Feliks Falk

Feliks Falk, fot. Romuald Pieńkowski, źródło: Fototeka FN?>

Feliks Falk, fot. Romuald Pieńkowski, źródło: Fototeka FN
http://fototeka.fn.org.pl/

Reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, scenarzysta, dramaturg, producent, pedagog. Urodził się 25 lutego 1941 roku w Stanisławowie. Absolwent Wydziału Malarstwa i Grafiki warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (1966) oraz Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1974). Był redaktorem graficznym miesięcznika „Magazyn Polski”. Autor wielu sztuk teatralnych i telewizyjnych oraz słuchowisk radiowych, a także scenariuszy filmowych przeniesionych na ekran przez innych reżyserów, m.in. Wielki bieg (1981) Jerzego Domaradzkiego, Baryton (1984) Janusza Zaorskiego. Jako reżyser i scenarzysta zadebiutował w 1973 roku krótkometrażowym filmem telewizyjnym Nocleg, a dwa lata później zrealizował pełnometrażowy film kinowy W środku lata, pogłębiony psychologicznie dramat z życia małżeństwa z kilkuletnim stażem, wyróżniony na Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo (1976).

Feliks Falk należy – obok Agnieszki Holland, Krzysztofa Kieślowskiego, Janusza Kijowskiego – do czołowych przedstawicieli kina moralnego niepokoju. Jednym ze sztandarowych tytułów tego nurtu jest Wodzirej (1977; Złote Grono w Łagowie), z Jerzym Stuhrem w roli tytułowej (ikoną aktorską tego nurtu), efektowna opowieść o prowincjonalnym konferansjerze, który bez skrupułów wspina się po szczeblach lokalnej kariery, zyskując popularność i sukces, a tracąc szacunek i godność (do bohatera Wodzireja reżyser powróci dziewięć lat później w Bohaterze roku, nagrodzonym w Moskwie i Gdańsku). Nie mniej oskarżycielska wobec otaczającej rzeczywistości jest Szansa (1979), rozgrywająca się w realiach szkoły średniej historia rywalizacji dwóch nauczycieli reprezentujących skrajnie różne poglądy wychowawcze. Ćwierć wieku później Falk powrócił do formuły kina zaangażowanego społecznie w znakomitym Komorniku (2005; Złote Lwy oraz nagroda dla Andrzeja Chyry za pierwszoplanową rolę męską i Kingi Preis za drugoplanową rolę kobiecą, a także dla Bartosza Prokopowicza za zdjęcia i Grzegorza Łoszewskiego za scenariusz), czyli dwóch dobach z życia komornika bezwzględnie egzekwującego – zgodnie z literą prawa – zaciągnięte długi. Wcześniej – w 1993 roku – zrealizował nie mniej bezkompromisową Samowolkę, poświęconą ciemnym stronom służby wojskowej.

Niekiedy w swych filmach wraca do przeszłości: w Joannie (2010; nagrody w Los Angeles, Moskwie i Gdyni) przejmująco opowiada o żydowskiej dziewczynce ukrywanej podczas okupacji przez młodą kobietę, którą zainteresował się niemiecki oficer, w Był jazz (1981) o katakumbowym okresie rodzimego jazzu (pierwsza połowa lat 50.), kiedy ten rodzaj muzyki był u nas zakazany jako typowy przejaw zgnilizny amerykańskiej, w Idolu (1984) o niepokornym pisarzu, którego biografia niewątpliwie nawiązuje do losów Marka Hłaski, w utrzymanym w poetyce thrillera Enenie (2009) – do czasów wielkiej powodzi 1997 roku. Jest w dorobku Falka jeden film nietypowy, inspirowany nie rzeczywistością, a wielką literaturą – Lato miłości (1994) według opowiadania Nathalie Iwana Bunina.

Feliks Falk jest pracownikiem naukowym łódzkiej szkoły filmowej, kierownikiem Studium Scenariuszowego, a także współwłaścicielem i szefem studia Fokus Film.

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).

Jerzy Armata

Artykuły

Bibliografia