Akademia polskiego filmu

„Polski film dokumentalny w XXI wieku” składa się na panoramiczną próbę spojrzenia na przeobrażony w początkach obecnego stulecia krajobraz polskiego kina niefikcjonalnego, które bujnie rozwija się w nowych realiach społecznych, politycznych, instytucjonalnych, obyczajowych, mentalnych i medialnych. Wraz z powstaniem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej ukształtowały się nowe możliwości i uwarunkowania twórczości dokumentalistów, poczynając od etapu scenariusza. W nowej epoce zmieniły się również zainteresowania realizatorów, z których znaczna część zwróciła kamery w stronę własnego życia. Dokument zabrał też głos w debacie politycznej, jaka toczy się w Polsce —spoglądając zarówno z liberalnej perspektywy na jego najnowszą historię, jak i sytuując się w ramach zaangażowanego dyskursu prawicowego. Film dokumentalny nie pozostał też obojętny na nowe zjawiska obyczajowe i świadomościowe, jakie pojawiły się w Polsce ostatniej doby pod sztandarem feminizmu. W odmiennej sytuacji geopolitycznej dokumentaliści ponownie udali się za wschodnią granicę, tym razem już wolni od obciążeń cenzuralnych i ideologicznych, z nową ciekawością ruszyli też w szeroki świat. Poczucie wolności przełożyło się również na pragnienie eksperymentu z dogmatem filmowej prawdy w dokumencie i zaowocowało polską wersją mockumentu. Uwadze autorów tej książki nie uszły też nowe procesy transformacyjne związane z dynamicznie rozwijającym się kontekstem medialnym, który przekształca naturę polskiego kina dokumentalnego, z telewizją i z Internetem. Pojawiły się też nowe wyspecjalizowane formy skutecznej instytucjonalnej promocji i dystrybucji kina dokumentalnego. Nie mogło też zabraknąć w tej książce oceny z zewnątrz, wystawionej polskiemu dokumentowi „z punktu widzenia południowych sąsiadów". Ta wielogłosowa i różnorodna tematycznie prezentacja polskiego filmu dokumentalnego na progu XXI wieku przynosi interesujące i wielostronne świadectwo jego bujnego rozwoju, godnego bogatych tradycji minionej epoki.