Akademia polskiego filmu

„Interesują mnie przede wszystkim ludzie mali, zagubieni w mechanizmie współczesnego świata, niepotrzebni. Wiecznie zakłopotani wszystkim, co ich otacza, niemal samym faktem swego istnienia, nieśmiali, zbędni ludzie – właśnie oni wzruszają mnie najbardziej” – powiedział aktor w rozmowie opublikowanej na łamach „Ekranu” (nr 42/1988).

Urodził się 8 stycznia 1926 roku w Krakowie – zmarł 6 maja 2002 roku w Warszawie. Absolwent Studia Dramatycznego Iwo Galla w Krakowie (1947). Grał w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1947-1949), Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi (1949-1952) oraz w teatrach warszawskich: Narodowym (1952-1954, 1955-1957), Polskim (1954-1955, 1960-1974, 1988-1989), Ateneum (1957-1960), Powszechnym (1974-1988) i Współczesnym (od 1989). W latach sześćdziesiątych prowadził w Telewizji Polskiej popularny program dla dzieci Miś z okienka.

Zagrał w blisko 150 filmach i serialach telewizyjnych. Po raz pierwszy pojawił się na ekranie – w epizodycznej roli handlarza – w Warszawskiej premierze (1950) Jana Rybkowskiego. Pierwszą większą rolę – mata Rokosza – zagrał w Orle (1958), interesującym filmie Leonarda Buczkowskiego, poświęconym dziejom jednego z najsłynniejszych polskich okrętów podwodnych. Ta kreacja przyniosła mu Srebrny Medal na festiwalu moskiewskim (1959). Ciekawą rolę stworzył w Psie, drugiej noweli Krzyża Walecznych (1958) Kazimierza Kutza, przejmującej opowieści o grupie polskich żołnierzy, do których przyplątał się bezdomny owczarek niemiecki z hitlerowskiego obozu koncentracyjnego.

Komediowe oblicze, a był Pawlik wziętym artystą kabaretowym, pokazał w tytułowej roli w Mężu swojej żony (1960) oraz jako pracownik klubu sportowego Tęcza w Misiu (1980) Stanisława Barei, jak również – jako 90-letni Jakubek Szewczyk, który bardzo chciałby połączyć się ze swoją młodzieńczą miłością w niebie, ale aby tego dostąpić, musi postarać się o… wnuka – w Szabli od Komendanta (1995) Jana Jakuba Kolskiego. Interesujące, a jakże odmienne kreacje stworzył w filmach Andrzeja Barańskiego: ojca Witka, głównego bohatera, w Niech cię odleci mara (1982) oraz organisty w Tabu (1987), za którą otrzymał nagrodę aktorską na gdyńskim festiwalu (1988). Był aktorem wszechstronnym, czego dowodem tak różnorodne role, jak: kowal Michał, zięć Boryny, w Chłopach (1973) Jana Rybkowskiego, Michał Srebrny, ojciec Mikołaja, w Zmorach (1978) Wojciecha Marczewskiego czy sędzia w Przypadku Pekosińskiego (1993) Grzegorza Królikiewicza.

Często grywał w serialach, za rolę subiekta Ignacego Rzeckiego w Lalce (1977), przeniesionej na telewizyjny ekran przez Ryszarda Bera, został uhonorowany Złotym Ekranem (1979).

Jerzy Armata