Edward Żentara

Edward Żentara w filmie "Siekierezada", fot. Henryk Włoch, źródło: Fototeka FN?>

Edward Żentara w filmie "Siekierezada", fot. Henryk Włoch, źródło: Fototeka FN
http://fototeka.fn.org.pl/

„Był bardzo interesującym aktorem, o ciekawej osobowości, interesującym spojrzeniu na świat. Był dobrym, prawym i koleżeńskim człowiekiem. On nie miał w sobie za grosz agresji – spokojny, opanowany. Jego dobroć można było wyczytać z jego błękitnych oczu” – powiedział o nim Jan Peszek, niegdysiejszy kolega ze Starego Teatru, we wspomnieniu pośmiertnym.

Urodził się 18 marca 1956 roku w Sianowie k. Koszalina – zmarł 25 maja 2011 roku w Tarnowie. Absolwent Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1980). Występował w teatrach: im. Juliusza Osterwy w Lublinie (1979-1980), Polskim w Warszawie (1980-1981), Starym w Krakowie (1981-1990), Studio w Warszawie (1993-1996), im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1996-1997), Polskim w Szczecinie (1998-2001), Dramatycznym w Koszalinie (2003-2005), im. Ludwika Solskiego w Tarnowie (2008-2011). Zajmował się także reżyserią teatralną.

Na ekranie telewizyjnym zadebiutował jeszcze podczas studiów, wcielając się w epizodyczną rolę służącego w serialu Jana Rybkowskiego Rodzina Połanieckich (1978). W kinie pojawił się po raz pierwszy trzy lata później – także w epizodzie – w filmie Feliksa Falka Był jazz (1981), ale już w roku następnym otrzymał główną rolę od Wojciecha Wójcika w Karate po polsku (1982), która przyniosła mu Złoty Ekran (1986) oraz Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego (1987). W uzasadnieniu werdyktów obu trofeów wymieniono również nie mniej udane kreacje Żentary w: miniserialu Jerzego Domaradzkiego Trzy młyny (1984), zrealizowanym na kanwie opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza, w którym zagrał księdza Władysława Rybę, oraz w Siekierezadzie (1985) Witolda Leszczyńskiego, ekranizacji popularnej powieści Edwarda Stachury, której bohater – młody poeta Janek Pradera – nie mogąc się pogodzić z bezdusznością i okrucieństwem cywilizacji, uciekał gdzieś „na skraj świata".

Żentara zagrał wiele interesujących – niezwykle różnorodnych – ról, m.in. tytułowego bohatera w filmie Krzysztofa Zanussiego Życie za życie. Maksymilian Kolbe (1990) czy Charlesa Enaka – kosmonautę, który odmawia powrotu na Ziemię, we frapującej opowieści Sławomira Idziaka Enak (1992), ale żadna z nich nie dorównała poziomem tym pierwszym.

Jerzy Armata

Filmografia (wybór)

  • 1982 Karate po polsku
    reż. Wojciech Wójcik

  • 1985 Siekierezada
    reż. Witold Leszczyński

  • 1986 Zygfryd
    reż. Andrzej Domalik

  • 1987 Anioł w szafie
    reż. Stanisław Różewicz

  • 1987 Opowieść Harleya
    reż. Wiesław Helak

  • 1990 Życie za życie. Maksymilian Kolbe
    reż. Krzysztof Zanussi

  • 1992 Enak
    reż. Sławomir Idziak

  • 1992 Piękna nieznajoma
    reż. Jerzy Hoffman