Krzysztof Krauze
Reżyser filmowy, scenarzysta, operator. Urodził się 2 kwietnia 1953 roku w Warszawie. Absolwent Wydziału Operatorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1976; dyplom w 1978). Po ukończeniu studiów związał się z łódzkim Studiem Małych Form Filmowych „Se-Ma-For”, gdzie zrealizował kilka krótkich filmów animowanych, aktorskich, a także aktorsko-animowanych: Symetrie (1977), Elementarz (1978), Dwa listy (1979), Deklinacja (1979), Praktyczne wskazówki dla zbieracza motyli (1980), Dzień kobiet (1981). W 1983 roku w Studiu Filmowym im. Karola Irzykowskiego nakręcił dwa dokumenty: Robactwo (1984) i Jest (1984).
Jako reżyser pełnometrażowych filmów fabularnych zadebiutował w 1988 roku współczesną opowieścią obyczajową Nowy Jork – czwarta rano (nagroda za debiut w Gdyni). Popularność i uznanie przyniosły mu Gry uliczne (1996; nagrody w Gdyni), historia dwóch dociekliwych młodych ludzi – dziennikarza i operatora – którzy na własną rękę prowadzą dochodzenie w sprawie tragicznej śmierci krakowskiego studenta (przed napisaniem scenariusza tego filmu Krauze, wraz z Jerzym Morawskim, nakręcił dwa filmy dokumentalne poświęcone tragicznej śmierci Stanisława Pyjasa). Trzy lata później zrealizował Dług (kilka nagród w Gdyni, ze Złotymi Lwami na czele, pięć Orłów, Syrenka Warszawska, Złota Taśma). Dwóch przyjaciół postanawia założyć wspólną firmę. Gdy bank odmawia kredytu, pomoc ofiaruje przypadkowo spotkany kolega szkolny jednego z nich. Niestety, nic z tego nie wychodzi, ale kolega poniósł pewne koszty, stracił trochę czasu. A jego czas – jak się okazuje – jest niezwykle cenny… Takiego suspensu do tej pory jeszcze w polskim kinie nie było.
Ponad trzydzieści festiwalowych laurów (m.in. nagrody w Gdyni, Karlowych Warach, Chicago, Manili, Valladolid, Atenach, Los Angeles, pięć Orłów) przyniósł mu film następny – Mój Nikifor (2004), w którym pokazał trzy miesiące z roku 1960 i dwa dni z roku 1967, kiedy to wielką wystawę prac tytułowego bohatera otworzono w warszawskiej Zachęcie, oraz jeden dzień z roku następnego – dzień śmierci artysty. Zrealizowany wspólnie z żoną Joanną Kos-Krauze Plac Zbawiciela (2006), dramatyczna opowieść o młodym małżeństwie z dwójką dzieci, które znalazło się w finansowych tarapatach, również okazał się triumfatorem wielu festiwali (kilka laurów w Gdyni, w tym Złote Lwy, nagrody w Sozhou, Valladolid, Trieście, Moskwie, Zimbabwe, cztery Orły, Złota Taśma). Film najnowszy – Papusza (2013; współreżyseria: Joanna Kos-Krauze), poświęcony wybitnej poetce cygańskiej, festiwalowy pochód rozpoczął od wyróżnienia w Karlowych Warach.
W latach 2008-2011 Krzysztof Krauze był przewodniczącym Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).
Jerzy Armata
Bibliografia
Książki:
Autorzy kina polskiego, T. 3., red. Grażyna Stachówna, Bogusław Zmudziński, Kraków 2007.
Hollender B., Od Wajdy do Komasy, Warszawa 2014.
Jackiewicz A., Moja filmoteka. Kino polskie, Warszawa 1983.
Kos-Krauze J., Nasze Nikifory, Izabelin 2005.
Kos-Krauze J., Plac Zbawiciela, Warszawa 2007.
Lubelski T., Zarębski Konrad J., Historia kina polskiego, Warszawa 2006.
Stachówna G., Zmudziński B., Autorzy kina polskiego T.3., Kraków 2007.
Artykuły:
Kwiatkowski K., Terapia pracą, „Newsweek Polska” 2013, nr 28, s. 82-85.
Maciejewski Ł., Jakoś dziwnie czuję się bez zarostu, „Film” 2004, nr 9, s. 20-21.
Maciejewski Ł., Jestem moim Życiorysem, „Polityka” 2013, nr 1, s. 76-78.
Maciejewski Ł., Krzysztof Krauze i Joanna Kos-Krauze przełamują tabu, „Przekrój” 2006, nr 36, s. 66-69.
Pietrasik Z., Moralista z Placu Zbawiciela, „Polityka” 2006, nr 35, s. 60-63.
Sadowska M., Papusza. Historia znikania „Newsweek Polska” 2013, nr 28, s. 80-83.
Szpakowska M., „Gangster może się zdarzyć zawsze” „Dialog” 2000, nr 4, s. 108-115.
Trzos-Rastawiecki A., Głowiński M., Gruszczyński P., Sieradzki J., Wereśniak P., Mentzel Z., Tomaszuk P. Dług wobec rzeczywistości, „Dialog” 2000, nr 4, s. 116-125.
Wróblewski B., Próba wolności, „Gazeta Wyborcza - Duży Format” 2004, nr 12, s. 6-10.
Zwierzchowski P., Najbardziej przerażająca jest bezsilność, czyli "Dług" i "Funny games", „Kwartalnik Filmowy” 2008, nr 61, s. 184-199.
Wywiady:
Burszta M., Filmów o Polsce nikt za nas nie zrobi, „Dziennik. Polska. Europa. Świat – Kultura” 09.08.2006, s. 78.
Chyb M., Trzeba się pilnować, „Film” 1999, nr 11, s. 104-105.
Czeszejko-Sochacka E., Ukąszenie, „Kino” 1989, nr 3, s. 4-6.
Felis P. T., Felis M., Nasz Plac Zbawiciela, „Gazeta Wyborcza - Duży Format” 2006, nr 40, s. 8-11.
Kwiatkowski K., 140 scen o miłości i śmierci, „Newsweek Polska” 2010, nr 52, s. 106-108.
Maciejewski Ł., Grzechy własne, „Magazyn Filmowy SFP” 2009, nr 3, s. 14-17.
Maciejewski Ł., Wolny artysta, „Kino” 2004, nr 6, s. 26-29.
Maciejewski Ł., Pod wiatr. Rozmowa z Krzysztofem Krauze, reżyserem filmu „Dług”, „Kino” 1999, nr 12, s. 10-11.
Maciejewski Ł., Trzeba wierzyć, „Tygodnik Powszechny” 1999, nr 51-52, s. 21.
Pietrasik Z., Plac Zbawiciela, „Polityka” 2000, nr 3, s. 44-47.
Sobolewski T., Jasna strona, „Gazeta Wyborcza” 24-26.12.1999, nr 300, s. 16-18.
Subbotko D., Nie lubię siebie w Polsce, „Gazeta Wyborcza” 2-3.5.2009, nr 102, s. 10-11.
Śmiałowski P., Ani dobrzy, ani źli, „Kino” 2006, nr 10, s. 26-28.
Wilewska A., Jak Dawid z Goliatem, „Cinema Polska” 1999, nr 12, s. 66-67.
Zagroba B., Dzieciobójstwo, „Film” 1980, nr 31, s. 10-11.
Artykuły
-
Był w niebie, był w piekle, mógł malować. O "Moim Nikiforze" (2004) Krzysztofa Krauzego
Piotr Pławuszewski
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", nr 2/2016
-
Kamera przybita gwoździem albo celebracja powolności – sztuka operatorska Krzysztofa Ptaka
Katarzyna Taras
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", nr 2/2019
Wróć do artykułów