Wojaczek  [1999]

Wojaczek

rok produkcji:

1999

premiera:

5 XI 1999

czas trwania:

89 min

Reżyseria:

Lech Majewski

Scenariusz:

Lech Majewski, Maciej Melecki

Zdjęcia:

Adam Sikora

Obsada:

Krzysztof Siwczyk [Rafał Wojaczek], Dominika Ostałowska [Mała], Andrzej Mastalerz [Wiktor Sierpień], Elżbieta Okupska [Hornacka], Mirosława Lombardo [matka Rafała], Jan Bógdoł [ojciec Rafała], Andrzej Wojaczek [neurolog], Jan Skrzek [grabarz], Robert Gawliński [Edward Stachura], Janusz Styczeń [w roli samego siebie], Paweł Fesołowicz [Ciechoński], Andrzej Hudziak [Zatyczka], Andrzej Chłapecki [konferansjer]

Montaż:

Eliot Ems

Muzyka:

Lech Majewski

Scenografia:

Katarzyna Jarnuszkiewicz

Produkcja:

Filmcontract Ltd.

Producent:

Henryk Romanowski

Nagrody:

  • Lubuskie Lato Filmowe Łagów 1999: Brązowe Grono
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni 1999: nagroda za reżyserię dla Lecha Majewskiego
  • Festiwal Kina Niezależnego Barcelona (Hiszpania) 2000: Don Kichot
  • Festiwal Kina Europejskiego Coroto (Hiszpania) 2000: Nagroda Główna
  • Europejska Nagroda Filmowa 2000: nominacja w kategorii najlepszy aktor europejski dla Krzysztofa Siwczyka
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł 2000: nominacje w kategoriach najlepszy film, najlepsza reżyseria, najlepszy scenariusz, najlepsze zdjęcia, najlepsza scenografia, najlepszy producent, najlepsza główna rola kobieca
  • Tarnowska Nagroda Filmowa 2000: Brązowa Statuetka Leliwity – Nagroda Główna, Srebrna Statuetka Leliwity – Nagroda Specjalna dla Adama Sikory
  • MFF Trencianske Teplice (Słowacja) 2000: Złoty Klucz oraz Złoty Klucz dla Adama Sikory
  • Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej Prowincjonalia Września 2000: Jańcio Wodnik za najlepszą rolę męską dla Krzysztofa Siwczyka, Jańcio Wodnik za zdjęcia dla Adama Sikory, Nagroda Dziennikarzy dla Adama Sikory

O filmie

Film Lecha Majewskiego stanowi luźną rekonstrukcję ostatnich dni Rafała Wojaczka, „poety przeklętego”, który w 1971 roku we Wrocławiu popełnił samobójstwo w wieku 26 lat. Czarno-biały film składa się z kilkunastu sekwencji odtwarzających duszną, beznadziejną atmosferę końca lat 60.
w małym śląskim miasteczku – Mikołowie. Bunt poety przeciwko rzeczywistości wyraża się
w autodestrukcji. Już pierwsza scena, kiedy wychodzi przez szybę z restauracji, mówi widzowi wszystko o ekstremalnym sposobie życia bohatera. Wojaczek próbuje otruć się gazem, jednak powrót ojca do domu udaremnia jego zamiar. Idzie na cmentarz, gdzie spoczywa jego siostra (zmarła w wieku 6 lat), kładzie się do świeżo wykopanego grobu i prosi grabarza, żeby go zasypał. Odwiedza szpital, gdzie pracuje jego narzeczona Teresa. W trakcie miłosnego zbliżenia Rafał recytuje wiersz. Akt erotyczny i akt twórczy stanowi dla niego jedność. Podczas wizyty u poety i alkoholika Wiktora, Rafał zlizuje z przyjacielem wódkę wprost z podłogi, bo stłukła się butelka. Na wieczorku poetyckim poznaje sławnych już poetów – Edwarda Stachurę i Ryszarda „Brunona” Milczewskiego. Kiedy po kolejnym „wychodzeniu przez szybę" trafia do szpitala, mówi Teresie, że nie chce jej dłużej zadręczać. Wkrótce potem bierze śmiertelną dawkę środków nasennych.

Film Lecha Majewskiego fascynuje spójną wizją plastyczną i grą odtwórców głównych ról.
W filmie wystąpiło wiele osób znających Wojaczka osobiście (brat Andrzej Wojaczek, Teresa Ziomber – wielka miłość poety, Andrzej Styczeń – przyjaciel). Wojaczka gra nie aktor zawodowy, a Krzysztof Siwczyk, poeta. Dramat poety rozgrywa się na tle obrazu beznadziejnej rzeczywistości PRL-u, odtworzonej z dbałością o szczegóły. Twórcy chcieli zbliżyć się do tajemnicy niezwykłej osobowości
i samobójczej śmierci artysty.



Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996

Artykuły

Cytaty

  • Bunt poety, nawet jeśli skierowany przeciw konkretom, ma w sobie jądro metafizyczne. (…) Majewski to właśnie w filmie podkreśla, sprowadzając realia czasów Wojaczka do surrealistycznej metafory. Obraz świata
    w jego...

  • Nie wiem, czyś ty to dostrzegł, że słowo „kobieta”|Oczywiście rymuje się ze słowem „poeta”|Nie wiem, czyś się zamyślił nad tą rewelacją|Nie wiem czy Tobie to się objawiło jasno|Wiem tylko tyle (w...

    Rozwiń

Bibliografia