Historia kina polskiego 1895-2014

Tytuł:

Historia kina polskiego 1895-2014

Autorzy:

Tadeusz Lubelski

Wydawca:

Universitas

Wydanie:

Kraków 2015

Liczba stron:

800

Opis

Pod koniec 2008 roku ukazała się nakładem katowickiego wydawnictwa Videograf II książka Tadeusza Lubelskiego Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty – zawarte w jednym tomie syntetyczne ujęcie całych dziejów kina w Polsce. Wszechstronne omówienie znalazły w niej wszystkie najważniejsze zjawiska z zakresu polskiej sztuki i kultury filmowej, a także przemysłu kinematograficznego. Przedmiotem analizy były najwybitniejsze polskie filmy fabularne, dokumentalne i animowane, przedstawione zostały biografie twórców i najważniejsze konteksty kina, a wszystko to znalazło się w obrębie jednolitej narracji historycznofilmowej. Książka Historia kina polskiego 1895-2014 to nowa, poszerzona i poprawiona wersja tamtego tomu. Zmienił się wydawca, wraz z nim cała szata graficzna i wybór zdjęć (w tym wiele barwnych). Dołączony został nowy, obszerny rozdział XII, obejmujący ciekawy, złożony okres 2005-2014, uwzględniający nawet filmy, które znalazły się na ekranach na początku 2015 roku. Cały tom został na nowo przejrzany i uwzględniono w nim niedawne ustalenia i odkrycia. Obecna edycja książki trafia na trudniejsze czasy, ale lepsze kino.

Spis treści

WSTĘP DO DRUGIEGO WYDANIA

WSTĘP DO PIERWSZEGO WYDANIA

Rozdział I: POCZĄTKI KINA NA ZIEMIACH POLSKICH (1895-1918)

  • Czekanie na kino
  • Pierwsze pokazy kinematografu
  • Polscy pionierzy i wynalazcy
  • Kształtowanie się życia filmowego
  • Początki twórczości filmowej


Rozdział II: NASZE KINO NIEME. ROMANTYZM STRYWIALIZOWANY (1919-1929)

  • Nieodwzajemniona miłość
  • Model upolityczniony
  • Filmy patriotyczno-propagandowe
  • Adaptacje literatury narodowej
  • Model ludyczny
  • Oblicza mabuzerii
  • „Złota seria Sfinksa”
  • Model autoteliczny


Rozdział III: NASZE KINO KLASYCZNE. KRZYWE ZWIERCIADŁO POLSKIEJ MENTALNOŚCI (1930-1939)

  • Opóźniony przełom dźwiękowy
  • Kino branżowe
  • Filmy historyczno-patriotyczne
  • Komedie
  • Melodramaty
  • Kino „społecznie użyteczne”
  • Kino awangardowe
  • Film żydowski w Polsce


Rozdział IV: CZTERY DROGI FILMOWCÓW POLSKICH W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ (1939-1945)

  • W kraju
  • Na emigracji
  • Ze Wschodu na Zachód
  • Ze Wschodu do kraju


Rozdział V: KINO  ZIDEOLOGIZOWANE. OD KINOFIKACJI DO PACYFIKACJI (1945-1954)

  • Upaństwowienie kinematografii
  • Niespełnione możliwości, zawiedzione obietnice
  • Świadectwa dokumentalne
  • Spełnienia mimo wszystko
  • Rodzimy socrealizm


Rozdział VI:  EPOKA SZKOŁY POLSKIEJ (1955-1961)

  • „Świat przedstawień” w fazie odwilży
  • Wyzwalanie się z socrealizmu
  • Twórcza adaptacja
  • Bezpośrednia polemika
  • Manifestacja swobody artystycznej
  • Podjęcie tematów tabu: „czarna seria”
  • Fabularna odmiana „czarnej serii”
  • Szkoła Polska
  • Nurt psychoterapeutyczny
  • Nurt plebejski
  • Nurt psychologiczno-egzystencjalny
  • Bilans Szkoły Polskiej; centrum i obrzeża nurtu
  • Poza Szkołą
  • Kino popularne
  • Kino eksperymentu artystycznego
  • Świadectwa nowego obyczaju


Rozdział VII: DWUZNACZNY UROK LAT SZEŚĆDZIESIĄTYCH (1962-1969)

  • Tematyka historii najnowszej
  • Kino martyrologiczno-odwetowe
  • Kino narodowo-kombatanckie
  • Kontynuacje Szkoły Polskiej
  • Tonacja sprawozdawcza, tonacja liryczna
  • „Tematyka współczesnego życia”
  • Współczesność zadekretowana
  • Współczesność pospolita, czyli bunt scenarzystów
  • Współczesność umykająca
  • Współczesność dokumentowana
  • Kino rozrywkowe
  • Komedia
  • Inne gatunki
  • Adaptacje literatury narodowej
  • Polska Szkoła Animacji
  • Nowe kino


Rozdział VIII: KINO MŁODEJ KULTURY I KINO DZIEDZICTWA (1969-1975)

  • Kino Młodej Kultury
  • Stronnictwo inteligenckiego rygoryzmu
  • Stronnictwo rejestracji
  • Stronnictwo groteski
  • Stronnictwo kreacji
  • Kino dziedzictwa
  • Kino mitologii plemiennej: Śląsk Kutza
  • Kino mitologii narodowej: adaptacje Wajdy
  • Kino mitologii osobistej: esej metafizyczny Konwickiego
  • Mit „dzieciństwa powtórzonego”: schulzowski film Hasa
  • Mit inteligenckiej apokalipsy: debiut Żuławskiego
  • Kino pamięci indywidualnej: Stanisław Różewicz
  • Wyrafinowane adaptacje: Majewski, Borowczyk
  • Kino wystawne
  • Widowiska narodowe
  • Widowiska państwowe
  • Widowiska wojenne
  • Przedstawianie rzeczywistości w kinie popularnym
  • Komedia
  • Film obyczajowy
  • Film dla dzieci i młodzieży


Rozdział IX:  EPOKA MORALNEGO NIEPOKOJU (1976-1981)

  • Wyłanianie się nurtu
  • Kontrabanda w Zespołach, telewizji i oświatówce
  • Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy
  • Kino Moralnego Niepokoju – kanon
  • Dominanta: pojedynek postaw
  • Dominanta: przebudzenie prostych ludzi
  • Dominanta: hodowla zła
  • Dominanta: opór inteligentów
  • Kino Moralnego Niepokoju – poza kanonem
  • Odmiana kreacyjna
  • Włączenie się doświadczonych autorów
  • Odmiana gatunkowa
  • Kino partyjnej kontrofensywy
  • Kino dziedzictwa cd.
  • Prefiguracje etyczne
  • Więcej rekonstrukcji, mniej perswazji
  • Kino retro
  • Filmy osobne
  • W perspektywie ostatecznej
  • Własnym głosem
  • Miniatury o losie
  • Kino sezonu „Solidarności”
  • Na zamówienie robotników
  • Obalone tabu stalinizmu
  • „Głęboko zamiast szeroko”


Rozdział X: PO STANIE WOJENNYM. SOLIDARNOŚĆ OSOBNYCH (1982-1989)    

  • Regres stanu wojennego
  • Przerwanie „genialnego sezonu”
  • Kino poniżone
  • Kontynuacje mimo wszystko
  • Obalone tabu stalinizmu cd.
  • „Głęboko zamiast szeroko” cd.
  • Dekada Kieślowskiego
  • Kino Moralnego Niepokoju cd.
  • Kino groteski
  • Kino oficjalnej propagandy
  • Kino historii kreowanej
  • Rewolucja i azyl wyobraźni: adaptacje Wajdy
  • Pokrewieństwo z wieszczami: adaptacje Konwickiego
  • Wizje przeszłości
  • Ponury wizerunek historii najnowszej
  • Mieszaniny obyczajowe
  • Kino osobne cd.
  • Późny Has
  • Inni autorzy
  • Kino popularne
  • Komedia
  • Nasza postmodernistyczna nostalgia
  • Kino gatunków
  • Pokolenie stanu wojennego


Rozdział XI:  KINO WOLNOŚĆ (1990-2005)

  • Po zburzeniu muru
  • “Praca żałoby”
  • Odnawianie Szkoły Polskiej: późny Wajda
  • Kontynuacja Szkoły Polskiej: późny Kutz
  • Polacy – Rosjanie; Polacy – Żydzi; Holocaust
  • PRL jako trauma
  • Kino świadectwa
  • Ewolucja dokumentu: Marcel Łoziński
  • Ewolucja dokumentu: od Karabasza do Bławuta
  • Zobowiązania w epoce bez zobowiązań: Krzysztof Krauze
  • Z punktu widzenia wykluczonych
  • Z punktu widzenia wchodzących w życie
  • Autorzy dawni i nowi
  • Zjawisko Kieślowski
  • Fabulatorzy
  • Mitobiografowie
  • Artyści
  • Kino błazeńskie
  • Kino popularne
  • Kino bandyckie – od grozy do nostalgii
  • Komedia
  • Adaptacje lektur
  • Komedia romantyczna
  • Kino niezależne


Rozdział XII: TRUDNY POWRÓT DO EUROPY (2005-2014)

  • Z perspektywy kultury filmowej  
  • Kino pamięci narodowej
  • Nowe spojrzenie na wydarzenia XX wieku
  • Lustrowanie PRL-u
  • Polacy – Żydzi: ból niezaleczony
  • Kino świadectwa
  • Biegun czystej obserwacji
  • Dokumentalny spektakl
  • Rejestrowanie zmieniającego się świata
  • Z punktu widzenia wykluczonych
  • Z punktu widzenia wchodzących w życie
  • Polska podzielona
  • Autorzy dawni i nowi
  • Fabulatorzy
  • Mitobiografowie
  • Artyści
  • Antropolodzy płynnej nowoczesności
  • Kino popularne
  • Komedia
  • Inne gatunki
  • Tak zwane kino niezależne


BIBLIOGRAFIA

INDEKS NAZWISK

INDEKS FILMÓW

WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW