Akademia polskiego filmu

Książka Romantyzm i kino. Idee i wyobrażenia romantyczne w filmach polskich reżyserów z lat 1947-1990 (wyd. UMCS w Lublinie 2019) jest próbą wyjaśnienia, w jaki sposób tradycja romantyczna przejawiła się w polskich filmach fabularnych w drugiej połowie dwudziestego wieku, a także szerzej - w kulturze polskiej tego okresu? Romantyzm jest rozumiany jako pewien fenomen historyczny, a zarazem jako nurt idei i wyobrażeń trwale kształtujących postawy duchowe i artystyczne. Chodzi o poszukiwanie odpowiedzi na pytania: jak można rozumieć romantyzm, oraz w jakim stopniu filmowcy polscy wykorzystali intelektualny i kreacyjny potencjał romantyzmu? Którzy reżyserzy i w jaki sposób aktualizowali romantyczne dzieła i wizerunki historii, a także jak tradycja romantyczna była odbierana i modyfikowana w kulturze okresu PRL? Autor poddał analizie i interpretacji wybrane filmy zrealizowane przez polskich reżyserów, głównie w Polsce, po drugiej wojnie światowej w latach 1947-1990. Skupił się na filmach (A. Wajdy, A. Żuławskiego, W.J. Hasa, P. Szulkina, S. Różewicza, T. Konwickiego, G. Holoubka), w których reżyserzy polscy odnieśli się do romantyzmu w sposób bezpośredni, tj. adaptując utwory literackie z okresu romantyzmu, odnosząc się do postaci romantyków lub epoki, a także inspirując poetyką dzieł romantycznych (np. poetką ballady romantycznej, ironią, frenezją itd.).

„Książka doktora Marcina Marona Romantyzm i kino, rezultat długoletnich przemyśleń i badań autora, stanowi wypełnienie ważnej luki w polskiej wiedzy o filmie. Wiadomo, że tradycja romantyczna – podstawowa dla kultury polskiej XX wieku – stanowi szczególnie ważny kontekst rodzimego kina […]. Można więc było oczekiwać, że prędzej czy później jakiś przygotowany merytorycznie badacz podejmie ten problem na serio, wychodząc od filozoficznych źródeł romantyzmu, określając jego specyficzne miejsce w polskiej tradycji artystycznej i wieńcząc swoje rozważania analizą najważniejszych filmów z tej tradycji się wywodzących. Po lekturze książki Marcina Marona nie mam wątpliwości, że otrzymaliśmy właśnie taką pracę. Powiodło się to dzięki szczęśliwemu połączeniu trojakich kompetencji autora: filozoficznych, filmoznawczych i artystycznych.”

[Z recenzji prof. dr hab. Tadeusza Lubelskiego]