (1987), adaptacji dwóch powieści Stanisława Piętaka: Młodość Jasia Kunefała i Ucieczka z miejsc ukochanych.
Dziedzina już podczas studiów w łódzkiej Szkole Filmowej pisał scenariusze do realizowanych przez siebie etiud (Początek dnia – 1953, Powrót – 1955). Razem z Walentyną Uszycką i Pawłem Komorowskim – pod opieką artystyczną Antoniego Bohdziewicza – zrealizował w szkole pełnometrażowy debiut fabularny Koniec nocy (1956), utrzymaną w czarnej poetyce, przejmującą opowieść o tzw. trudnej młodzieży. Scenariusz był dziełem: Bohdziewicza, Dziedziny, Komorowskiego, Bohdana Drozdowskiego, Marka Hłaski oraz Jerzego Wójcika (współoperatora – z Henrykiem Depczykiem i Krzysztofem Winiewiczem). Dwa lata później Dziedzina reżyserował – wspólnie z Romualdem Drobaczyńskim i Januszem Łęskim – utrzymane w podobnej poetyce Miasteczko (1958), ekranizacę powieści Jana Dobraczyńskiego Odpust, które zaadaptowali na potrzeby kina: trzej współreżyserzy, autor pierwowzoru literackiego oraz Andrzej Mularczyk.
Najciekawsze jednak w dorobku scenariopisarskim Dziedziny są Zagubione uczucia (1957), przeniesione na ekran przez Jerzego Zarzyckiego. Scenariusz tej przejmującej opowieści o opuszczonej przez męża kobiecie, przodującej robotnicy nowohuckiego kombinatu wychowującej samotnie czwórkę dzieci, stworzyli – na podstawie opowiadania Hanny Mortkowicz-Olczakowej Zośka – Dziedzina, Zarzycki, Jerzy Andrzejewski oraz sama pisarka. Klub Krytyki Filmowej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich uhonorował Zagubione uczucia Syreną Warszawską (1958).
Jerzy Armata
Filmografia (wybór)
-
1956
Koniec nocy (współscen.)
reż. Julian Dziedzina, Paweł Komorowski, Walentyna Uszycka
-
1957
Zagubione uczucia
reż. Jerzy Zarzycki
-
1958
Miasteczko (współscen.)
reż. Romuald Drobaczyński, Julian Dziedzina, Janusz Łęski
-
1964
Rachunek sumienia (współscen.)
reż. Julian Dziedzina
-
1976
Czerwone ciernie (współscen.)
reż. Julian Dziedzina
-
1978
Umarli rzucają cień (współscen.)
reż. Julian Dziedzina
-
1983
Tajemnica starego ogrodu (współscen.)
reż. Julian Dziedzina