Akademia polskiego filmu

Andrzej Włast był jednym z najaktywniejszych twórców kultury popularnej dwudziestolecia międzywojennego. Dziś pamiętany jest przede wszystkim jako autor słów do przebojów Henryka Warsa, Jerzego Petersburskiego, Artura Golda i wielu innych, w tym Tanga milonga, Jesiennych róż, czy Rebeki. Był także rzutkim impresario, dyrektorem legendarnego Teatru Morskie Oko oraz innych warszawskich scen kabaretowych i operetkowych. Portret ten nie jest jednak pełny bez jego – uprawianej w młodości – publicystyki filmowej. W latach 1923-1924 w specjalistycznym czasopiśmie „Ekran i Scena” prowadził felieton zatytułowany Dziesiąta Muza (impresje).

W swoich tekstach dokumentował codzienne życie filmowe stolicy, argumentował za uznaniem kina jako pełnoprawnej dziedziny sztuki, prowadził kampanie przeciwko bylejakości polskiej produkcji, uczestniczył w wojnach kiniarzy z władzami miejskimi… Jego styl cechowały energia, inteligencja i polemiczna zadziorność, a nade wszystko kinofilska pasja, którą starał się zarażać czytelników. Teksty Własta nadal mogą służyć jako cenne źródło do badań nad historią filmu i kina polskiego, a także unikalny portret Warszawy początku lat dwudziestych. Mogą także stanowić atrakcyjny dokument stanu świadomości dojrzewającego twórcy, tuż przed podjęciem decyzji o całkowitym poświęceniu się scenie rozrywkowej.

W książce Dziesiąta Muza (impresje). Felietony filmowe z lat 1923-1924 zebrano wszystkie artykuły filmowe Andrzeja Własta, poprzedzając je wstępem, kreślącym tło historyczne, społeczne i organizacyjne, niezbędne do pełnego zrozumienia ich sensu oraz roli w ówczesnym życiu kulturalnym Warszawy i całej odrodzonej Rzeczypospolitej. Dużo miejsca poświęcono sylwetce ich autora – postaci znanej dzięki licznym anegdotom – o którego prawdziwym życiu wiadomo jednak niewiele. Szczególną uwagę zwrócono na rolę filmu i kina w jego życiu i całej twórczości – zwłaszcza w obszernie cytowanych poezjach i tekstach piosenek. Tom wzbogacają specjalnie opracowane indeksy tytułów oraz twórców filmowych, wzmiankowanych przez Własta, umożliwiające właściwą ich identyfikację i lepsze odnalezienie się w niezwykle bogatym życiu kinematograficznym tamtych czasów.