Akademia polskiego filmu

Reżyser filmowy, teatralny, telewizyjny i radiowy, scenarzysta, aktor. Urodził się 2 lutego 1933 roku w Wilnie – zmarł 27 maja 2004 roku w Bydgoszczy. Absolwent Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi (1955). Po studiach pracował jako asystent Wojciecha Jerzego Hasa przy realizacji Pętli (1957), a następnie jako II reżyser m.in. Lunatyków (1959) i Drogi na Zachód (1961) Bohdana Poręby, Mojego starego (1962) i Zbrodniarza i panny (1963) Jerzego Nasfetera oraz Pierwszego dnia wolności (1964) Aleksandra Forda.

Zadebiutował w 1965 roku nowelową komedią sportową Zawsze w niedzielę. W oczekiwaniu na realizację wymarzonego Kaszëbë (1970), rozgrywającej się w końcu XIX wieku – w czasie dramatycznych zmagań Kaszubów z naporem germanizacyjnym – melodramatycznej opowieści o miłości, zajął się kinem gatunkowym, kręcąc dla kin – kryminał Gdzie jest trzeci król? (1966) a dla telewizji – dwa krótkie filmy z cyklu „Opowieści niezwykłe”: Ślepy tor (1967) i Pożarowisko (1968). Największe sukcesy przyniosą mu właśnie realizacje telewizyjne: Przez dziewięć mostów (1971; Grand Prix w Pradze) – ekranizacja powieści Nagi sad Wiesława Myśliwskiego, Chłopcy (1973; Złoty Ekran) – filmowa adaptacja słynnego dramatu Stanisława Grochowiaka,  Katastrofa (1974) i Karuzela (1974) – odcinki współczesnego cyklu „Najważniejszy dzień życia” (Złoty Ekran), oraz seriale – Lalka (1977; Złoty Ekran) wg Bolesława Prusa i Kanclerz (1989; Złoty Ekran). Po prozę Wiesława Myśliwskiego sięgnął jeszcze w niezwykle udanej telewizyjnej Drodze (1980) oraz w swym ostatnim filmie – Kamień na kamieniu (1995). Rozgłos przyniosła mu – jako pierwszy polski film erotyczny – Thais (1983), ekranizacja powieści Anatole’a France’a, uznanie – Cudzoziemka (1986; Nagroda Specjalna w Gdyni), efektowna adaptacja prozy Marii Kuncewiczowej, ze wspaniałą Ewą Wiśniewską w roli tytułowej (uhonorowaną również w Gdyni nagrodą aktorską). 

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1983), laureat Nagrody Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości w zakresie radia i telewizji (1985).

Jerzy Armata