Szpital Przemienienia  [1978]

Szpital Przemienienia

rok produkcji:

1978

premiera:

28 III 1979

czas trwania:

90 min

Reżyseria:

Edward Żebrowski

Scenariusz:

Michał Komar, Edward Żebrowski [na podstawie powieści Stanisława Lema]

Zdjęcia:

Witold Sobociński

Obsada:

Piotr Dejmek [Stefan], Jerzy Bińczycki [Andrzej Nowacki], Henryk Bista [doktor Kauters], Ewa Dałkowska [doktor Nosilewska], Gustaw Holoubek [Zygmunt Sekułowski], Zygmunt Hübner [doktor Pajączkowski], Ryszard Kotys [pielęgniarz Józef], Klaus Piontek [esesman Thiesdorf], Wojciech Pszoniak [doktor Marglewski], Zbigniew Zapasiewicz [doktor Rygier], Katarzyna Ejmont [pacjent szpitala], Adam Gessler [pacjent szpitala], Anna Jaraczówna [pacjent szpitala], Elżbieta Karkoszka [pacjent szpitala], Piotr Szulkin [pacjent Jakub, kompozytor]

Montaż:

Urszula Śliwińska

Muzyka:

Stanisław Radwan

Scenografia:

Tadeusz Wybult

Produkcja:

Studio Filmowe (dawniej Zespół Filmowy) „Tor”

Kierownictwo produkcji :

Tadeusz Drewno

Nagrody:

  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku 1979: Nagroda Główna Jury, nagroda za dźwięk dla Małgorzaty Jaworskiej
  • Don Kichot 1979
  • MFF Locarno (Szwajcaria) 1979: I wyróżnienie
  • MFF Bruksela (Belgia) 1981: nagroda aktorska Kryształowa Gwiazda dla Piotra Dejmka
  • MFF Czerwonego Krzyża i Ochrony Zdrowia Warna (Bułgaria) 1981: Nagroda Specjalna Jury

O filmie

Jesień 1939 roku, początek okupacji niemieckiej w Polsce. Stefan, młody lekarz, przybywa do szpitala dla umysłowo chorych i podejmuje pierwszą pracę. Poznaje kolegów. Doktor Kauters jest zwolennikiem metod chirurgicznych w leczeniu chorób psychicznych. Rygier jest fanatykiem silnej władzy, a doktor Marglewski uważa chorobę umysłową za rodzaj nawiedzenia. Szpital jest wyizolowany z okupacyjnej rzeczywistości. Światem lekarzy i podległym mu światem chorych rządzą swoiste prawa.

Stefan jest świadkiem znęcania się pielęgniarza nad pacjentem, muzykiem Jakubem. Doktor Kauters zwleka z operacją cierpiącego pacjenta tylko dlatego, by uzyskać nowe dane naukowe. Stefan jest wstrząśnięty, narasta w nim wewnętrzny protest. W szpitalu daje się odczuć atmosferę zagrożenia. Wkrótce zjawiają się Niemcy. Z konspiracji dochodzi wiadomość o likwidacji szpitala. Pacjenci mają być wymordowani. Lekarze próbują ukryć część chorych. Zajeżdżają niemieckie ciężarówki. Sekułowski nie wytrzymuje i popełnia samobójstwo. Doktor Kauters podaje się za Niemca i z obojętnością obserwuje tragedię szpitala. Doktor Nosilewska przyznaje się do żydowskiego pochodzenia, Rygier deklaruje polskość. Pacjenci zostają wywiezieni do lasu i rozstrzelani. Stefan ucieka do lasu, dźwigając na plecach chłopca, któremu chce uratować życie, lecz dziecko jest już martwe. Zbliżają się niemieccy żołnierze.

Chłodny moralitet, w którym dobro i zło są sobie wyraźnie przeciwstawione. Apokaliptyczna wizja zagłady szpitala staje się wielką parabolą ludzkiego losu w czasach fanatyzmu i ludobójstwa.



Waldemar Piątek, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996

Cytaty

  • Stanisław Lem umieścił swój Szpital Przemienienia w roku 1940. Żebrowski postarał się być pisarzowi wierny: jest okupacja, naokoło są Niemcy, dom wariatów nieuchronnie zbliża się do końca swej – już i tak...

  • Zrobiło się prawie pusto. Wiśniowe plamy szlafroków wędrowały tak jednostajnie, jakby je niewidzialna siła wyczesywała z oprószonych złotem gąszczy. Ostatni szedł pielęgniarz, ćmiąc papierosa. Stefan ruszył za wszystkimi....

    Rozwiń

Bibliografia