Akademia polskiego filmu

Jerzy Satanowski, jeden z najlepszych kompozytorów polskiej muzyki filmowej, jest absolwentem… filologii polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (1972).

Urodził się 23 sierpnia 1947 roku w Warszawie. Jako muzyk – gitarzysta i wokalista, debiutował w latach sześćdziesiątych w zespołach bigbeatowych: My i Następcy. Był wówczas uczniem jednego z warszawskich liceów. Pierwsze piosenki – zarówno muzykę, jak i teksty – pisał dla poznańskiego zespołu Tarpany.

Jako autor muzyki teatralnej zadebiutował w 1972 roku kompozycjami do spektaklu „Trucizna, miłość i śpiew”, opartego na tekstach Edwarda Stachury. Od tego czasu napisał muzykę do ponad dwustu spektakli, pięćdziesięciu filmów, a także do programów i recitali, m.in. Hanny Banaszak, Ewy Błaszczyk, Edyty Geppert, Krystyny Jandy, Magdy Umer, Piotra Fronczewskiego, Jacka Różańskiego. Jest laureatem kilkudziesięciu nagród. Dwukrotnie dostrzegli jego muzykę jurorzy Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, honorując ją specjalną nagrodą (w 1988 – Schodami w górę, schodami w dół Andrzeja Domalika; w 1995 – Wrzeciono czasu Andrzeja Kondratiuka), choć sam Satanowski najwyżej ceni swe kompozycje do Dnia świra Marka Koterskiego (nominacja do Orła w kategorii najlepsza muzyka filmowa w 2003).

Pośród jego kompozycji filmowych na szczególną uwagę ponadto zasługuje muzyka wypełniająca m.in. O-bi, o-ba. Koniec cywilizacji (1984) Piotra Szulkina, Kobietę w kapeluszu (1984) i Anioła w szafie (1987) Stanisława Różewicza, Dom wariatów (1984) Marka Koterskiego, Barytona (1984) i Jezioro Bodeńskie (1985) Janusza Zaorskiego, Magnata (1986) Filipa Bajona, Wszystko, co najważniejsze… (1992) Roberta Glińskiego, Kolejność uczuć (1993) Radosława Piwowarskiego,  Ogród Luizy (2007) Macieja Wojtyszki czy Piątą porę roku (2012) Jerzego Domaradzkiego. Ma w swym dorobku także uroczą ścieżkę dźwiękową do – pełnej poezji i nostalgii – animacji Dobranocka (1997), wyreżyserowanej przez Daniela Szczechurę, a inspirowanej plastyką Stasysa Eidrigeviciusa. Oto fragment wiersza Jana Wołka, recytowanego w rytm muzyki wypełniającej tę przepiękną, opartą na swobodnej grze wyobraźni impresję o poszukiwaniu szczęścia, który – mimowolnie – trafnie oddaje sedno sztuki Satanowskiego: „Gdy opadnie kurtyna powiek / A sen rozum odbierze faktom / Na scenę wychodzi Człowiek / Prawdziwy – nie jakiś tam aktor / Więc prowadź, do szczęścia prowadź / Szepczemy samotni wśród ludzi / Nie dajcie się zwariować! / Nie dajcie się obudzić...”.

Satanowski jest autorem wielu popularnych piosenek. Niektóre z nich również możemy usłyszeć z kinowych i telewizyjnych ekranów, jak choćby: „Życie to nie teatr” w serialu Dom (2000) Jana Łomnickiego, „Orszaki, dworaki” w Dotkniętych (1988) Wiesława Saniewskiego czy pamiętne „Zgadnij kotku” w Przesłuchaniu (1982) Ryszarda Bugajskiego. Notabene, najnowszy spektakl z muzyką Satanowskiego nosi tytuł „Wytwórnia piosenek”. Scenariusz napisali i wyreżyserowali przedstawienie w łódzkim Teatrze Powszechnym – Maciej Karpiński i Maciej Wojtyszko, a autorem scenografii został Allan Starski (premiera odbyła się 11 kwietnia 2015 roku).

W wywiadzie dla kulturapoznan.pl kompozytor pytany o natchnienie twórcze wyznał: „Żyję zamówieniami. Gdybym usiadł nad papierem z postanowieniem, że napiszę symfonię, to po 15 latach miałbym może tytuł. Moim natchnieniem jest termin. Pracuję dużo, ale z poczucia obowiązku: jeśli coś komuś obiecałem, to nie mogę go zawieść”. Satanowski nie zawodzi, także w sensie artystycznym. Jego kompozycje to sztuka wysokich lotów. 

Jerzy Armata