Akademia polskiego filmu

„Słownik filmu”, red. Rafał Syska, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2010

Reżyseria filmowa

Jarosław Twardosz

Reżyseria filmowa - zespół czynności wykonywanych przez reżysera, związanych z realizacją dzieła filmowego. Do najważniejszych z nich należy opracowanie wraz z operatorem scenopisu na podstawie scenariusza, praca z aktorami przed i w trakcie realizacji zdjęć oraz kierowanie inscenizacją na planie zdjęciowym. Do lat 60. XX w., szczególnie w kinie hollywoodzkim, reżyseria filmowa traktowana była jako sfera działalności rzemieślniczej, ograniczająca się głównie do funkcji kierowania działań ekipy na planie filmowym. Reżyser miał niewielki wpływ na ostateczną postać scenopisu, kształt fabuły, obsadę aktorską czy montaż. Mimo tych ograniczeń i w tamtym okresie zaistniały wielkie indywidualności reżyserskie: D. W. Griffitha, Ch. Chaplin, F. Lang czy E. von Stroheim. W połowie lat 50. pod wpływem francuskiej doktryny krytyczno-filmowej określanej mianem „polityki autorskiej” reżyseria filmowa uzyskuje miano działalności artystycznej. Reżyser zostaje uznany za pełnoprawnego twórcę, któremu przypisuje się autorstwo filmu. Ulega przekształceniu samo pojęcie reżyserii i zaczyna dotyczyć wszystkich faz realizacji filmu traktowanych jako proces kreacji, nad którym pieczę sprawuje reżyser o statusie demiurga. Realizacja filmu zostaje uznana za indywidualny wyraz ekspresji artystycznej. W ten sposób reżyseria filmowa staje się profesją, którą przyswaja się już nie poprzez praktykowanie w wytwórni filmowej, ale zdobywa się ją na drodze kilkuletnich studiów w uczelni artystycznej.

J.T.

Wróć do poprzedniej strony