Jacek Bromski
Jacek Bromski na planie filmu "Uwikłanie", fot. Grzegorz Kozakiewicz, źródło: SFP
Reżyser filmowy, scenarzysta, producent, aktor. Urodził się 19 grudnia 1946 roku we Wrocławiu. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych pracował jako prezenter muzyczny w Polskim Radio, prowadził koncerty festiwali piosenkarskich w Opolu i Sopocie. W latach 1965-1970 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a następnie – w latach 1972-1974 – polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Absolwent Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1978). W 1988 roku – razem z Juliuszem Machulskim i Jackiem Moczydłowskim – założył Zespół Filmowy „Zebra” (obecnie Studio Filmowe „Zebra”), w którym pełnił funkcję kierownika literackiego. Od 1996 roku nieprzerwanie pełni funkcję prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W 2002 roku został wybrany wiceprezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Autorów Filmowych, a od 2007 roku jest też prezydentem organizacji World Cinema Alliance. W latach 2005-2008 był przewodniczącym Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
Zadebiutował w 1980 roku zrealizowanym wspólnie z Jerzym Gruzą w koprodukcji polsko-belgijsko-brytyjskiej, opartym na motywach powieści Lewisa Carolla, musicalem Alicja. Pierwszy samodzielny film pełnometrażowy, nakręcony cztery lata później telewizyjny dramat psychologiczny Ceremonia pogrzebowa, przyniósł mu na gdańskim festiwalu nagrodę za debiut. Dwa kolejne filmy – kryminał Zabij mnie, glino (1987) i komedia Sztuka kochania (1989), odniosły w kinach olbrzymi sukces frekwencyjny. Do optyki komediowej Bromski często powraca, czego przykładem mogą być Dzieci i ryby (1996), a nade wszystko – cykl z Panem Bogiem w tytule – U Pana Boga za piecem (1998; nagroda w Chicago i Gdyni), U Pana Boga w ogródku (2007; nagroda w Houston i Gdyni), U Pana Boga za miedzą (2009; nagroda w Nanchang), a także Kariera Nikosia Dyzmy (2002), uwspółcześniona adaptacja powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Kilka cennych nagród festiwalowych przyniosła mu gorzka komedia o nastoletnich złodziejach samochodów To ja, złodziej (2000; nagrody m.in. w Mar del Plata i Kalifornii). Formule sensacyjnej pozostał wierny w Uwikłaniu (2011), zainspirowanym bestsellerową powieścią Zygmunta Miłoszewskiego. W dorobku Bromskiego znajdują się także filmy stricte polityczne: Kuchnia polska (1991), 1968. Szczęśliwego Nowego Roku (1992) i wyrosły na ich kanwie serial Kuchnia polska (1993) – panorama skomplikowanych losów polskich rodzin od lat stalinowskich aż do czasów transformacji ustrojowej. Film najnowszy – Bilet na Księżyc (2013) – to utrzymana w poetyce kina drogi opowieść o młodych ludziach, osadzona w realiach PRL-u, której tłem są wydarzenia z lipca 1969 roku, kiedy Neil Armstrong pierwszy raz postawił stopę na Księżycu.
Bromski jest także koproducentem wielu znanych i cenionych filmów, m.in. Kilera (1997) i Kiler-ów 2-óch (1999) Juliusza Machulskiego, Historii miłosnych (1997; Złote Lwy w Gdyni) i Tygodnia z życia mężczyzny (1999) Jerzego Stuhra, Długu (1999; Złote Lwy w Gdyni) Krzysztofa Krauzego, Dnia świra (2002; Złote Lwy w Gdyni) Marka Koterskiego, Lęku wysokości (2011) Bartosza Konopki, Dnia kobiet (2012) Marii Sadowskiej.
Odznaczony Medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis (2005) oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).
Jerzy Armata
Bibliografia
Książki:
Hollender B., Od Wajdy do Komasy, Warszawa 2014.
Artykuły:
Sobieszczańska M., Twarze Nikosia Dyzmy, „Cinema Polska” 2002, nr 3, s. 20-25.
Maniewski M., Umie trzymać w napięciu – woli bawić, „Kino” 1999, nr 7-8, s. 27-29.
Janicka B., Jak do liceum, „Kino” 2000, nr 7-8, s. 41-42.
Kołodyński A., Janicka B., Lubelski T., Dyzma wiecznie żywy, „Kino” 2002, nr 4, s. 16-17.
Socha J., Kino zza pieca, „Kino” 2007, nr 10, s. 50-52.
Wywiady:
Jarosiński K., Bromski: Nie mamy cenzury, „Dziennik. Polska. Europa. Świat” 17.8.2006, nr 101, s. 29
Nowakowska K., Bromski: Nie kręcę kina akcji, „Dziennik. Polska. Europa. Świat” 5.9.2006, nr 117, s. 30
Kałużyński W., Ciąży nam wolność słowa, „Dziennik. Polska. Europa. Świat” 16.7.2009, nr 165, s. 21-22
Mirska D., Rekiny i płotki, „Film” 1996, nr 10, s. 126-127
Zuchora A., Kokosy za wielkim murem, „Film” 2006, nr 5, s. 50-54
Kołodyński A., Janicka B., Widzom potrzebne są polskie filmy, „Kino” 2005, nr 7-8, s. 8-9
Zarębski K., Dobrze opowiedziana historia, „Kino” 2011, nr 6, s. 21-23
Lubelski T., U Pana Boga za piecem, „Kino News” 1998, nr 11, s. 4-5
Zarębski K., Każdy rzemieślnik chce być kiedyś artystą, „Magazyn Filmowy SFP” 2012, nr 22, s. 12-21
Kosiński A., Kariera od zera, „Newsweek Polska” 2002, nr 11, s. 98-99
Sendecka M., Zarobiliśmy na zaufanie, „Reżyser” 1992, nr 1, s. 6-7
Hollender B., Stosowałem katorżnicze metody, „Rzeczpospolita” 16.6.2000, nr 140, s. A13
