Akademia polskiego filmu

Reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, scenarzysta, producent. Urodził się 15 marca 1932 roku w Krakowie. W 1940 roku został wywieziony na Syberię, do kraju wrócił po zakończeniu wojny. Absolwent Wydziału Reżyserii moskiewskiego WGIK (1955). Jako reżyser debiutował w 1954 roku – wspólnie z Edwardem Skórzewskim, z którym przez wiele lat będzie tworzył niezwykle udany tandem twórczy – dokumentem inscenizowanym Czy jesteś wśród nich?!, poświęconym wandalom niszczącym zieleńce. Ich realizacje, m.in. Uwaga chuligani! (1955), Dzieci oskarżają (1956), stanowią czołowe dokonania tzw. czarnej serii polskiego dokumentu. Ich Pamiątka z Kalwarii (1958) otrzymała Grand Prix w Oberhausen (1966) oraz Nagrodę Specjalną we Florencji (1967), a Dwa oblicza Boga (1960) – Srebrnego Smoka Wawelskiego na I Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie (1961).

Debiutem fabularnym tego do tej pory dokumentalnego duetu była dwunowelowa komedia Gangsterzy i filantropi (1962), później jeszcze razem nakręcili: Prawo i pięść (1964), utrzymaną w westernowej formule, pełną dramatycznych spięć opowieść rozgrywającą się tuż po zakończeniu wojny na Ziemiach Zachodnich, oraz Trzy kroki po ziemi (1965), nowelowy dramat współczesny, inspirowany socjologiczną ankietą i artykułami prasowymi, nagrodzony w Moskwie Srebrnym Medalem. Samodzielnym pełnometrażowym debiutem reżyserskim Hoffmana była ekranizacja trzeciej części Sienkiewiczowskiej Trylogii – Pan Wołodyjowski (1969; Złota Kaczka). Pozostałe powieści, ze względów głównie natury politycznej, musiały poczekać na filmową adaptację: Potop (nominacja do Oscara, Złote Lwy w Gdańsku) trafił na ekran w 1974 roku, a Ogniem i mieczem w 1999 (3 Orły, Złota Kaczka, Nagrody w Moskwie i Gdyni). Jerzy Hoffman, znany do tej pory z dokumentalnych zamiłowań, okazał się niespodziewanie mistrzem kina batalistycznego, realizowanego z ogromnym rozmachem inscenizacyjnym. Potwierdzają to również imponujące skalą przedsięwzięcia: Do krwi ostatniej (1978; Nagroda Specjalna w Gdańsku), Stara baśń (2003), ekranizacja powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego, czy – nakręcona w technologii 3D – 1920. Bitwa Warszawska (2011). Reżyser lubi także sięgać do szlagierów międzywojnia, o czym świadczą: Trędowata (1976), zgrabna adaptacja uznawanej za kiczowatą powieści Heleny Mniszkówny, oraz Znachor (1981), nie mniej udana ekranizacja bestsellerowej książki Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Filmy Hoffmana należą do najchętniej oglądanych tytułów w dziejach polskiego kina.

Kierownik artystyczny Zespołu Filmowego „Zodiak” (1980-1997). W latach 1983-1987 piastował funkcję wiceprezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich, a w latach 1987-1989 był członkiem Komitetu Kinematografii.

Artysta został odznaczony Medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis (2005), Orłem za osiągnięcia życia (2006), Platynowymi Lwami na 34. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2009).

Jerzy Armata