Akademia polskiego filmu

Właściwie Dawid Blumenfeld. Reżyser, scenarzysta, aktor, krytyk teatralny. Urodził się 5 października 1878 roku w Makowie Podhalańskim. Absolwent Wydziału Filozofii UJ, którą ukończył w 1901 roku. Na początku pracował jako nauczyciel. Interesował się teatrem i pisał do gazet recenzje ze spektakli. Podróżował też za granicę, by poznać teatr niemiecki, francuski, rosyjski i angielski. W 1909 roku związał się z Deutsches Theater w Berlinie jako asystent słynnego reżysera Maksa Reinhardta, a później samodzielny reżyser. Kierował też szkołą dramatyczną przy tym teatrze. W 1913 roku wystawił w Warszawie sztukę Sumurun z Polą Negri, która później została sfilmowana przez Ernsta Lubitscha. W 1915 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie współpracował z wieloma teatrami, m.in. w Nowym Jorku i Los Angeles. W latach 1917-1920 reżyserował w nowojorskiej Metropolitan Opera House. Jednocześnie zajął się scenopisarstwem (Krwawa róża, 1917). Po powrocie do Warszawy w 1920 roku reżyserował spektakle teatralne, głównie sztuki Szekspira.

Po kilku latach mocniej związał się z kinem. W 1927 roku wystąpił jako aktor w Buncie krwi i żelaza Leona Trystana. Wkrótce zajął się reżyserią filmową. Zrealizował kolejno Uśmiech losu (1927) według dramatu Włodzimierza Perzyńskiego, Mogiłę nieznanego żołnierza (1927) na podstawie prozy Andrzeja Struga oraz zekranizował epopeę narodową – Pana Tadeusza Adama Mickiewicza (1928), superprodukcję tamtych czasów, która wyróżniała się rozmachem inscenizacyjnym. Stał się dzięki nim twórcą cenionym w środowisku filmowym. (Obecnie Pana Tadeusza można oglądać dzięki rekonstrukcji cyfrowej, którą w 2012 roku wykonała Filmoteka Narodowa na bazie zachowanych fragmentów, wcześniej rozproszonych). Na początku lat 30. w podparyskim studiu Paramountu w Joinville realizował polskojęzyczne wersje filmów amerykańskich, m.in. Tajemnicę lekarza (1930). W tym okresie reżyserował także różnorodne gatunkowo filmy z udziałem polskich gwiazd ekranu, m.in. Janka Muzykanta (1930), Dziesięciu z Pawiaka (1931), Amerykańską awanturę (1936) oraz dokument Sztandar wolności (1935), poświęcony marszałkowi Piłsudskiemu.

W 1934 roku został przewodniczącym Naczelnej Rady Przemysłu Filmowego w Polsce. Trzy lata później wyjechał do Paryża, zajmował się tam korespondencją dla polskiej prasy. Po wybuchu wojny znalazł się w USA, gdzie pełnił funkcję konsultanta filmów na temat ziem okupowanych. Wrócił do Polski w 1947 roku i związał się najpierw z Teatrem Polskim, a następnie z Teatrem Nowym. Tłumaczył klasykę światowego dramatu, m.in. Bernarda Shawa oraz Tennessee Williamsa. Jego wspomnienia Z mojej włóczęgi ukazały się dwukrotnie: w 1939 roku i pośmiertnie w 1956 roku. Zmarł 13 sierpnia 1953 roku w Warszawie.