Akademia polskiego filmu

„Słownik filmu”, red. Rafał Syska, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2010

Parodia filmowa

Jacek Ostaszewski

Parodia filmowa — pierwotnie grecki termin parôdia oznaczał „przeciwśpiew” i dotyczył np. odbiegającego od normy wykonania poematów Homera, co polegało na ich recytacji zamiast śpiewu. Wskutek rozszerzenia zakresu znaczeniowego terminu obecnie przez parodię rozumie się prześmiewcze naśladownictwo istniejącego dzieła bądź → gatunku artystycznego. Celem parodii jest kpina ze sposobu przedstawienia, poprzez komiczne wyjaskrawienie i zagęszczenie cech rozpoznawalnego wzorca. Takie środki, jak cytat, inwersja, zaskoczenie, przesada, wtrącenie i gra językowa najczęściej używane są w celu ośmieszenia konwencjonalnej sztuczności, braku życiowego prawdopodobieństwa i braków warsztatowych dzieł parodiowanych. W kinie pierwsze głośne parodie powstały w latach 20. XX w.: Nietolerancję (1916) D.W. Griffitha parodiował w Trzech wiekach (1923) B. Keaton. Twórcą nieodłącznie związanym z parodią jest M. Brooks; jego kolejne filmy stanowiły parodie: westernu (Płonące siodła z 1974), horroru (Młody Frankenstein z 1974) slapsticku (Nieme kino z 1976), filmów A. Hitchcocka (Lęk wysokości z 1977) czy Gwiezdnych wojen G. Lucasa (Kosmiczne jaja z 1987). Innymi twórcami, którzy realizowali parodie, są m.in. W. Allen oraz zespół David i Jerry Zucker wraz z Jimem Abrahamsem.

J.O.

Wróć do poprzedniej strony