Tomasz Zygadło

Tomasz Zygadło, fot. R. Pieńkowski, źródło: Fototeka FN?>

Tomasz Zygadło, fot. R. Pieńkowski, źródło: Fototeka FN
http://fototeka.fn.org.pl/

Reżyser, scenarzysta. Urodził się 23 grudnia 1947 roku w Warszawie. Studiował socjologię na Uniwersytecie Warszawskim. Absolwent Wydziału Reżyserii PWSFTViT w Łodzi (1970; dyplom 1976). Wkrótce zrealizował reportaż Szkoła podstawowa (1971), nagrodzony Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie. Na początku zajmował się głównie filmem dokumentalnym. Wspólnie z Krzysztofem Kieślowskim nakręcił Robotników 1971: Nic o nas bez nas (1972). Film zatrzymany przez cenzurę, a następnie wbrew autorom gruntownie przemontowany, ukazał się w telewizji pod tytułem Gospodarze. Później zrealizował jeszcze trzy dokumenty i kilka spektakli telewizyjnych, w tym Ich czworo Zapolskiej oraz Lęki poranne Stanisława Grochowiaka (oba w 1977 roku).

Zadebiutował w kinie filmem Rebus (1977), lecz większą uwagę zwrócił dopiero trzy lata później filmem Ćma (1980), ze znakomitą rolą Romana Wilhelmiego (nagroda aktorska na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku oraz na festiwalu w Moskwie), który zagrał redaktora radiowego w krytycznym momencie swojego życia. Czarno-białe zdjęcia wykonał brat reżysera, operator Jacek Zygadło. Również kolejny film, Odwet (1982), inspirowany poematem Aleksandra Błoka i poezją Leśmiana, wyróżniał się metafizyczną poetyką oraz elementami fantastyki. W 1985 roku wyreżyserował film Sceny dziecięce z życia prowincji, który nawiązywał do powieści Stendhala Czerwone i czarne, zaś dwa lata później Śmierć Johna L. W latach 90. realizował głównie spektakle telewizyjne, m.in. Łabędzi śpiew na podstawie Czechowa, Elegia dla jednej pani Arthura Millera, Podporucznik Kiże. Reżyserował także w teatrach, m.in. w łódzkim Teatrze im. Stefana Jaracza, w Krakowie i Warszawie.

Był autorem scenariusza do filmu Janusza Zaorskiego Dziecinne pytania (1981), który ukazywał trudne wybory życiowe w klimacie moralnym tamtych czasów. W 2006 roku zrealizował dokument Szkoła podstawowa, czyli wykształciuchy, powracając po kilkudziesięciu latach do bohaterów swojego pierwszego dokumentu.

 Wystąpił kilka razy jako aktor w rolach epizodycznych, m.in. w PersoneluBliźnie Kieślowskiego, Bez znieczulenia Wajdy oraz Aktorach prowincjonalnych Holland. Pojawiał się także w filmach przez siebie reżyserowanych.

Zmarł 17 września 2011 roku w Warszawie.

Filmografia (wybór)

  • 1971 Szkoła podstawowa (dok.)
  • 1972 Robotnicy 1971 – Nic o nas bez nas (współreżyseria: Krzysztof Kieślowski)
  • 1977 Rebus
  • 1980 Ćma
  • 1982 Odwet
  • 1985 Sceny dziecięce z życia prowincji
  • 1987 Śmierć Johna L.
  • 1997 Prawdziwa historia guźca (dok.)
  • 2006 Szkoła podstawowa, czyli wykształciuchy (dok.)