HISTORIA POLSKIEGO FILMU - KSIĄŻKI - AKADEMIA POLSKIEGO FILMU

Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945-2014)

Tytuł:: Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945-2014)
Redaktorzy:: Małgorzata Hendrykowska
Wydawca:: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
Wydanie:: Poznań 2015
Liczba stron:: 774

Opis

Dwutomowa publikacja jest przedsięwzięciem ogromnym, ambitnym i niezwykle potrzebnym. Dość powiedzieć, że nie ma dotychczas w naszej literaturze przedmiotu syntezy historycznej dziejów polskiego filmu dokumentalnego.

dr hab. Tadeusz Szczepański, prof. UWr

Tom zbiorowy pod red. Małgorzaty Hendrykowskiej obejmuje lata 1945–2014. Autorami opracowań są: Marek Hendrykowski, Andrzej Szpulak, Wojciech Otto, Mikołaj Jazdon oraz Piotr Pławuszewski, Jadwiga Hučková, Mirosław Przylipiak, Katarzyna Mąka-Malatyńska, Krzysztof Kozłowski, Justyna Czaja i Anna Śliwińska. Historia powojennego polskiego filmu dokumentalnego przedstawiona jest z podziałem na dekady, których granice często pokrywały się z istotnymi przemianami politycznymi i społecznymi. Autorzy bardzo przekonująco pokazują też ewolucję języka dokumentu. W jaki sposób wpłynęła na ten przekaz telewizja, jakie były konsekwencje łączenia dokumentu z inscenizacją, fabułą, wreszcie – jak na dokument wpłynęła „rewolucja cyfrowa”.

Spis treści

Wstęp (Małgorzata Hendrykowska) 9

MAREK HENDRYKOWSKI
Dokument po wojnie. Lata 1945-1955 15
Wprowadzenie 15

Uwagi ogólne 24

Czasy i ludzie 36

Jerzy Bossak 36

Stanisław Rodowicz 38

Tadeusz Makarczyński 39

Wojciech Jerzy Has 42

Andrzej Munk 44

Jarosław Brzozowski 49

Natalia Brzozowska 52

Konfiguracja gatunków 55

Kino służące zlej sprawie 59

Lata powojenne 1944-1948 62

Polski dokument filmowy doby socrealizmu 66

Początki Odwilży 1954-1955 73

Filmy dokumentalne lat 1945-1955. Wybór 77

Bibliografia 83

Polish documentary films 1944-1955. Summary 84

ANDRZEJ SZPULAK
Czas przeobrażeń 1956-1960 87
Wprowadzenie 87

„Czarna seria" polskiego dokumentu 91

Dokument poza serią 123

Socjologiczna obserwacja 123

Felieton i satyra 131

Dokument ze znamionami poetyckości 135

Dokument oświatowy 145

Bibliografia 147

The time of change 1956-1960. Summary 148

WOJCIECH OTTO
Obserwacje życia i peregrynacje historii 149
Wprowadzenie 149

Kino i „szkoła Karabasza" 152

Tradycje i transformacje 169

Na placu budowy 169

Wsie, miasta, miasteczka 172

W tonie interwencji 178

Sport, ekologia, turystyka 184

Powtórka z historii 187

Nobilitacja tematu 187

Obrazy faszyzmu 190

Barwy walki 196

Zgubne idee 202

Próby syntezy 205

Dokument oświatowy 210

Bibliografia 220

Observations about lik and peregrinations of history. Summary 224

MIKOŁAJ JAZDON, PIOTR PŁAWUSZEWSKI
Polski film dokumentalny lat siedemdziesiątych. Nic o nas bez nas 227
Na przełomie dekad 227

Krzywe zwierciadło a la Marek Piwowski 235

Grzegorz Królikiewicz — spojrzenie „na wylot" 243

"Nowa zmiana" —dokumentaliści '71 249

Ludzie na rozdrożach — portrety zbiorowe 256

Arcydzieło kina „nowej zmiany" — Szkoła podstawowa Tomasza Zygadły 262

W poszukiwaniu nowego stylu 265

Krzysztofa Kieślowskiego świat przedstawiony PRL 272

Życiorysy na miarę epoki realnego socjalizmu 278

Kino Karabasza 279

Prowincja sportretowana 281

Listy gończe 285

Listy pochwalne 288

Listy z przeszłości 291

Marcel Łoziński — świat „widziany z dołu" 296

Wojciech Wiszniewski — mistrz dokumentu kreacyjnego 310

Barański, Dziworski, Koterski i Szulkin — o dokumencie kreacyjnym ciąg dalszy 322

Dokument oświatowy 1342 Zakończenie 354

Bibliografia (wybór) 356

Documentaries of the 1970s: Nothing about us without us. Summary 359

JADWIGA HUĆKOVA
Opowieści naocznego świadka. Kino pomiędzy wiosnami Solidarności 361
W stronę communio 361

„O tych dniach pełnych nadziei" 370

Pierwsze sto dni i dni następne 378

„Część Radosna" chłopskiego losu 381

Dokument przed grudniem 1981 385

Początki kina niezależnego — 1981 388

Po pierwszym szoku 392

Ścieżka oficjalna 392

Rzeka (jeszcze) podziemna 395

Świadectwo czasu 397

Polska według młodych 400

...muzyka, poza nią nie mamy właściwie nic 405

W stronę groteski —bohater negatywny 406

Człowiek przyszłości 411

Bohater pozytywny —wariant ofiary systemu 412

„Bohater metaforyczny" 413

Wizjonerzy 414

Ucieczka (?) w świat sztuki — WFO w Łodzi 416

Rok 1984 420

Dokument w obronie wartości 432

Klasycy 437

„Czarna farba bez kroplomierzd 441

Dokument telewizyjny w drugiej połowie lat osiemdziesiątych 446

Druga wiosna Solidarności 451

„Białe plamy... i co dalej?" 460

Alternatywa? Jaka? 462

Bibliografia 465

Tales of an eyewitness: Cinema between "Solidarity" springs. Summary 468

MIROSŁAW PRZYLIPIAK
Dokument polski lat dziewięćdziesiątych 471
Wstęp 471

Historia 475

Historia PRL 475

Stosunki z ZSRR 486

Druga wojna światowa 489

Historia bliższa i dawniejsza 500

Dokumenty historyczne — podsumowanie 502

Filmy współczesne 505

Dokument polityczny 505

Zmiana relacji ze Wschodem 520

Społeczne skutki polityki 521

Panoramy i syntezy 529

Zagranica 536

Filmy religijne 542

Refleksja egzystencjalna 547

Nowe formy 551

Dokument refleksywny 551

Dokument osobisty 560

Mock-dokument 563

Inne 566

Podsumowanie 569

Bibliografia 569

Polish documentaries of the 1990s. Summary 571

KATARZYNA MĄKA-MALATYŃSKA, KRZYSZTOF KOZŁOWSKI, JUSTYNA CZAJA, ANNA ŚLIWIŃSKA
Polski film dokumentalny po roku 2000 573
Przełom cyfrowy w polskim filmie dokumentalnym 573

Ślady przełomu (Katarzyna Mąka-Malatyńska, Krzysztof Kozłowski) 573

Polski wariant docu-soap (Katarzyna Mąka-Malatyńska)

Dokumentalny autobiografizm (Katarzyna Mąka-Malatyńska) 599

Dokument historyczny 607

„Historia oglądana spod spodu" (Justyna Czaja, Katarzyna Mąka-Malatyńska) 607

Powstanie warszawskie (Justyna Czaja) 614

Holocaust (Katarzyna Mąka--Malatyńska) 619

PRL (Justyna Czaja) 624

Poszukiwania formalne (Justyna Czaja) 634

Dokumentalne obrazy kraju i świata 643

Przemiany obyczajowe (Anna śliwińska) 643

Sprawy bieżące (Anna śliwińska) 658