Krzysztof Kolberger
„Był człowiekiem bardzo prawym i uporządkowanym wewnętrznie. Posiadał głęboką duchowość i taką swoją – intymną, bo on tego publicznie nie demonstrował – filozofię życia, pełną harmonii, z dala od spraw tego świata” – wspomina aktora Kazimierz Kutz.
Urodził się 13 sierpnia 1950 roku w Gdańsku – zmarł 7 stycznia 2011 roku w Warszawie. Absolwent Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (1972). Występował w teatrach: Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach (1972-1973), Wielkim w Łodzi (1990) oraz stołecznych – Narodowym (1973-1982, 1999-2004), Powszechnym (1981), Współczesnym (1982-1987), Za Dalekim (1986), Wielkim (1987-1988, 1994, 1996), Dramatycznym (1987-1988), Ateneum (1988-2000), Komedia (1994-1995, 2002), „Scena Prezentacje″ (1996), Studio im. Stanisława Witkiewicza (1998, 2003).
Zagrał w ponad siedemdziesięciu filmach oraz serialach telewizyjnych, często pełnił funkcję lektora w filmach dokumentalnych, oświatowych i animowanych. Bohater dokumentu Tomasza Drozdowicza i Marii Nockowskiej Kolba, na szczęście! (2010) oraz książki Aleksandry Iwanowskiej Przypadek nie-przypadek. Krzysztof Kolberger (2007). Po raz pierwszy jego głos można było usłyszeć w serialu telewizyjnym Wojciecha Solarza Wielka miłość Balzaka (1973), gdzie dubbingował rolę Marka Bargiełowskiego, zaś po raz pierwszy na planie pojawił się – i to od razu wcielając się w główną rolę – w telewizyjnym filmie Ewy Kruk Koniec babiego lata (1974).
Na kolejne propozycje pierwszoplanowych ról nie musiał czekać zbyt długo, zwłaszcza w filmach współczesnych: w Hotelu klasy lux (1979) Ryszarda Bera zagrał dziennikarza, w Jeśli się odnajdziemy (1982) Romana Załuskiego – psychologa, a w Kontrakcie (1980) Krzysztofa Zanussiego – pana młodego. Ta ostatnia kreacja przyniosła mu nagrodę za najlepszą rolę męską na festiwalu koszalińskim „Młodzi i Film” (1981). Spośród wielu postaci współczesnych, w które się wcielił, na szczególną uwagę zasługują: nauczyciel udający się za granicę z poufną misją podziemnych władz Solidarności w Ostatnim promie (1989) Waldemara Krzystka oraz wychowawca poprawczaka w Zakładzie (1990) Teresy Kotlarczyk.
Wiele interesujących kreacji stworzył w filmach rozgrywających się w dalszej czy bliższej przeszłości: Anonimusa w Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny (1982) Janusza Majewskiego, żołnierza Września, śląskiego konspiratora w Na straży swej stać będę (1983) Kazimierza Kutza, partyjnego sekretarza w Kuchni polskiej (1991) i 1968. Szczęśliwego Nowego Roku (1992) Jacka Bromskiego czy Adama Mickiewicza w Panu Tadeuszu (1999) Andrzeja Wajdy. Na szczególną uwagę zasługują jego kreacje w filmach Leszka Wosiewicza: blokowego w Kornblumenblau (1988), przejmującej opowieści rozgrywającej się w realiach obozu koncentracyjnego, oraz ojca w Kronikach domowych (1997), niezwykle subiektywnym – pełnym poezji i nostalgii – spojrzeniu na dzieciństwo. Także wiele ról serialowych Kolbergera zapadło w pamięci widzów, jak choćby: Dezyderego Chłapowskiego w Najdłuższej wojnie nowoczesnej Europy (1979-1981) Jerzego Sztwiertni, Karola Chłapowskiego, męża tytułowej gwiazdy, w Modrzejewskiej (1989) Jana Łomnickiego, Reinholda Heidensteina, sekretarza Jana Zamoyskiego, w Kanclerzu (1989) Ryszarda Bera, szefa UOP w Ekstradycji (1995-1998) czy szefa mafii w Sforze (2002) Wojciecha Wójcika. Krzysztof Kolberger to bez wątpienia jeden z najlepszych – ale i najbardziej wszechstronnych – aktorów w dziejach polskiego filmu i teatru.
„Był gigantem jako aktor. I jako człowiek – jego walka z chorobą dawała ludziom nadzieję. Trzymała go praca i wielka chęć życia. Kilka pokoleń Polaków nauczył miłości do poezji. W młodości wróżka przepowiedziała mu, że będzie żył 61 lat. Zawsze to powtarzał i starał się wypełnić wszystko, co sobie obiecał” – powiedziała tuż po jego śmierci Małgorzata Zajączkowska.
Jerzy Armata
Filmografia (wybór)
-
1974
Koniec babiego lata
reż. Ewa Kruk
-
1979
Hotel klasy lux
reż. Ryszard Ber
-
1980
Kontrakt
reż. Krzysztof Zanussi
-
1982
Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny
reż. Janusz Majewski
-
1982
Jeśli się odnajdziemy
reż. Roman Załuski
-
1983
Na straży swej stać będę
reż. Kazimierz Kutz
-
1984
Przyspieszenie
reż. Zbigniew Rebzda
-
1987
Klątwa Doliny Węży
reż. Marek Pietrak
-
1988
Kornblumenblau
reż. Leszek Wosiewicz
-
1989
Ostatni prom
reż. Waldemar Krzystek
-
1989
Żelazną ręką
reż. Ryszard Ber
-
1990
Zakład
reż. Teresa Kotlarczyk
-
1991
Kuchnia polska
reż. Jacek Bromski
-
1992
1968. Szczęśliwego Nowego Roku
reż. Jacek Bromski
-
1997
Kroniki domowe
reż. Leszek Wosiewicz
-
1999
Pan Tadeusz
reż. Andrzej Wajda