Akademia polskiego filmu

Reżyser i scenarzysta filmowy. Urodził się 7 lutego 1921 roku w Dzianowie na Wileńszczyźnie. W czasie wojny był żołnierzem AK, a następnie więźniem łagru Kaługi w Rosji. Po repatriacji w 1946 roku zamieszkał we Wrocławiu. Absolwent Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Wydziału Reżyserii PWSF w Łodzi (1953), gdzie pozostawał pod opieką Antoniego Bohdziewicza. Zaczynał od reżyserowania filmów dla Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi, z którą współpracował w latach 1952-1955. Zrealizował dla niej m.in. Miniatury Kodeksu Behema (1953), uhonorowane pięć lat później Nagrodą Specjalną na festiwalu w Oberhausen. Następnie zrealizował nowelę kolarską według prozy Stanisława Dygata, która stanowiła część filmu Trzy starty (1955).

Jego debiut filmowy Zimowy zmierzch (1956) wywołał gwałtowne spory i polemiki w środowisku polskiej krytyki filmowej – na tle obowiązującej poetyki socrealistycznej film wyróżniał się nowym sposobem narracji oraz bogatą w znaczenia warstwą wizualną. W kolejnych fabułach Pigułki dla Aurelii (1958) oraz Giuseppe w Warszawie (1964) poruszał tematykę wojenną, lecz proponował jej odheroizowany obraz. Pokazał też zapomniany świat polskiej prowincji, skupiając się na obserwacji szczegółu oraz mentalności mieszkańców (Czerwone i złote, 1969, według prozy Stanisława Grochowiaka, nagroda na festiwalu w Valladolid). Dwukrotnie poruszał tematykę morską: w filmach Cała naprzód (1966) oraz Martwa fala (1970). Podjął także próbę tradycyjnej ekranizacji prozy Tadeusza Dołęgi-Mostowicza w Pamiętniku pani Hanki (1963). Na planie chętnie współpracował ze Zbigniewem Cybulskim.

Zainteresowanie Lenartowicza kulturą rosyjską znalazło odzwierciedlenie w serii filmów telewizyjnych, będących adaptacjami klasyki powieści rosyjskiej. Powstawały one na zamówienie telewizji kanadyjskiej pod koniec lat 60. Są to m.in. zrealizowane w 1967 filmy Zabijaka (ekranizacja opowiadania Turgieniewa), Upiór (Tołstoj), Poczmistrz (Puszkin). W 1979 roku wyreżyserował serial Strachy według prozy Marii Ukniewskiej, opowiadający o życiu warszawskiego środowiska aktorskiego. Po wprowadzeniu stanu wojennego wycofał się z czynnego uprawiania zawodu.

W 1959 roku został uhonorowany Nagrodą Miasta Wrocławia, a rok później odznaczono go Złotym Krzyżem Zasługi. Pod koniec życia otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. Zmarł 28 października 2010 roku we Wrocławiu.

Beata Pieńkowska