Edward Żebrowski
Właściwie Edward Bernstein. Reżyser, scenarzysta. Urodził się 26 lipca 1935 roku w Warszawie. Absolwent Wydziału Reżyserii PWSFiT w Łodzi (1965). Jego etiuda Szkoła uczuć (1965) została nagrodzona na Festiwalu Etiud w Warszawie. Na początku realizował filmy telewizyjne (Szansa, Dzień listopadowy, oba z 1971 roku). Współpracował także z Krzysztofem Zanussim jako współscenarzysta wielu jego filmów, m.in. Struktury kryształu (1969) oraz Za ścianą (1971).
Zadebiutował filmem Ocalenie (1972) według własnego scenariusza, nagrodzonym na festiwalu w Valladolid oraz Chicago. Ujawnił on zainteresowania psychologiczne oraz moralne reżysera, stanowił też zapowiedź powolnego, oszczędnego, wręcz ascetycznego stylu. W 1978 roku zekranizował Szpital Przemienienia Stanisława Lema, swoisty traktat moralny osadzony w latach drugiej wojny światowej, który został uhonorowany nagrodą na festiwalu w Locarno i Warnie oraz Srebrnymi Lwami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku. Dwa lata później na tymże festiwalu otrzymał ponownie Srebrne Lwy za film W biały dzień (1980) według prozy Władysława Terleckiego. Pierwowzór literacki inspirowany był zmanipulowanym procesem wybitnego krytyka i filozofa Stanisława Brzozowskiego, oskarżonego w 1908 roku o współpracę z tajną policją carską. Wspólnie z Krzysztofem Zanussim wyreżyserował film telewizyjny produkcji RFN Unerreichbare (Niedostępna, 1982).
Żebrowski w równym stopniu znany jest z działalności scenopisarskiej. W 1981 roku otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie filmu za twórczość scenopisarską i reżyserską. Współpracował wielokrotnie z Zanussim, konsultował również scenariusze trylogii Krzysztofa Kieślowskiego Trzy kolory. Ponadto wystąpił w dwu ważnych epizodach filmowych: Iluminacji (1973) i Constans (1980) Zanussiego.
W latach 1981-1984 przewodniczył Radzie Polskiej Federacji DKF. Wykładał reżyserię na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego, w Duńskiej Szkole Filmowej, w Berlinie, w Bernie oraz w Szkole Wajdy.
Wraz z Krzysztofem Zanussim opublikował w 1976 roku Nowele filmowe. Jest współautorem sztuki Gry kobiece (razem z Zanussim), którą wyreżyserował w Teatrze Współczesnym w Warszawie.
Filmografia (wybór)
-
1970
Dzień listopadowy (tv)
-
1970
Szansa (tv)
-
1972
Ocalenie
-
1978
Szpital Przemienienia
-
1980
W biały dzień
-
1982
Unerreichbare (tv, współreżyser: Krzysztof Zanussi, prod. RFN)