Akademia polskiego filmu

Urodził się w 1921 roku w Cieszynie; zmarł w 2001 roku w Warszawie.

Wśród „robinsonów” kinematografii polskiej, których nazwiska i zasługi wiążą się z jej pierwszym okresem po drugiej wojnie światowej, znajdziemy nie tylko reżyserów, takich jak Antoni Bohdziewicz, Leonard Buczkowski, Aleksander Ford, Wanda Jakubowska czy Jerzy Zarzycki, ale również operatorów. Jednym z nich był Karol Chodura, który karierę zawodową rozpoczął już w 1945 roku – i to w ciekawy, choć zarazem niefortunny sposób. Otóż, podobnie jak Franciszek Fuchs, współpracował z Adolfem Forbertem przy robieniu zdjęć do średniometrażowego filmu fabularnego Bohdziewicza 2 x 2 = 4, który mimo agitacyjnego charakteru nie został skierowany do rozpowszechniania. Ponadto nazwiska Chodury i Fuchsa nie widnieją w jego czołówce.

Karol Chodura był słuchaczem Warsztatu Filmowego Młodych (1945) – zalążka szkoły filmowej, utworzonego w Krakowie przez Bohdziewicza. Początkowo związał się z Wytwórnią Filmową Wojska Polskiego, firmując m.in. wspomniany film 2 x 2 = 4.

W latach 1946-1949 pracował jako operator Polskiej Kroniki Filmowej, zaś w latach 1947-1950 – jako współautor zdjęć do propagandowych filmów dokumentalnych.

Razem z Forbertem zrobił zdjęcia do krótkometrażowego filmu fabularnego Leonarda Buczkowskiego W noc wigilijną (1946). W tym samym roku znalazł się w ekipie pierwszego polskiego powojennego pełnometrażowego filmu fabularnego – Zakazanych piosenek Buczkowskiego: był, jak głoszą napisy czołowe, „asystentem operatora obrazu″ (czyli autora zdjęć), tu: Adolfa Forberta.

Chodura pracował także przy innych znanych filmach z tamtego pionierskiego okresu,
np. na planie Ostatniego etapu Wandy Jakubowskiej (1947, zdjęcia: Borys Monastyrski) dzielił z Andrzejem Ancutą funkcję operatora kamery. Był drugim operatorem Powrotu (inny tytuł: Ślepy tor) Bozivoja Zemana (1948) – dramatu, który ujrzał światło dzienne dopiero w 1991 roku.

W 1950 roku Chodura ukończył Wydział Operatorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi. Ważny etap w początkach jego drogi zawodowej stanowiła współpraca z reżyserem Aleksandrem Fordem i czechosłowackim autorem zdjęć Jaroslavem Tuzarem przy Młodości Chopina (1951) w charakterze operatora kamery, a przy barwnej Piątce z ulicy Barskiej (1953) – współautora zdjęć.

Jako samodzielny autor zdjęć Karol Chodura zadebiutował, również barwnymi, Wrakami Ewy i Czesława Petelskich (1956). Spośród pozostałych filmów z jego zdjęciami godne zapamiętania są Małe dramaty Janusza Nasfetera (1958, nowela Upadek milionera).

Z kolei w Historii jednego myśliwca Huberta Drapelli (1958) efektownie sfilmowane zostały sceny walk samolotów w powietrzu. Warto odnotować, że Chodura trzykrotnie współpracował jako autor zdjęć z reżyserem Zbigniewem Kuźmińskim. Karierę operatorską zakończył w połowie lat 60.

W latach 1960-1989 Karol Chodura pracował przy kilkunastu filmach – m.in. Krzyżakach Aleksandra Forda (1960), Na srebrnym globie Andrzeja Żuławskiego (1976-1978 i 1987, prem. 1988) i Mniejszym niebie Janusza Morgensterna (1980) – w pionie reżyserskim, przeważnie jako drugi reżyser. Dwukrotnie wystąpił jako aktor – w Szkicach warszawskich Henryka Kluby (1969, nowela Allegro vivace, rola redaktora Jacka Załuskiego) i Zapachu psiej sierści Jana Batorego (1981, epizod nie wymieniony w czołówce).

                                                                                                                                 Andrzej Bukowiecki