Akademia polskiego filmu

Aktor, reżyser, scenarzysta. Urodził się 18 kwietnia 1947 roku w Krakowie. Absolwent polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim (1970) oraz Wydziału Aktorskiego PWST w Krakowie (dyplom 1972). Przez wiele lat związany ze Starym Teatrem w Krakowie (1972-1991, obecnie współpraca), gdzie zagrał m.in. w Dziadach w reżyserii Konrada Swinarskiego. Współpracował także od lat 80. z teatrami włoskimi, a od 1985 roku zaczął sam reżyserować w teatrze (zadebiutował Kontrabasistą Patricka Süskinda, w którym zagrał jednocześnie główną rolę).

Już na początku drogi artystycznej stworzył kilka wybitnych ról w filmach nurtu kina moralnego niepokoju. Zagrał tytułową postać w Wodzireju (1977) Feliksa Falka oraz w Spokoju (1976) i Amatorze (1979) Krzysztofa Kieślowskiego. W 1983 roku zagrał rolę Maksa w kultowym filmie Seksmisja Juliusza Machulskiego. Wystąpił również w jego następnych komediach: Kingsajz (1987) oraz Deja vu (1989). Wcielił się w tytułową postać w Obywatelu Piszczyku (1988) Andrzeja Kotkowskiego. Gra także główne role w filmach, które sam reżyseruje.

Reżyserować w kinie zaczął w 1994 roku. Zrealizował wówczas Spis cudzołożnic na podstawie powieści Jerzego Pilcha (Nagroda Specjalna Jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni), w którym bohater podsumowywał swoją młodość. Na tę dziedzinę twórczości Stuhra w dużym stopniu wpłynęła współpraca z Kieślowskim, co jest widoczne w warstwie moralnej jego filmów, poetyce (na poły baśniowej, często zbliżonej do moralitetu) oraz tematach (kondycja polskiego inteligenta, potrzeba miłości, godność). Jednocześnie pozostaje artystą odrębnym, twórcą kina autorskiego.

W 1997 roku zrealizował Historie miłosne, gdzie pokazał życie uczuciowe czterech różnych bohaterów, kończąc je oceną, czy sprostali wyzwaniu miłości. Film został nagrodzony m.in. Grand Prix na festiwalu w Gdyni, nagrodą FIPRESCI na festiwalu w Wenecji oraz nagrodą główną na festiwalu Newport Beach. Dużym sukcesem okazał się także Tydzień z życia mężczyzny (1999), nagrodzony na festiwalu w Gdyni Nagrodą Specjalną Jury. Rok później wyreżyserował Duże zwierzę (2000) na podstawie opowiadania Wielbłąd Kazimierza Orłosia, które wiele lat wcześniej zamierzał zekranizować Kieślowski. Otrzymał za nie Grand Prix na festiwalu w Wiesbaden oraz Nagrodę Specjalną w Karlowych Warach. W 2003 roku nakręcił Pogodę na jutro – historię mężczyzny, który po kilkunastu latach odosobnienia z trudem odnajduje się w zmienionych realiach społecznych i szuka miejsca we własnej rodzinie (m.in. nagroda FIPRESCI w Wiesbaden, nagroda za reżyserię na festiwalu w Antwerpii). Tematykę lustracji i konieczności rozliczenia się z czynami z przeszłości poruszył w filmie Korowód (2007).

Reżyserował również spektakle Teatru Telewizji, m.in. sztuki Moliera oraz Gogola. Na planie filmowym kilka razy współpracował z synem Maciejem, aktorem.

Jest autorem książek o tematyce autobiograficznej: Sercowa choroba (1992) oraz Tak sobie myślę (2012). W 1994 roku uzyskał tytuł profesora w dziedzinie sztuk teatralnych. Wykłada w PWST w Krakowie, dwukrotnie (1990-1996 oraz 2002-2008) pełnił funkcję rektora tej uczelni. Był wielokrotnie nagradzany za działalność artystyczną oraz pedagogiczną.

Jerzy Armata