Modernistki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918-1939

Okładka książki Modernistki o kinie

Tytuł:

Modernistki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918-1939

Autorzy:

Małgorzata Radkiewicz

Wydawca:

Korporacja ha!art

Wydanie:

Kraków 2016

Liczba stron:

414

Opis

Dwudziestolecie międzywojenne to okres intensywnego rozwoju niepodległego państwa polskiego - także sztuki, kina i kultury popularnej. Małgorzata Radkiewicz we wnikliwej analizie wydobywa z archiwów głosy kobiet, które podejmowały wówczas refleksję o kinie. Reporterki, krytyczki i dziennikarki na bieżąco śledziły i komentowały przemiany w świecie filmu: kontrowersje związane z wprowadzeniem dźwięku, eksperymenty awangardowe, narodziny i upadki gwiazd ekranu, szlaki kariery reżyserów. Gotowe były podróżować po całym świecie, by odwiedzać wytwórnie filmowe, przeprowadzać wywiady i odkrywać zakulisowe realia produkcji. Nie zapominały także o zwykłych widzach, proponując im błyskotliwe recenzje, felietony i przeglądy, ukazujące kulturę międzywojnia w jej popularnym wydaniu. Ich wypowiedzi układają się w wielowarstwowy, mozaikowy obraz filmowego świata oraz całej epoki, między wierszami opowiadając o kształtującym się wówczas wzorcu nowoczesnej, wyemancypowanej kobiecości.

„Autorce udało się odzyskać polskie dwudziestolecie międzywojenne dla kobiet kina, mimo że na palcach jednej ręki można policzyć reżyserki i scenarzystki, a na drugiej krytyczki filmowe tego okresu. [...] Radkiewicz pochyla się nad prasą filmową, społeczno-kulturalną i kobiecą okresu międzywojnia w poszukiwaniu zarówno tych, które składały teksty do druku, jak i tych, dziś dla nas niewidocznych, które z zaciekawieniem chłonęły filmy, miasto, ogłoszenia o pracę, modę, wieści ze świata, nowinki kosmetyczne. Krytyczki, dziennikarki, [...] pomocnice-redaktorki, korespondentki zagraniczne, kiniarki wydające swoje tytuły, aktorki, statystki, wreszcie czytelniczki."

Dr hab. Monika Talarczyk-Gubała

Fragmenty / recenzje

Spis treści

Wyjaśnienia skrótów cytowanych tytułów prasowych   9
Od autorki   11

WPROWADZENIE   15
Genderowe aspekty modernizmu i nowoczesności   16

ROZDZIAŁ I „Kobiece ścieżki" w historii kina   21
1. Kobiety w polskim filmie dwudziestolecia —przegląd wątków badawczych   21
Popularne wersje kobiecej historii kina   28
2. Publicystyka kobiet w opracowaniach filmoznawczych i prasoznawczych   32
Kobiety jako publicystki i czytelniczki prasowe   43
3. Krytyczki i publicystki filmowe w ujęciu teoretycznym i biograficznym   48
Problem języka   49
Literatki i skandalistki o filmie (Dorothy Richardson i Magdalena Samozwaniec)   57
W kręgu „Wiadomości Literackich"   64

ROZDZIAŁ II Kobiety o nowoczesności, kinie i kulturze popularnej   89
1. O formie filmowej   91
Związki filmu z literaturą, sztuką i technologią   91
O dźwięku, muzyce i dialogach filmowych   96
O obrazie i operatorach filmowych   109
Efekty specjalne, scenografia i rekwizyty filmowe   114
Z wizytą na planie filmowym   116
2. Kino zagraniczne w krytyce kobiet   129
Styl filmowy i „reneclairy"   135
Analizy filmowego „clairyzmu"   138
W kręgu Hollywoodu   155
Rosjanie — tradycja kinowego montażu   165
3. Krytyczne spojrzenie na kino polskie   177
Postacie reżyserek i producentek   180
Kobiece glosy o polskim filmie   181
Kino w Polsce — problem „wyjścia z impasu"   187
Recenzje polskich filmów „współczesnych" i gatunkowych   194
Ekranowe szlagiery — komediowe, sensacyjne, romansowe   205
Filmy historyczne — mity i wizje przeszłości   217
Filmy artystyczne — próby i twórcze eksperymenty   224
Recenzentki — popularyzatorki kina artystycznego   234
O odbiorze, widzach kinowych oraz edukacji filmowej   236
O kinowej publiczności   247
Widzowie „zawodowi" i pokazy prasowe   248
Kobieca publiczność i „filmy schodów kuchennych"   250
Publiczność dziecięca i młodzieżowa   255
Filmy „dozwolone, niedozwolone..."   267

ROZDZIAŁ III
Kobiety „po obu stronach kamery" i przed kinowym ekranem   271
1. Wyemancypowane kobiety na ekranie   271
2. Prasa polska o emancypacji i problematyce kobiecej   274
3. Zycie artystyczne kobiet na łamach prasy   285
4. Publicystyka kobieca (o realiach dwudziestolecia)   291
5. Problematyka kobieca na ekranie —komentarze i postulaty krytyczek   298
„Doświadczenia filmowe" kobiet   308
Gwiazdy Hollywoodu okiem recenzentek   319
Kariery kobiet na ekranie   329
Krytyczki o filmowym spektaklu i obrazach kobiecości   338
„Moda i uroda" w życiu codziennym i na ekranie   369
Nie tylko o urodzie...   381

ZAKOŃCZENIE   383

Biogramy   389
Indeks nazwisk   393
Indeks filmów   401
Bibliografia   409
Źródła ilustracji   413

Polecane książki