Rewers  [2009]

Rewers

rok produkcji:

2009

premiera:

13 XI 2009

czas trwania:

96 min

Reżyseria:

Borys Lankosz

Asystent reżysera:

Julia Groszek

Reżyser II:

Krzysztof Zbieranek

Scenariusz:

Andrzej Bart

Zdjęcia:

Marcin Koszałka

Obsada:

Agata Buzek [Sabina Jankowska], Krystyna Janda [Irena Jankowska, matka Sabiny], Anna Polony [babcia Sabiny], Marcin Dorociński [2 role: Bronisław Toporek vel Falski; Marek, syn Sabiny], Adam Woronowicz [pan Józef], Bronisław Wrocławski [Barski, dyrektor wydawnictwa ], Łukasz Konopka [Arkadiusz Jankowski, brat Sabiny], Błażej Wójcik [poeta Marcel Wodzicki], Jerzy Bończak [dostojnik Zygmunt], Jacek Poniedziałek [dostojnik]

Montaż:

Wojciech Anuszczyk

Muzyka:

Włodzimierz Pawlik

Dźwięk:

Maria Chilarecka, Aleksander Musiałowski

Scenografia:

Magdalena Dipont, Robert Czesak

Kostiumy:

Magdalena Biedrzycka

Produkcja:

Studio Filmowe (dawniej Zespół Filmowy) „Kadr”

Producent:

Jerzy Kapuściński

Kierownictwo produkcji :

Józef Jarosz

Nagrody:

  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Grand Prix (Wielka Nagroda Jury "Złote Lwy")
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda za zdjęcia Marcin Koszałka
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda za muzykę Włodzimierz Pawlik
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda za charakteryzację Mirosława Wojtczak, Ludmiła Krawczyk, Waldemar Pokromski
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą Agata Buzek
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda za drugoplanową rolę męską Marcin Dorociński
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda Publiczności Silver Screen (od roku 2009 Multikino)
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda Festiwali i Przeglądów Filmu Polskiego za Granicą
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych za "autorską wizję naszych powojennych doświadczeń i realizatorską inwencję"
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Don Kichot, Nagroda Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (od roku 2012 Gdynia Film Festival), 2009 - Nagroda Dziennikarzy za "odważne, niekonwencjonalne, groteskowe spojrzenie na czasy stalinizmu oraz wyjątkową dojrzałość artystyczną pierwszego filmu, w szczególności za walory plastyczne i wysokiej próby aktorstwo"
  • Warszawski Festiwal Filmowy, 2009 r. - Nagroda FIPRESCI dla najlepszego debiutu z Europy Wschodniej Borys Lankosz
  • Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych "Plus Camerimage" w Bydgoszczy (od roku 2010; w latach 1993-99 Toruń; w latach 2000-09 Łódź), 2009 r. - "Brązowa Żaba" w Konkursie Głównym Marcin Koszałka
  • Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego, 2009 r. – Nominacja Agata Buzek
  • Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego, 2009 r. – Nagroda Publiczności Agata Buzek
  • Nagroda kulturalna tygodnika "Polityka", Paszport "Polityki", 2010 r. - Nagroda w kategorii: Film za "najlepszy debiut nie tylko ostatniego roku. Za nowe spojrzenie na historię Polski, bez patosu i uproszczonych ocen. Za wyrafinowane poczucie humoru oraz świetną pracę z aktorami" Borys Lankosz
  • Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia" we Wrześni, 2010 r. - "Jańcio Wodnik" za najlepszą rolę kobiecą Agata Buzek
  • Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia" we Wrześni, 2010 r. - "Jańcio Wodnik" za zdjęcia Marcin Koszałka
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Nagroda w kategorii: Najlepszy film za rok 2009
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Nagroda w kategorii: Odkrycie roku Borys Lankosz
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Najlepszy scenariusz za rok 2009 Andrzej Bart
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Najlepsza scenografia za rok 2009 Magdalena Dipont, Robert Czesak
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Najlepsze kostiumy za rok 2009 Magdalena Biedrzycka
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Najlepsza muzyka za rok 2009 Włodzimierz Pawlik
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Najlepsza główna rola kobieca za rok 2009 Agata Buzek
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Najlepsza drugoplanowa rola kobieca za rok 2009 Anna Polony
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Nominacja w kategorii: najlepszy reżyser Borys Lankosz
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Nominacja w kategorii: najlepsze zdjęcia Marcin Koszałka
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. – Nominacja w kategorii: najlepsza główna rola męska Marcin Dorociński
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Nominacja w kategorii: najlepsza drugoplanowa rola kobieca Krystyna Janda
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2010 r. - Nominacja w kategorii: najlepsza drugoplanowa rola męska Adam Woronowicz
  • Tarnowska Nagroda Filmowa, 2010 r. - Nagroda Specjalna Jury
  • Tarnowska Nagroda Filmowa, 2010 r. - Nagroda Publiczności
  • SIFF New Directors Showcase, Seattle, 2010 r. - Grand Jury Prize dla Nowego Reżysera Borys Lankosz
  • MFF Moskwa, 2010 r. - Nagroda "Srebrny Jerzy" dla najlepszego filmu konkursu "Perspektywy"
  • Ogólnopolski Festiwal Filmów Komediowych, Lubomierz 2010 r. - Złoty Granat
  • Nagroda przyznawana przez pismo "Film", Złota Kaczka, 2010 r. - dla najlepszej aktorki w sezonie 2009/2010 Agata Buzek
  • Nagroda przyznawana przez pismo "Film", Złota Kaczka, 2010 r. - dla najlepszego scenarzysty w sezonie 2009/2010 Andrzej Bart
  • Nagroda przyznawana przez pismo "Film", Złota Kaczka, 2010 r. -dla najlepszego autora zdjęć w sezonie 2009/2010 Marcin Koszałka
  • MFF Pune, 2011 r. - Nagroda za reżyserię Borys Lankosz
  • Festiwal Filmów Polskich "Wisła", Moskwa, 2011 r. - Nagroda Główna za "wyszukaną stylistykę i subtelną ironię"

O filmie

Kinowy debiut reżyserski Borysa Lankosza stał się nie lada wydarzeniem na polskim rynku filmowym. "Rewers" był triumfatorem 34. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, gdzie jury pod przewodnictwem Krzysztofa Krauzego przyznało mu Złote Lwy dla najlepszego filmu. Nagrodę odebrała ponadto Agata Buzek za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą, a za najlepszą drugoplanową rolę męską - Marcin Dorociński. Prestiżowe nagrody przypadły także w udziale Marcinowi Koszałce za zdjęcia i Włodzimierzowi Pawlikowi za muzykę; przyznano też nagrodę za charakteryzację. "Rewers" zgarnął również nagrody dziennikarzy i publiczności oraz nagrody organizatorów festiwali i przeglądów filmu polskiego za granicą i dyskusyjnych klubów filmowych. "Rewers" miał niespotykaną prasę, reklamowano go jako film roku, był też polskim kandydatem do nagrody Oscara. Krytycy chwalili w nim niemal wszystko: reżyserię, sprawny scenariusz, zdjęcia, muzykę oraz popisowe aktorstwo przede wszystkim w wykonaniu kobiecego tercetu: Agata BuzekKrystyna Janda i Anna Polony.

Główna akcja rozgrywa się w Warszawie w 1952 r., a klimat tamtych czasów podkreślają wykorzystane przez twórców filmu materiały archiwalne. W historię z lat 50. wplatają się sekwencje przedstawiające czasy współczesne, których dożyła najmłodsza z bohaterek. To kolejny demaskatorski film, rozliczający się z erą stalinizmu, tyle że tym razem opowieść została utrzymana w stylistyce czarnej komedii. Zresztą film łączy w sobie różne gatunki i konwencje, wątki kryminalne i miłosne. Bohaterki "Rewersu" to przedstawicielki trzech pokoleń inteligenckiej rodziny. Cała konstrukcja filmu wspiera się właśnie na kobietach: córce, matce i babci, które odgrywają tu kluczowe role. Centralny wątek skupia się jednak wokół rodzinnych i miłosnych perypetii najmłodszej z nich, dobiegającej trzydziestki Sabiny, dziennikarki pracującej w wydawnictwie Nowina, w dziale zajmującym się poezją. Zbliża się właśnie defilada pierwszomajowa i szefowa kadr zarządza, by redaktorki wszystkich działów wystąpiły w sportowych strojach, co pozytywnie wpłynie na wizerunek firmy. 
Sabina to typowa szara myszka, nie wyróżniająca się urodą i przebojowością, raczej jest bojaźliwa i do tego bardzo skromna. W jej życiu brakuje mężczyzny, nad czym chyba najbardziej ubolewają babcia oraz matka, która na siłę szuka córce odpowiedniego kandydata na męża. Wszyscy pretendenci do ręki nie wzbudzają jednak aprobaty dziewczyny, łącznie z rzekomo niepijącym i porządnym panem Józefem, księgowym, pracującym w zarządzie aptek, który podczas pierwszej wizyty w domu pań, stacza się pod stół po zbyt sumiennej degustacji domowej nalewki. 
Każdy dzień życia Sabiny to zwyczajna rutyna: praca, dom. Jedynym urozmaiceniem w tej monotonii jest desperacka próba ukrycia złotej monety dolarowej z 1881 r. , za posiadanie której grozi wysoka kara. Matka zgodnie z zarządzeniami najwyższych władz chce oddać monetę, ale cicha i spokojna Sabina tym razem pokazuje swój prawdziwy charakter, postanawiając zatrzymać rodzinną pamiątkę. Codziennie na nowo z wielkim namaszczeniem ukrywa monetę i to w dość specyficznym miejscu. 
Pewnego razu pojawia się w jej życiu mężczyzna: przystojny i szarmancki, niczym amant filmowy. Kiedy wieczorem Sabina wraca sama do domu, na opustoszałej ulicy dopada ją dwóch podpitych opryszków, którzy wyrywają jej torebkę. Wtedy, jak spod ziemi wyrasta on. Dzielnie staje w obronie bezbronnej kobiety, powalając mocnym ciosem jednego z oprychów. Przedstawia się jako Bronisław Falski i odprowadza pod same drzwi. Przypadkowe spotkanie przeradza się w bliższą znajomość, wreszcie w płomienny romans. Elegancki mężczyzna o nienagannych manierach dzwoni do pracy, czaruje, uwodzi, obsypuje komplementami i bukietami kwiatów, aż pewnego dnia już bardziej zdecydowanie nakłania do uległości. Sabina jest po uszy zakochana w Bronisławie, tą znajomością są podekscytowane również matka i babcia. Teraz już nie muszą się martwić o Sabinkę, która znalazła odpowiedniego mężczyznę. Czy aby na pewno?
Kiedy po dłuższym milczeniu Bronisław znowu daje znać o sobie, proponuje Sabinie małżeństwo, a ona jest w siódmym niebie i szybko się zgadza. Niebawem okazuje się jednak, jakie są prawdziwe intencje agenta UB. [TVP]

www.filmpolski.pl

Artykuły