Maria Klejdysz

Maria Klejdysz, fot. Jerzy Troszczyński, źródło: Fototeka FN?>

Maria Klejdysz, fot. Jerzy Troszczyński, źródło: Fototeka FN
http://fototeka.fn.org.pl/

„Kiedy przeszła na emeryturę i zamieszkała w Domu Aktora w Skolimowie, nie miała czasu, aby czuć się emerytką. Każdego dnia pojawiały się nowe propozycje. Grywała dobre, czułe, ciepłe i kochane matki, babcie, niańki i sąsiadki w licznych filmach i serialach telewizyjnych. Występowała gościnnie w Teatrze Polonia u Krystyny Jandy. (…) Wszędzie otaczana szacunkiem i sympatią. Była nie tylko świetną aktorką, ale także dobrym i szlachetnym człowiekiem” – pisał na łamach „Gazety Wyborczej” w pośmiertnym wspomnieniu Witold Sadowy.

Urodziła się 5 marca 1927 roku w Bogucicach – zmarła 21 listopada 2009 roku w Skolimowie. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Krakowie (1952). Zaraz po studiach związała się z Krakowskimi Teatrami Dramatycznymi (1952-1954), a następnie Teatrem im. Juliusza Słowackiego (1954-1956) oraz teatrami stołecznymi: Dramatycznym (1960-1962), Polskim (1962-1981), Narodowym (1983-1990) i Na Woli (1990-1991).

Jej pierwsza filmowa rola – Zofii Stańczakowej – to bez wątpienia jeden z najlepszych debiutów w historii polskiego kina. W tę opuszczoną przez męża kobietę, przodującą robotnicę nowohuckiego kombinatu, wychowującą samotnie czwórkę dzieci, wcieliła się w przejmującym filmie Jerzego Zarzyckiego Zagubione uczucia (1957), opartym na opowiadaniu Zośka Hanny Mortkowicz-Olczakowej.

Zagrała blisko sto ról w filmach i serialach telewizyjnych, lecz pierwszej swej kreacji już nie powtórzyła, choć stworzyła wiele interesujących ekranowych postaci, m.in. Praskowię Iwanownę w Zasiekach (1973, premiera w 1983) Andrzeja Jerzego Piotrowskiego,  matkę głównego bohatera w Opadły liście z drzew (1975) Stanisława Różewicza czy tytułową ciotkę w Zabiciu ciotki (1984) Grzegorza Królikiewicza, ekscentrycznej ekranizacji znanej powieści Andrzeja Bursy.

Jerzy Armata

Filmografia (wybór)

  • 1957 Zagubione uczucia
    reż. Jerzy Zarzycki

  • 1973 Zasieki
    reż. Andrzej Jerzy Piotrowski

  • 1975 Opadły liście z drzew
    reż. Stanisław Różewicz

  • 1976 Wielki układ
    reż. Andrzej Jerzy Piotrowski

  • 1976 Zanim nadejdzie dzień
    reż. Ryszard Rydzewski

  • 1977 Gdzie woda czysta i trawa zielona
    reż. Bohdan Poręba

  • 1977 Sam na sam
    reż. Andrzej Kostenko

  • 1984 Zabicie ciotki
    reż. Grzegorz Królikiewicz

  • 1993 Przypadek Pekosińskiego
    reż. Grzegorz Królikiewicz

  • 1995 Drzewa
    reż. Grzegorz Królikiewicz