Edward Żentara
„Był bardzo interesującym aktorem, o ciekawej osobowości, interesującym spojrzeniu na świat. Był dobrym, prawym i koleżeńskim człowiekiem. On nie miał w sobie za grosz agresji – spokojny, opanowany. Jego dobroć można było wyczytać z jego błękitnych oczu” – powiedział o nim Jan Peszek, niegdysiejszy kolega ze Starego Teatru, we wspomnieniu pośmiertnym.
Urodził się 18 marca 1956 roku w Sianowie k. Koszalina – zmarł 25 maja 2011 roku w Tarnowie. Absolwent Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1980). Występował w teatrach: im. Juliusza Osterwy w Lublinie (1979-1980), Polskim w Warszawie (1980-1981), Starym w Krakowie (1981-1990), Studio w Warszawie (1993-1996), im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1996-1997), Polskim w Szczecinie (1998-2001), Dramatycznym w Koszalinie (2003-2005), im. Ludwika Solskiego w Tarnowie (2008-2011). Zajmował się także reżyserią teatralną.
Na ekranie telewizyjnym zadebiutował jeszcze podczas studiów, wcielając się w epizodyczną rolę służącego w serialu Jana Rybkowskiego Rodzina Połanieckich (1978). W kinie pojawił się po raz pierwszy trzy lata później – także w epizodzie – w filmie Feliksa Falka Był jazz (1981), ale już w roku następnym otrzymał główną rolę od Wojciecha Wójcika w Karate po polsku (1982), która przyniosła mu Złoty Ekran (1986) oraz Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego (1987). W uzasadnieniu werdyktów obu trofeów wymieniono również nie mniej udane kreacje Żentary w: miniserialu Jerzego Domaradzkiego Trzy młyny (1984), zrealizowanym na kanwie opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza, w którym zagrał księdza Władysława Rybę, oraz w Siekierezadzie (1985) Witolda Leszczyńskiego, ekranizacji popularnej powieści Edwarda Stachury, której bohater – młody poeta Janek Pradera – nie mogąc się pogodzić z bezdusznością i okrucieństwem cywilizacji, uciekał gdzieś „na skraj świata".
Żentara zagrał wiele interesujących – niezwykle różnorodnych – ról, m.in. tytułowego bohatera w filmie Krzysztofa Zanussiego Życie za życie. Maksymilian Kolbe (1990) czy Charlesa Enaka – kosmonautę, który odmawia powrotu na Ziemię, we frapującej opowieści Sławomira Idziaka Enak (1992), ale żadna z nich nie dorównała poziomem tym pierwszym.
Jerzy Armata
Filmografia (wybór)
-
1982
Karate po polsku
reż. Wojciech Wójcik
-
1985
Siekierezada
reż. Witold Leszczyński
-
1986
Zygfryd
reż. Andrzej Domalik
-
1987
Anioł w szafie
reż. Stanisław Różewicz
-
1987
Opowieść Harleya
reż. Wiesław Helak
-
1990
Życie za życie. Maksymilian Kolbe
reż. Krzysztof Zanussi
-
1992
Enak
reż. Sławomir Idziak
-
1992
Piękna nieznajoma
reż. Jerzy Hoffman