Akademia polskiego filmu

„To opowieść o kobiecie uwikłanej w przytłaczającą codzienność, o tym, że człowiek żadną miarą nie może przekroczyć ograniczoności swego ciała” – powiedziała w jednym z wywiadów o swej Kobiecie samotnej (1981) Agnieszka Holland. Znakomitą odtwórczynią roli tytułowej okazała się Maria Chwalibóg. Jej rola to – bez wątpienia – jedna z najlepszych kobiecych kreacji w historii polskiego kina.

Urodziła się 4 lutego 1933 roku w Warszawie. Ukończyła Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi (1956). Debiutowała tuż po studiach na deskach łódzkiego Teatru Powszechnego. Występowała w teatrach: im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku (1956-1960), Polskim w Bydgoszczy (1960-1961), Bałtyckim w Koszalinie (1962-1963), Dramatycznym w Szczecinie (1963-1969), a następnie przeniosła się do Warszawy, gdzie grała w teatrach: Narodowym (1970-1973), Studio (1974-1976), Na Woli (1976-1981) oraz Dramatycznym (1981-1988).

Na ekranie pojawiła się po raz pierwszy w Cieniu (1956) Jerzego Kawalerowicza, który obsadził ją także w słynnej ekranizacji opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Matka Joanna od Aniołów (1960). Zagrała w ponad czterdziestu filach i serialach telewizyjnych, m.in.: Zmorach (1978) Wojciecha Marczewskiego, efektownej ekranizacji głośnej powieści Emila Zegadłowicza, Balu na dworcu w Koluszkach (1989) Filipa Bajona, 1968. Szczęśliwego Nowego Roku (1992) Jacka Bromskiego, a największe uznanie przyniosła jej tytułowa rola w Kobiecie samotnej (1981) Agnieszki Holland, wstrząsającej opowieści o uczuciu dwojga – samotnie wychowującej dziecko listonoszce i młodym renciście – odtrąconych i boleśnie doświadczonych przez los ludzi. Kreacja w tym jednym z najczarniejszych obrazów życia w socjalistycznej Polsce przyniosła jej nagrodą za najlepszą rolę kobiecą na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w… 1988 (przez siedem film leżał na półkach), a także Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji (1988). 

Jerzy Armata