Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945-2014)
Tytuł:
- Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945-2014)
Redaktorzy:
- Małgorzata Hendrykowska
Wydawca:
- Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
Wydanie:
- Poznań 2015
Liczba stron:
- 774
Opis
Dwutomowa publikacja jest przedsięwzięciem ogromnym, ambitnym i niezwykle potrzebnym. Dość powiedzieć, że nie ma dotychczas w naszej literaturze przedmiotu syntezy historycznej dziejów polskiego filmu dokumentalnego.
dr hab. Tadeusz Szczepański, prof. UWr
Tom zbiorowy pod red. Małgorzaty Hendrykowskiej obejmuje lata 1945–2014. Autorami opracowań są: Marek Hendrykowski, Andrzej Szpulak, Wojciech Otto, Mikołaj Jazdon oraz Piotr Pławuszewski, Jadwiga Hučková, Mirosław Przylipiak, Katarzyna Mąka-Malatyńska, Krzysztof Kozłowski, Justyna Czaja i Anna Śliwińska. Historia powojennego polskiego filmu dokumentalnego przedstawiona jest z podziałem na dekady, których granice często pokrywały się z istotnymi przemianami politycznymi i społecznymi. Autorzy bardzo przekonująco pokazują też ewolucję języka dokumentu. W jaki sposób wpłynęła na ten przekaz telewizja, jakie były konsekwencje łączenia dokumentu z inscenizacją, fabułą, wreszcie – jak na dokument wpłynęła „rewolucja cyfrowa”.
Spis treści
Wstęp (Małgorzata Hendrykowska) 9
MAREK HENDRYKOWSKI
Dokument po wojnie. Lata 1945-1955 15
Wprowadzenie 15
Uwagi ogólne 24
Czasy i ludzie 36
Jerzy Bossak 36
Stanisław Rodowicz 38
Tadeusz Makarczyński 39
Wojciech Jerzy Has 42
Andrzej Munk 44
Jarosław Brzozowski 49
Natalia Brzozowska 52
Konfiguracja gatunków 55
Kino służące zlej sprawie 59
Lata powojenne 1944-1948 62
Polski dokument filmowy doby socrealizmu 66
Początki Odwilży 1954-1955 73
Filmy dokumentalne lat 1945-1955. Wybór 77
Bibliografia 83
Polish documentary films 1944-1955. Summary 84
ANDRZEJ SZPULAK
Czas przeobrażeń 1956-1960 87
Wprowadzenie 87
„Czarna seria" polskiego dokumentu 91
Dokument poza serią 123
Socjologiczna obserwacja 123
Felieton i satyra 131
Dokument ze znamionami poetyckości 135
Dokument oświatowy 145
Bibliografia 147
The time of change 1956-1960. Summary 148
WOJCIECH OTTO
Obserwacje życia i peregrynacje historii 149
Wprowadzenie 149
Kino i „szkoła Karabasza" 152
Tradycje i transformacje 169
Na placu budowy 169
Wsie, miasta, miasteczka 172
W tonie interwencji 178
Sport, ekologia, turystyka 184
Powtórka z historii 187
Nobilitacja tematu 187
Obrazy faszyzmu 190
Barwy walki 196
Zgubne idee 202
Próby syntezy 205
Dokument oświatowy 210
Bibliografia 220
Observations about lik and peregrinations of history. Summary 224
MIKOŁAJ JAZDON, PIOTR PŁAWUSZEWSKI
Polski film dokumentalny lat siedemdziesiątych. Nic o nas bez nas 227
Na przełomie dekad 227
Krzywe zwierciadło a la Marek Piwowski 235
Grzegorz Królikiewicz — spojrzenie „na wylot" 243
"Nowa zmiana" —dokumentaliści '71 249
Ludzie na rozdrożach — portrety zbiorowe 256
Arcydzieło kina „nowej zmiany" — Szkoła podstawowa Tomasza Zygadły 262
W poszukiwaniu nowego stylu 265
Krzysztofa Kieślowskiego świat przedstawiony PRL 272
Życiorysy na miarę epoki realnego socjalizmu 278
Kino Karabasza 279
Prowincja sportretowana 281
Listy gończe 285
Listy pochwalne 288
Listy z przeszłości 291
Marcel Łoziński — świat „widziany z dołu" 296
Wojciech Wiszniewski — mistrz dokumentu kreacyjnego 310
Barański, Dziworski, Koterski i Szulkin — o dokumencie kreacyjnym ciąg dalszy 322
Dokument oświatowy 1342 Zakończenie 354
Bibliografia (wybór) 356
Documentaries of the 1970s: Nothing about us without us. Summary 359
JADWIGA HUĆKOVA
Opowieści naocznego świadka. Kino pomiędzy wiosnami Solidarności 361
W stronę communio 361
„O tych dniach pełnych nadziei" 370
Pierwsze sto dni i dni następne 378
„Część Radosna" chłopskiego losu 381
Dokument przed grudniem 1981 385
Początki kina niezależnego — 1981 388
Po pierwszym szoku 392
Ścieżka oficjalna 392
Rzeka (jeszcze) podziemna 395
Świadectwo czasu 397
Polska według młodych 400
...muzyka, poza nią nie mamy właściwie nic 405
W stronę groteski —bohater negatywny 406
Człowiek przyszłości 411
Bohater pozytywny —wariant ofiary systemu 412
„Bohater metaforyczny" 413
Wizjonerzy 414
Ucieczka (?) w świat sztuki — WFO w Łodzi 416
Rok 1984 420
Dokument w obronie wartości 432
Klasycy 437
„Czarna farba bez kroplomierzd 441
Dokument telewizyjny w drugiej połowie lat osiemdziesiątych 446
Druga wiosna Solidarności 451
„Białe plamy... i co dalej?" 460
Alternatywa? Jaka? 462
Bibliografia 465
Tales of an eyewitness: Cinema between "Solidarity" springs. Summary 468
MIROSŁAW PRZYLIPIAK
Dokument polski lat dziewięćdziesiątych 471
Wstęp 471
Historia 475
Historia PRL 475
Stosunki z ZSRR 486
Druga wojna światowa 489
Historia bliższa i dawniejsza 500
Dokumenty historyczne — podsumowanie 502
Filmy współczesne 505
Dokument polityczny 505
Zmiana relacji ze Wschodem 520
Społeczne skutki polityki 521
Panoramy i syntezy 529
Zagranica 536
Filmy religijne 542
Refleksja egzystencjalna 547
Nowe formy 551
Dokument refleksywny 551
Dokument osobisty 560
Mock-dokument 563
Inne 566
Podsumowanie 569
Bibliografia 569
Polish documentaries of the 1990s. Summary 571
KATARZYNA MĄKA-MALATYŃSKA, KRZYSZTOF KOZŁOWSKI, JUSTYNA CZAJA, ANNA ŚLIWIŃSKA
Polski film dokumentalny po roku 2000 573
Przełom cyfrowy w polskim filmie dokumentalnym 573
Ślady przełomu (Katarzyna Mąka-Malatyńska, Krzysztof Kozłowski) 573
Polski wariant docu-soap (Katarzyna Mąka-Malatyńska)
Dokumentalny autobiografizm (Katarzyna Mąka-Malatyńska) 599
Dokument historyczny 607
„Historia oglądana spod spodu" (Justyna Czaja, Katarzyna Mąka-Malatyńska) 607
Powstanie warszawskie (Justyna Czaja) 614
Holocaust (Katarzyna Mąka--Malatyńska) 619
PRL (Justyna Czaja) 624
Poszukiwania formalne (Justyna Czaja) 634
Dokumentalne obrazy kraju i świata 643
Przemiany obyczajowe (Anna śliwińska) 643
Sprawy bieżące (Anna śliwińska) 658
Emigracja stara i nowa (Anna Śliwińska) 1661
Podróże (Anna Sliwińska, Katarzyna Mąka-Malatyńska) 665
Sąsiedzi (Krzysztof Kozłowski) 671
„Polska szkoła dokumentu" — żywa tradycja polskiego kina (Katarzyna Mąka--Maiatyńska) 677
Czym jest „polska szkoła dokumentu"? 677
Nowe filmy mistrzów 1682
Ciągłość tradycji polskiego dokumentu 684
Bibliografia (wybór) 691
Polish documentary films after 2000. Summary 1698
MAREK HENDRYKOWSKI
Polska Kronika Filmowa 701
Bibliografia 723
The Polish Film Chronicie. Summary 724
Indeks filmów 727
Indeks nazwisk 751
Polecane książki
-
Do granic negocjacji. Historia Zespołu Filmowego „X” Andrzeja Wajdy (1972-1983)
Anna Szczepańska
-
Obsession. Perversion. Rebellion. Twisted Dreams of Central European Animation
Olga Bobrowska, Michał Bobrowski
-
Od Kutza do Czekaja
Barbara Hollender
-
Metody dokumentalne w filmie
Dagmara Rode Marcin Pieńkowski
-
Rynek filmowy w Polsce
Anna Wróblewska