Wiesław Saniewski
Reżyser, scenarzysta. Urodził się 29 października 1948 roku we Wrocławiu. Absolwent Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, który ukończył w 1971 roku z dyplomem matematyka. Studiował w PWSFTViT w Łodzi (ukończył w 1980 roku Studium Scenariuszowe).
Należał do Akademickiego Klubu Filmowego 81/2. W 1971 roku zrealizował krótkometrażowy Wielki świat, nagrodzony na festiwalu filmów studenckich w Katowicach. Zaczynał jako dziennikarz filmowy. W latach 1974-1981 kierował działem filmowym miesięcznika „Opole”, a następnie „Odry”. Za publikacje filmowe otrzymał Nagrodę im. Karola Irzykowskiego (1975). Jest autorem reportaży Pierwszy stopień do piekła (1978) oraz felietonów filmowych wydanych w tomach Wróżenie z kina (1978) oraz Niewinność utracona w kinie (1981).
W 1977 roku znalazł się w Zespole Filmowym „X”. Był asystentem Andrzeja Wajdy, Sylwestra Chęcińskiego i Wojciecha Marczewskiego. Zadebiutował filmem telewizyjnym o niezależnym dziennikarzu prasowym Wolny strzelec (1981), który doczekał się emisji dopiero w 1987 roku. W swej twórczości porusza problematykę uwięzienia człowieka oraz funkcjonowania – na ogół bezdusznego - wymiaru sprawiedliwości. W 1983 roku wyreżyserował psychologiczny Nadzór, rozgrywający się w środowisku więziennym, nagrodzony na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku. Do szerokiej dystrybucji film trafił jednak pięć lat później, ze względu na krytyczne spojrzenie na czasy PRL oraz ukazanie więzienia jako narzędzia represji, mającego zmienić człowieka w istotę bezwolną i podporządkowaną. Kolejny film, Sezon na bażanty (1985), łączył tematykę obyczajową z wartką narracją w stylu kina sensacyjnego i również zawierał elementy krytyki ówczesnego ustroju. Następnie zrealizował film psychologiczny Dotknięci (1988; nagroda dziennikarzy na festiwalu w Gdyni).
Deszczowy żołnierz (1996) podzielił krytykę, wywołując żywe polemiki i dyskusje. Krytykowany mocno w Polsce, spotkał się z przychylnym odbiorem za granicą (Gold Star Award oraz nagroda za reżyserię na festiwalu w Houston). Reżyserował także filmy dokumentalne. W 2006 roku zrealizował kilkakrotnie nagrodzony Bezmiar sprawiedliwości (także jako serial), zaś w 2011 roku Wygranego. Jest autorem scenariuszy do wszystkich swoich filmów.
Dwukrotnie (w latach 1987-1990 oraz 1994-1996) pełnił funkcję wiceprezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Wykłada reżyserię i scenopisarstwo w szkołach filmowych w Polsce i za granicą.
W 1990 roku otrzymał Nagrodę Miasta Wrocławia.
Bibliografia
Książki:
Saniewski W., Nadzór: opowieść filmowa, Warszawa 2009.
Saniewski W., Niewinność utracona w kinie, Wrocław 1981.
Saniewski W., Pierwszy stopień do piekła, Łódź 1978.
Saniewski W., Wróżenie z kina, Wrocław 1978.
Artykuły:
Saniewski W., Kino szuka sprzymierzeńców, „Film” 1973, nr 17, s. 12-13.
Nadzór, „Filmowy Serwis Prasowy” 1984, nr 22, s. 16-20.
Wolny strzelec, „Filmowy Serwis Prasowy” 1988, nr 16-17, s. 43-46.
Saniewski W., Kino polskie - sztuka spisana na straty?, „Odra” 1998, nr 7-08, s. 68-71.
Pawlicki M., Ludzie wśród ludzi, „Film” 1988, nr 5, s. 3-5.
Wywiady:
Czeszejko-Sochacka E., Ważne dla mnie, ważne dla widza. Rozmowa z Wiesławem Saniewskim, „Kino” 1986, nr 5, s. 2-6.
Janicka B., Życie przed życiem, „Film” 1988, nr 51, s. 3-5.
Kajewski P., Prawda w oku i dowcip, „Odra” 2008, nr 1, s. 78-82.
Kozłowska A., Pan i jego koń, „Gazeta Wyborcza - Wysokie obcasy” 2009, nr 31, s. 44-46.
Śmiałowski P., Nie znoszę hazardu, „Kino” 2011, nr 3, s. 25-27.
Śmiałowski P., Sąd, czyli gra pozorów, „Kino” 2007, nr 3, s. 14-17.
