Akademia polskiego filmu

„Słownik filmu”, red. Rafał Syska, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2010

Cenzura

Elżbieta Wiącek

Cenzura - oficjalna kontrola filmów dokonywana przez specjalny urząd, który ocenia je pod względem politycznym, moralnym i obyczajowym, a następnie udziela lub odmawia im prawa do rozpowszechniania na danym terenie. Kino zostało objęte cenzurą od początku swojej historii. W niektórych krajach (Wlk. Brytania, Niemcy) powstały specjalne urzędy cenzury państwowej. W USA miał miejsce przypadek autocenzury prewencyjnej: w celu uniknięcia konfliktów cenzury stanowej i federalnej funkcję cenzorską przejął z czasem sam przemysł filmowy, tworząc własny Kodeks Produkcyjny opracowany w latach 20. XX w. przez W. Haysa i ściśle przestrzegany od 1934 do 1966. Po ocenie filmu cenzorzy żądają wycięcia lub zaciemnienia kwestionowanych fragmentów lub przedstawienia ich w innej wersji. Film objęty w całości zakazem wyświetlania zyskuje miano półkownika. W krajach demokratycznych zniesienie cenzury przyniosła kontestacja. W Polsce organem cenzorskim był Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, który przetrwał do końca PRL. Najliberalniejsze zakazy panowały po dojściu do władzy W. Gomułki i w okresie Solidarności. Głównym kierunkiem działania cenzury jest polityka oraz sposób obrazowania sfery seksualnej. Dziś restrykcyjna cenzura obowiązuje m.in. w Chinach, Iranie oraz Indiach.

E.W.

Wróć do poprzedniej strony