AKTUALNOŚCI
Wyprawa bohatera w polskim filmie fabularnym
2015-01-20
Książka przynosi nowe odczytanie wybitnych polskich filmów: Popiołu i diamentu, Matki Joanny od Aniołów, Pętli, Wesela Andrzeja Wajdy. Jest to efekt badawczy zastosowania autorskiej „analizy antropologiczno-morfologicznej dzieła filmowego”, omówionej obszernie we Wprowadzeniu, oraz antropologicznych kontekstów interpretacyjnych skupiających się wokół archetypu wyprawy inicjacyjnej.
Poszczególne rozdziały ukazują podróż filmowych bohaterów odbywającą się jednocześnie w realiach świata zewnętrznego i w świecie wewnętrznym. Znaczenia są wyprowadzane z bardzo dokładnej analizy obrazu filmowego, uwzględniającej jedność treści i formy, przestrzeni i czasu, warstwy obrazowej i audialnej.
Książka, zachowująca akademicką solenność, została napisana w sposób zaciekawiający i zachęcający do lektury.
Na stronie APF opublikowaliśmy rozdział "Wesele" jako mandala
„Droga, podróż duchowa, której sensem i celem jest doświadczenie inicjacyjne w szerokim i zróżnicowanym rozumieniu, stanowi główny temat Wyprawy bohatera... i zarazem kryterium doboru filmów poddanych tu analizie i interpretacji. Wybrane dzieła, należące przede wszystkim do dorobku Polskiej Szkoły Filmowej, zostały prześwietlone archetypem wyprawy inicjacyjnej, przedstawianej w kategoriach obrzędu przejścia, jego struktury, symboliki i funkcji – zarówno zgodnie z klasyczną koncepcją Arnolda van Gennepa, jak i z jej uwspółcześniającymi ujęciami rozwiniętymi przez Josepha Campbella i Victora Turnera. Owocem tego podejścia badawczego są sugestywne i niekiedy odkrywcze interpretacje znanych dzieł filmowych. Źródłem ich oryginalności nie jest jednak samo wpisanie tych dzieł w nowe, antropologiczne horyzonty interpretacyjne, lecz przede wszystkim wyprowadzanie tych horyzontów i wyłaniających się w ich obrębie znaczeń z analizy szczególnych rozwiązań w zakresie języka filmowego dotyczących zwłaszcza takich kategorii, jak kompozycja kadru, materia i ruch, przestrzeń i czas, funkcja światła i koloru, rytm i proporcja, symetria i kontrast, wnętrze i zewnętrze. Dzięki tej analizie autor wydobywa zasady ekwiwalencji łączącej w wybranych dziełach wewnątrzfilmowe porządki materialności i symboliczności, a w konsekwencji – rzeczywistość filmową i rzeczywistość duchową. Ten wątek interpretacji stanowi w mojej ocenie jeden z najpoważniejszych walorów poznawczych książki.”
(z recenzji wydawniczej prof. Grzegorza Godlewskiego)
Seweryn Kuśmierczyk – filmoznawca, wykłada w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się kinem autorskim oraz analizą i interpretacją dzieła filmowego. Autor książek: Zagubieni w drodze. Film fabularny jako obraz doświadczenia wewnętrznego (1999), Księga filmów Andrieja Tarkowskiego (2012). Tłumacz i autor opracowania naukowego książek Andrieja Tarkowskiego Kompleks Tołstoja (1989) i Czas utrwalony (1991, 2007) oraz pierwszego w skali międzynarodowej pełnego wydania Dzienników i Scenariuszy (1998) tego reżysera. Opracował na podstawie przeprowadzonych rozmów książkę Jerzego Wójcika Labirynt światła (2006). Laureat nagrody „Laterna Magica” przyznanej przez przewodniczącego Komitetu Kinematografii.
Książkę można nabyć na stronie Wydawnictwa Czuły Barbarzyńca.
