Historia kina polskiego 1895-2014
Tytuł:
- Historia kina polskiego 1895-2014
Autorzy:
- Tadeusz Lubelski
Wydawca:
- Universitas
Wydanie:
- Kraków 2015
Liczba stron:
- 800
Opis
Pod koniec 2008 roku ukazała się nakładem katowickiego wydawnictwa Videograf II książka Tadeusza Lubelskiego Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty – zawarte w jednym tomie syntetyczne ujęcie całych dziejów kina w Polsce. Wszechstronne omówienie znalazły w niej wszystkie najważniejsze zjawiska z zakresu polskiej sztuki i kultury filmowej, a także przemysłu kinematograficznego. Przedmiotem analizy były najwybitniejsze polskie filmy fabularne, dokumentalne i animowane, przedstawione zostały biografie twórców i najważniejsze konteksty kina, a wszystko to znalazło się w obrębie jednolitej narracji historycznofilmowej. Książka Historia kina polskiego 1895-2014 to nowa, poszerzona i poprawiona wersja tamtego tomu. Zmienił się wydawca, wraz z nim cała szata graficzna i wybór zdjęć (w tym wiele barwnych). Dołączony został nowy, obszerny rozdział XII, obejmujący ciekawy, złożony okres 2005-2014, uwzględniający nawet filmy, które znalazły się na ekranach na początku 2015 roku. Cały tom został na nowo przejrzany i uwzględniono w nim niedawne ustalenia i odkrycia. Obecna edycja książki trafia na trudniejsze czasy, ale lepsze kino.
Spis treści
WSTĘP DO DRUGIEGO WYDANIA
WSTĘP DO PIERWSZEGO WYDANIA
Rozdział I: POCZĄTKI KINA NA ZIEMIACH POLSKICH (1895-1918)
- Czekanie na kino
- Pierwsze pokazy kinematografu
- Polscy pionierzy i wynalazcy
- Kształtowanie się życia filmowego
- Początki twórczości filmowej
Rozdział II: NASZE KINO NIEME. ROMANTYZM STRYWIALIZOWANY (1919-1929)
- Nieodwzajemniona miłość
- Model upolityczniony
- Filmy patriotyczno-propagandowe
- Adaptacje literatury narodowej
- Model ludyczny
- Oblicza mabuzerii
- „Złota seria Sfinksa”
- Model autoteliczny
Rozdział III: NASZE KINO KLASYCZNE. KRZYWE ZWIERCIADŁO POLSKIEJ MENTALNOŚCI (1930-1939)
- Opóźniony przełom dźwiękowy
- Kino branżowe
- Filmy historyczno-patriotyczne
- Komedie
- Melodramaty
- Kino „społecznie użyteczne”
- Kino awangardowe
- Film żydowski w Polsce
Rozdział IV: CZTERY DROGI FILMOWCÓW POLSKICH W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ (1939-1945)
- W kraju
- Na emigracji
- Ze Wschodu na Zachód
- Ze Wschodu do kraju
Rozdział V: KINO ZIDEOLOGIZOWANE. OD KINOFIKACJI DO PACYFIKACJI (1945-1954)
- Upaństwowienie kinematografii
- Niespełnione możliwości, zawiedzione obietnice
- Świadectwa dokumentalne
- Spełnienia mimo wszystko
- Rodzimy socrealizm
Rozdział VI: EPOKA SZKOŁY POLSKIEJ (1955-1961)
- „Świat przedstawień” w fazie odwilży
- Wyzwalanie się z socrealizmu
- Twórcza adaptacja
- Bezpośrednia polemika
- Manifestacja swobody artystycznej
- Podjęcie tematów tabu: „czarna seria”
- Fabularna odmiana „czarnej serii”
- Szkoła Polska
- Nurt psychoterapeutyczny
- Nurt plebejski
- Nurt psychologiczno-egzystencjalny
- Bilans Szkoły Polskiej; centrum i obrzeża nurtu
- Poza Szkołą
- Kino popularne
- Kino eksperymentu artystycznego
- Świadectwa nowego obyczaju
Rozdział VII: DWUZNACZNY UROK LAT SZEŚĆDZIESIĄTYCH (1962-1969)
- Tematyka historii najnowszej
- Kino martyrologiczno-odwetowe
- Kino narodowo-kombatanckie
- Kontynuacje Szkoły Polskiej
- Tonacja sprawozdawcza, tonacja liryczna
- „Tematyka współczesnego życia”
- Współczesność zadekretowana
- Współczesność pospolita, czyli bunt scenarzystów
- Współczesność umykająca
- Współczesność dokumentowana
- Kino rozrywkowe
- Komedia
- Inne gatunki
- Adaptacje literatury narodowej
- Polska Szkoła Animacji
- Nowe kino
Rozdział VIII: KINO MŁODEJ KULTURY I KINO DZIEDZICTWA (1969-1975)
- Kino Młodej Kultury
- Stronnictwo inteligenckiego rygoryzmu
- Stronnictwo rejestracji
- Stronnictwo groteski
- Stronnictwo kreacji
- Kino dziedzictwa
- Kino mitologii plemiennej: Śląsk Kutza
- Kino mitologii narodowej: adaptacje Wajdy
- Kino mitologii osobistej: esej metafizyczny Konwickiego
- Mit „dzieciństwa powtórzonego”: schulzowski film Hasa
- Mit inteligenckiej apokalipsy: debiut Żuławskiego
- Kino pamięci indywidualnej: Stanisław Różewicz
- Wyrafinowane adaptacje: Majewski, Borowczyk
- Kino wystawne
- Widowiska narodowe
- Widowiska państwowe
- Widowiska wojenne
- Przedstawianie rzeczywistości w kinie popularnym
- Komedia
- Film obyczajowy
- Film dla dzieci i młodzieży
Rozdział IX: EPOKA MORALNEGO NIEPOKOJU (1976-1981)
- Wyłanianie się nurtu
- Kontrabanda w Zespołach, telewizji i oświatówce
- Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy
- Kino Moralnego Niepokoju – kanon
- Dominanta: pojedynek postaw
- Dominanta: przebudzenie prostych ludzi
- Dominanta: hodowla zła
- Dominanta: opór inteligentów
- Kino Moralnego Niepokoju – poza kanonem
- Odmiana kreacyjna
- Włączenie się doświadczonych autorów
- Odmiana gatunkowa
- Kino partyjnej kontrofensywy
- Kino dziedzictwa cd.
- Prefiguracje etyczne
- Więcej rekonstrukcji, mniej perswazji
- Kino retro
- Filmy osobne
- W perspektywie ostatecznej
- Własnym głosem
- Miniatury o losie
- Kino sezonu „Solidarności”
- Na zamówienie robotników
- Obalone tabu stalinizmu
- „Głęboko zamiast szeroko”
Rozdział X: PO STANIE WOJENNYM. SOLIDARNOŚĆ OSOBNYCH (1982-1989)
- Regres stanu wojennego
- Przerwanie „genialnego sezonu”
- Kino poniżone
- Kontynuacje mimo wszystko
- Obalone tabu stalinizmu cd.
- „Głęboko zamiast szeroko” cd.
- Dekada Kieślowskiego
- Kino Moralnego Niepokoju cd.
- Kino groteski
- Kino oficjalnej propagandy
- Kino historii kreowanej
- Rewolucja i azyl wyobraźni: adaptacje Wajdy
- Pokrewieństwo z wieszczami: adaptacje Konwickiego
- Wizje przeszłości
- Ponury wizerunek historii najnowszej
- Mieszaniny obyczajowe
- Kino osobne cd.
- Późny Has
- Inni autorzy
- Kino popularne
- Komedia
- Nasza postmodernistyczna nostalgia
- Kino gatunków
- Pokolenie stanu wojennego
Rozdział XI: KINO WOLNOŚĆ (1990-2005)
- Po zburzeniu muru
- “Praca żałoby”
- Odnawianie Szkoły Polskiej: późny Wajda
- Kontynuacja Szkoły Polskiej: późny Kutz
- Polacy – Rosjanie; Polacy – Żydzi; Holocaust
- PRL jako trauma
- Kino świadectwa
- Ewolucja dokumentu: Marcel Łoziński
- Ewolucja dokumentu: od Karabasza do Bławuta
- Zobowiązania w epoce bez zobowiązań: Krzysztof Krauze
- Z punktu widzenia wykluczonych
- Z punktu widzenia wchodzących w życie
- Autorzy dawni i nowi
- Zjawisko Kieślowski
- Fabulatorzy
- Mitobiografowie
- Artyści
- Kino błazeńskie
- Kino popularne
- Kino bandyckie – od grozy do nostalgii
- Komedia
- Adaptacje lektur
- Komedia romantyczna
- Kino niezależne
Rozdział XII: TRUDNY POWRÓT DO EUROPY (2005-2014)
- Z perspektywy kultury filmowej
- Kino pamięci narodowej
- Nowe spojrzenie na wydarzenia XX wieku
- Lustrowanie PRL-u
- Polacy – Żydzi: ból niezaleczony
- Kino świadectwa
- Biegun czystej obserwacji
- Dokumentalny spektakl
- Rejestrowanie zmieniającego się świata
- Z punktu widzenia wykluczonych
- Z punktu widzenia wchodzących w życie
- Polska podzielona
- Autorzy dawni i nowi
- Fabulatorzy
- Mitobiografowie
- Artyści
- Antropolodzy płynnej nowoczesności
- Kino popularne
- Komedia
- Inne gatunki
- Tak zwane kino niezależne
BIBLIOGRAFIA
INDEKS NAZWISK
INDEKS FILMÓW
WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW
Polecane książki
-
Do granic negocjacji. Historia Zespołu Filmowego „X” Andrzeja Wajdy (1972-1983)
Anna Szczepańska
-
Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945-2014)
Małgorzata Hendrykowska
-
Samospalenia Konwickiego
Przemysław Kaniecki
-
Metody dokumentalne w filmie
Dagmara Rode Marcin Pieńkowski
-
Sejsmograf duszy. Kino według Marii Kornatowskiej
Tadeusz Szczepański