Ostatni etap [1947]
rok produkcji:
- 1947
premiera:
- 28 III 1948
czas trwania:
- 104 min
Reżyseria:
- Wanda Jakubowska
Scenariusz:
- Wanda Jakubowska, Gerda Schneider
Zdjęcia:
- Borys Monastyrski
Obsada:
- Wanda Bartówna [Helena], Huguette Faget [Michele], Tatiana Górecka [lekarka Eugenia], Antonina Górecka [Anna, niemiecka komunistka], Maria Winogradowa [Nadia], Barbara Drapińska [Marta Weiss], Barbara Fijewska [Anielka], Maria Drelichówna [Urszula], Alina Janowska [Jugosłowianka Dessa], Zofia Mrozowska [Cyganka], Stanisław Zaczyk [Tadek], Stefan Śródka [Bronek], Elżbieta Łabuńska [więźniarka], Jadwiga Chojnacka [więźniarka na rewirze], Ewa Kunina [więźniarka], Barbara Rachwalska [blokowa Elza], Anna Jaraczówna [kapo Frieda], Aleksandra Śląska [Oberaufseherin], Edward Dziewoński [lagerarzt]
Montaż:
- Róża Pstrokońska
Muzyka:
- Roman Palester
Scenografia:
- Roman Mann, Czesław Piaskowski
Produkcja:
- Przedsiębiorstwo Państwowe Film Polski
Kierownictwo produkcji :
- Mieczysław Wajnberger
Nagrody:
-
- MFF Mariańskie Łaźnie (Czechosłowacja) 1948: Grand Prix Kryształowy Globus
- FF Pracujących Gottwaldow (Czechosłowacja) 1948: I Nagroda
- Nagroda Światowej Rady Pokoju 1950 dla Wandy Jakubowskiej
- Lubuskie Lato Filmowe Łagów 1979: nagroda za reżyserię dla Wandy Jakubowskiej
Cytaty
-
[Po paryskiej premierze] prasa francuska przyznała Ostatniemu etapowi oceny pełne zachwytu. Tygodnik „Les Lettres Françaises” stwierdza: „Jest to film najprawdziwszy, za który należy podziękować i pochylić czoła przed Wandą Jakubowską”. „Aube” podkreśla: „Ostatni etap jest wstrząsającym arcydziełem filmowym”. Tygodnik „Action” konkluduje: „Ten nadzwyczajny film polski wstrząsa sumieniami. Jest to obraz naszych czasów, których pamięć nie zaciera się”.
Film budzący podziw – „Ostatni etap” w Paryżu, „Słowo Polskie", 29 IX 1948
-
Ostatni etap jest niewątpliwie pierwszym filmem polskim na znaczną miarę artystyczną. Scenariusz filmu o wydźwięku międzynarodowym, wyrwany z samych trzewiów najpotworniejszej rzeczywistości okupacyjnej na ziemiach polskich, powiązany [został] z losem milionowych ofiar katowni hitlerowskiej, jaką była cała ówczesna Europa (…). Mimo makabrycznej treści film ogarnia całą skalę ludzkich uczuć, nie nużąc widza wcale jakąś sztuczną porcją patosu i bohaterstwa; znajdzie się tutaj obok tragizmu i grozy niemałą porcję komizmu i charakterystycznych dla masy ludzkiej błahostek, które uplastyczniają prawdę pełnego człowieka.
Jan Nepomucen Miller, Nowy etap polskiego filmu, „Warszawa. Niezależny Dwutygodnik Literacki" 1948, nr 4
Artykuły
-
„Ostatni etap” Wandy Jakubowskiej jako pierwszy etap polskiego kina ideologicznego
„Kwartalnik Filmowy” 2003, nr 43
Wszelkie wielkie początki bywają problematyczne. Przedwojenny polski film fabularny nie należał do wybitnych...
-
Aleksandra Śląska – nie tylko „zimna” królowa
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", nr 4/2016