Zwrot historyczny w badaniach filmoznawczych

Tytuł:

Zwrot historyczny w badaniach filmoznawczych

Autorzy:

Michał Pabiś-Orzeszyna

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Wydanie:

Łódź 2020

Liczba stron:

194

Opis

Michał Pabiś-Orzeszyna podjął się tematu niełatwego, również ze względu na konieczność uporządkowania znacznej materii. Nie tylko wywiązał się dobrze z tego zadania, ale z uporządkowania tego uczynił jedną z największych wartości swojej książki. Publikacja nie tylko stanowi nader kompetentne kompendium wiedzy o tzw. zwrocie historycznym w badaniach filmoznawczych, lecz także zaproszenie do dyskusji i apel o autorefleksyjność filmoznawców. Jej lektura uzmysławia metodologiczną wielość i różnorodność nurtu uważanego potocznie za jednolity. Pabiś-Orzeszyna pisze o tym przekonywająco, podając liczne dowody i osadzając je w rozmaitych kontekstach. Ukazując rozbieżności, nie tylko je porządkuje, przedstawiając przy tym własną propozycję wewnętrznych podziałów, ale też odsłania unifikacyjne dążenia humanistyki jako takiej. Dodatkowym walorem monografii, wynikającym z jej podstawowych założeń, jest analiza instytucjonalnego funkcjonowania nauki, w tym wypadku – filmoznawstwa.

Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Zwierzchowskiego

Spis treści

Wstęp 7

Część pierwsza. Tak zwane „zwroty” i inne problemy refleksji o przeszłości humanistyki oraz ich ewentualne rozwiązania 11
1. Poza retorykę przełomów – w stronę historii pojęć 13
a) Nadpodaż zwrotów 13
b) Retoryka i krytyka 18
2. Poza rekonstrukcję doktryn – w stronę lokalizowania teorii i historii filmu 21
a) Wyjście ze świata streszczeń 21
b) Teoriofobia historiografii i jej przezwyciężanie 24
c) Lokalizowanie teorii i historii 33

Część druga. Nowa Historia Filmu, Nowa Historia Kina 37
1. Mitologie historiografii filmowej – fabularyzacja akademicka 39
a) Mit, czyli wyparowanie historii 40
b) Stare i nowe, wersja standardowa 43
c) Stare i nowe, wersja krytyczna 53
2. Walka o akademickie uznanie, czyli antykinofilia naukowa, albo: naukowy rewizjonizm, jego retoryka i teoria 63

Część trzecia. W stronę kinofilii alternatywnej i estetyki zdumienia 79
1. Kinofilia przeciw fabularnej integralności – bracia Lumière i Méliès pogodzeni 81
a) Kino atrakcji i MoMA 81
b) Kino atrakcji przeciwko ankiecie „Sight and Sound” 92
2. Maksym Gorki w Niżnym Nowogrodzie – metamorfozy, zdumienie i dystrakcja 103

Część czwarta. Zastrzeżenia 131
1. Sprawa „tez o nowoczesności”, fabuły i lektora 133
2. Sprawa kina niefikcjonalnego 141

Część piąta. Rozwiązania: historie ewentualne i archeologia mediów 153
1. Wczesne kino jako wyzwanie dla wiedzy o przeszłości 155
2. Pułapki teleologii i hermeneutyka zdumienia 171

Zakończenie. Historia przeciw redukcji 179

Bibliografia 185

Polecane książki