HISTORIA POLSKIEGO FILMU - AKTORZY - AKADEMIA POLSKIEGO FILMU

Aleksandra Śląska

Urodziła się 4 listopada 1925 roku w Katowicach, jako córka działacza politycznego, uczestnika III powstania śląskiego i posła na Sejm II RP Edmunda Wąsika. Zmarła 18 września 1989 roku w Warszawie.

Absolwentka krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej (1947), początkowo grała w teatrach krakowskich (debiut na deskach Teatru im. J. Słowackiego), a następnie (od 1949) w warszawskim Teatrze Współczesnym i Ateneum.

Chłodna, majestatyczna blondynka, stworzona do ról zdecydowanych, władczych kobiet. Czasem jednak pod maską obojętności, którą noszą jej bohaterki, pulsują gorące uczucia: miłość, ale i nienawiść czy gniew.

Zadebiutowała drugoplanową, lecz ważną, wyrazistą rolą Oberaufseherin w Ostatnim etapie Wandy Jakubowskiej. Kolejny wariant tej roli stworzyła po latach w niedokończonej Pasażerce Munka.

Nawet jeśli grała amantki, były to role dramatyczne: jak w Piątce z ulicy Barskiej Forda, gdzie pokazała pełnię swojego talentu, wiarygodnie oddając ewolucję emocjonalną Hanki, czy w Pętli Hasa, jako narzeczona Kuby, pogrążającego się w nałogu alkoholowym.

W kostiumie historycznym, w dramatach okupacyjnych i w kameralnych współczesnych historiach (jak w Spotkaniu w Bajce Jana Rybkowskiego, gdzie partnerowali jej Gustaw Holoubek i Andrzej Łapicki) malowała postaci skomplikowane, bogate wewnętrznie, niejednoznaczne.

W pamięci telewidzów zostanie jej fenomenalny dubbing Glendy Jackson w roli Elżbiety, królowej Anglii, w serialu BBC. Wystąpiła też w trzydziestu kilku spektaklach Teatru Telewizji.

Laureatka nagród za role teatralne i filmowe oraz odznaczeń państwowych. Wykładowczyni warszawskiej PWST. Żona dyrektora teatru Ateneum Janusza Warmińskiego.

Magda Sendecka

Cytaty

Chociaż debiutowała w Ostatnim etapie – jako indywidualność aktorska zaprezentowała się w Domu na pustkowiu Jana Rybkowskiego. Śląska reprezentuje typ aktorstwa o bogatym życiu wewnętrznym, odmiany trochę romantycznej. Delikatna dziewczęca uroda i dojrzały talent zapewniły jej wieloletnie powodzenie. Stała się najpopularniejszą aktorką filmu polskiego. Jej najlepsze role oglądaliśmy w filmach Aleksandra Forda – Młodość Chopina i Piątka z ulicy Barskiej. Być może nieporozumieniem było wtłoczenie Śląskiej w kombinezon robotnicy w filmie Autobus odjeżdża 6.20

Gwiazdy piętnastolecia, „Film″ 1959, nr 29
Zmontowana po śmierci Andrzeja Munka z pozostawionych materiałów Pasażerka jest filmem o tematyce obozowej (...) Relacja byłej esesmanki Lizy dotyczy dwu spraw – historii jej kontaktów z (więźniarką) Martą – dzisiejszą Pasażerką i jej osobistego stosunku do tego, co działo się w Oświęcimiu (...) Należy podkreślić aktorski udział w kształtowaniu obu głównych postaci dramatu – Aleksandry Śląskiej (Lizy) i Anny Ciepielewskiej (Marty). Śląska, niejako powtarzając swoją rolę z filmu Jakubowskiej Ostatni etap (jest niemal identyczna w swej zewnętrzności – ubiór, zachowanie, gest i mimika), tworzy postać diametralnie różną. Wyposaża skomplikowaną sylwetkę Lizy we wszystkie możliwe niuanse psychologiczne, nie przekraczając nigdy progu, który wyznaczał wymiary koncepcji c z ł o w i e c z e ń s t w a tej postaci.

Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Andrzej Munk, Kraków 1982
Wróć