Komputery, powieści i kino nieme. Procesy remediacji w perspektywie historycznej
Tytuł:
- Komputery, powieści i kino nieme. Procesy remediacji w perspektywie historycznej
Autorzy:
- Jerzy Stachowicz
Wydawca:
- Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego
Wydanie:
- Warszawa 2018
Liczba stron:
- 340
Opis
Tematem książki jest zjawisko remediacji – przekształcania dzieł filmowych w wyniku ich transpozycji medialnej. Autor bada przemiany towarzyszące procesowi transformacji kina niemego w kino cyfrowe, jego relacje z książką i przenikanie się tych mediów. Korzysta przy tym z narzędzi medioznawczych, filmoznawczych i kulturoznawczych. Swoje analizy przeprowadza na przykładzie dwóch filmów: Mocnego człowieka i Metropolis, przedstawiających drogę tekstu kultury od książki przez film niemy po zdigitalizowane i obecne w sieci dzieło filmowe. Proces ten osadzony jest w szeroko zarysowanej perspektywie antropologicznej i kulturowej.
Kategoria remediacji najczęściej używana jest do badania zjawisk kultury współczesnej, ma jednak, zdaniem autora, znacznie większy potencjał. Jednym z podstawowych założeń książki jest poszerzenie zakresu zjawisk, do których odnosi się remediacja, dowiedzenie, że podobne relacje są podstawowymi cechami nie tylko medium cyfrowego, lecz zachodziły również między medium druku i kinem w początkach XX wieku. Centralnym punktem refleksji jest medium kina w początkowym stadium – film niemy, który ulegał i ulega przekształceniom, wchodząc w relacje z literaturą i siecią komputerową.
Wprowadzenie koncepcji remediacji pozwala wyjść poza niewątpliwe – zwłaszcza w polskich badaniach – ograniczenia w refleksji nad adaptacją filmową oraz osadza relację powieść – film fabularny w szerszym kontekście kulturowym. Umożliwia zastosowanie bardziej uniwersalnych narzędzi badawczych, nienależących jedynie do filmoznawstwa lub literaturoznawstwa. Pozwala również na pokazanie przemian – przez apologetów „cyfrowego świata” uznawanych za rewolucyjne i niepowtarzalne – w perspektywie historycznej, która, ujmując być może wiele z niepowtarzalności i niezwykłości, pozwala jednocześnie pokazać głęboki wpływ tych zmian na kulturę.
Książka adresowana jest do badaczy akademickich oraz studentów, przede wszystkim kulturoznawców, literaturoznawców, filmoznawców, teoretyków mediów, historyków kultury.
Spis treści
Wstęp 7
Rozdział I. Medium i remediacja 15
Medium u McLuhana, czyli przejrzystość utracona 15
Nowe media czy nowe medium 27
Interludium: Medium u niemieckich historyków sztuki,
czyli medium obrazowe 28
Medium jako środowisko komunikacji 42
Remediacja 47
Konwergencja a remediacja 51
Kino i cyfrowa sieć 55
Rozdział II. Kino i literatura sensacyjna – remediacja i narodziny kultury masowej 59
W kierunku remediacji – powieść filmowa 59
Powieść filmowalna 66
Mocny człowiek jako powieść filmowalna 68
Rozdział III. „Język filmu” w powieści: Mocny człowiek 101
Filmowa poetyka powieści 101
Elementy filmowalne 115
Rozdział IV. Powieść filmowa właściwa 139
Typy powieści filmowej właściwej 140
Wydanie filmowe 154
Transmedialność jako konsekwencja konwergencji 163
Rozdział V. Napis filmowy 171
Okiem współczesnych 172
Typologia napisów. Napis międzyujęciowy i wewnątrzujęciowy 179
Napis międzyujęciowy 180
Napis wewnątrzujęciowy 197
Napis ruchomy 211
W stronę filmu cyfrowego 214
Rozdział VI. Film cyfrowy: nieme kino i globalna sieć 225
Film cyfrowy – remediacja kina 225
Miejsca odbioru 228
Nowe funkcje zremediowanego kina – perspektywa odbiorcy 242
Nowe cechy filmu zremediowanego 247
Rozdział VII. Kino nieme – filmy z przeszłości w nowym kontekście 277
Nowe źródło historii 277
Nowe edycje starego kina 286
Making of – dodatek do filmu DVD 297
Płynny obraz 302
Rozdział VIII. Od maszyny do pisania do cyfrowego studia montażowego 309
Kolejne powiązania z drukiem 310
Udomowienie mediów 313
Remediacja hardware‘u 317
Zakończenie 321
Bibliografia 325
Indeks osób 335
Polecane książki
-
Do granic negocjacji. Historia Zespołu Filmowego „X” Andrzeja Wajdy (1972-1983)
Anna Szczepańska
-
Europejskie kino gatunków
Piotr Kletowski
-
Człowiek, zbiorowość, pamięć w filmach dokumentalnych Ireny Kamieńskiej
Urszula Tes
-
Sejsmograf duszy. Kino według Marii Kornatowskiej
Tadeusz Szczepański
-
Wanda Jakubowska. Od nowa
Monika Talarczyk-Gubała